Blik - 01.04.1953, Blaðsíða 52

B L I K
r,o
Per Sivle j
í
Gamalt orðtæki segir: „Þegar
neyðin er stærst, er hjálpin
næst“. Þetta á sér æði oft stað
í lífi þjóðanna ekkert síðnr en
í lífi okkar einstaklinganna.
Þetta orðtæki hefur sannazt
glögglega í sögu frændþjóðanna,
Norðmanna og íslendinga. Fáar
þjóðir lifðu ömurlegri neyðar-
tíma svo öldum skipti við ó-
frelsi og kúgun en þessar
frændþjóðir. Andlegt slén og
efnaleg fátækt þrengdi hvarvetna
að.
Ófrelsi og ófarnaður eru
kunnir fylgifiskar.
Á 19. öldinni veittist báðum
þjóðunum hjálpin mikla: Þær
eignuðust báðar afburða menn
á sviði bókmennta og stjórn-
mála. Þeir sviptu smám saman
burt andlegum og efnalegum
fjötrum, þó að allt gengi það
starf seinna liér en með norsku
þjóðinni.
Einn af andans afbragðsmönn
um norsku þjóðarinnar á síðari
hluta 19. aldar var Per Silve,
ljóðskáldið og sagnahöfundur-
inn.
Per Silve fæddist í Flám í
Sogni 1857. Hann ódst upp í
nágrannabyggðinni, Voss. Um
16 ára aldur hóf hann nám í
lýðháskóla. Síðan fór Per Silve
til Oslóar og hóf þar langskóla-
göngu. Hann átti að verða
prestur. Það varð hann þó
aldrei. Hann varð að hætta
námi sökum sjúkleika og gerð-
ist blaðamaður.
Sivle hóf snemma að skrifa
sögur, varð skáld sagna og ljóða,
og skipar þjóðskáldabekk Norð-
manna með mörgum öðrum
andans stórmennum þeirra,
sem við vitum nokkur deili á,
svo sem Björnson, Ibsen, Lie,
Kielland, Garborg, Vinje, Aasen
o. fl.
Per Sivle dó 1904, fátækur og
misskilinn af samtíð sinni. Ör-
lög hans voru á ýmsa lund ekki
ósvipuð örlögum Jónasar Hall-
grímssonar. Báðir eru þeir nú
skáld í „muna og minni“ þjóða
sinna.
Fá norsk skáld hafa alið með
sér næmari skilning á norsk-
um lyndiseinkennum og norskri
þjóðarsál heldur en Per Sivle.
í kvæðum hans, sögum og sögn-