Börn og menning - 01.09.1999, Blaðsíða 4

BÖRN 06 mENN|N6
Kæri lesandi.
Undanfarin ár hefur verið mikil gróska í námskeiðum
ýmiss konar fyrir börn og unglinga, til dæmis í leiklist,
dansi, myndlist og söng. Bókmenntanámskeið eða
leshringir fyrir þennan aldurshóp eru hins vegar ekki
algeng ef þau hafa nokkurn tíma verið haldin hér.
Hvcrnig er þetta með okkur bókaþjóðina? Er það ekki
á ábyrgð hinna fullorðnu að aðstoða unga fólkið við að
verða virkir lesendur á fleira en atburðarásina? Kannski
hafa sumir tíu ára krakkar gaman af að átta sig á
baksviði textans, málnotkun og fleiru í því sem þeir
lesa. Kannski sjá unglingar annan flöt á ljóði eða sögu
en vantar orð og beinlínis þjálfun til að tjá sig um
textann. Mér virðist stundum að orð eins og stíll,
ljóðræna, andstæður, þversagnir og margræðni séu
einkaeign bókmenntafræðinga en ekki hugtök sem auka
við túlkunarmöguleika þeirra sem lesa mikið. Fæstir
rithöfúndar framleiða einungis atburðarás í bókarformi;
bækurnar bera oft vitni um góðan skáldskap sem ætti að
blómstra í margbreytileika sínum.
Börn og menning er að þessu sinni sérstaklega
tileinkað barna- og unglingabókmenntum á Islandi og
leggja margir hönd á plóginn. Bókmenntafræðingar,
rithöfundar og kennarar gagnrýna, greina og velta ýmsu
fyrir sér varðandi barna- og unglingabókmenntir. Auk
þess er talað við þrjá af viðurkenningarhöfum Barna og
bóka sumardaginn fýrsta síðastliðinn, Guðrúnu Helga-
dóttur sem var heiðruð fyrir rithöfundaferil sinn og
hjónin Aðalstein Ásberg og Önnu Pálínu sem hlutu
viðurkenningu fyrir barnablötuna Berrössuð á tánum.
Talað var við íjórða viðurkenningarhafann, Helgu
Arnalds brúðuleikhúskonu, í síðasta tölublaði.
En Börn og menning lætur sér ekki nægja að birta
efni um bama- og unglingabókmenntir þar sem þær em
greindar eftir bestu getu. Tilvera í fílabeinstumi er ekki
eftirsóknarverð ef menning á að lifa, umbreytast og vera
sýnileg. Ritstjórn Barna og menningar hefur því
ákveðið að fá til liðs við sig sex til sjö ungmenni og gefa
út með þeim blaðið Suttung, sem verður vettvangur ungs
fólks á aldrinum fimmtán til tuttugu ára til að birta eftir
sig skáldskap eða umfjöllun um skáldskap. Þetta blað
verður eins konar framlag Barna og menningar til að
styðja við bókmenntasköpun í landinu og víkka út
umræðugrundvöll um bókmenntir fyrir ungt fólk.
Ritstjórn Barna og menningar og Suttungs mun velja
úr innsendu efni af metnaði og undirrituð tekur að sér að
vera ábyrgðarmaður. Blaðið kemur út tvisvar á ári til
áskrifenda með Börnum og menningu. Suttungar munu
einnig sjá um dreifingu blaðsins á kaffihús og víðar.
Sumir kynnu að spyrja hvers vegna þessi
aldurshópur er valinn til að eiga samleið með blaðinu
frekar en annar. Síðustu tvö ár hafa almenningsbókasöfn
í samvinnu við bókaforlög, nú síðast Mál og menningu,
haldið mjög vel heppnaða ljóðasamkeppni fyrir krakka á
aldrinum níu til fimmtán ára og gefið út á bók úrval af
ljóðum þeirra. Keppnin heitir Ljóð unga fólksins og
hafa verðlaun verið afhent á árlegri samkomu Barna og
bóka. Ætlunin er að halda þessu starfi áfram því
þátttakan hefur verið gífurlega góð. Fimmtán til tuttugu
ára ungmenni eru oftar en ekki tilbúin til að spreyta sig
á ýmsum tjáningarformum og þá eru skólablöð oft eini
vettvangurinn til að birta efni. Með metnaðarfullu
bókmenntablaði fyrir ungt fólk er Börn og menning
aðkoma til móts við sköpunarþörf þeirra sem eiga eftir
að skapa stefnur og strauma í íslenskum bókmenntum
næstu áratugina. Suttungar munu sjá um útlit blaðsins
og umbrot verður í höndum ungs fólks frá Hinu húsinu.
Fyrsta tölublað Suttungs mun birtast með vorblaði Barna
og menningar árið 2000.
Við vonum að lesendur njóti þess að lesa skáldskap
eftir unga fólkið okkar. Markmið IBBY samtakanna er
einmitt að brúa bil milli ungs fólks með góðum
bókmenntum og því finnst okkur að rödd þeirra sjálfra
þurfi að heyrast; rödd vaxandi kynslóðar sem mun hlúa
að og endurskapa skáldskap á okkar litla skeri úti í
Atlantshafi.
Kristín Birgisdóttir
2