Börn og menning - 01.09.2011, Blaðsíða 7

Mannleg skrímsli
7
Áslaugu Jónsdóttur, bókagerðarkonu, þarf
vart að kynna fyrir fólki er hefur áhuga
á barnamenningu. Hún hefur myndtýst
bækur eins og Söguna af bláa hnettinum
(1999) sem Andri Snær Magnason skrifaði,
og samið bækur sjálf sem hún hefur
myndgert og hannað í bak og fyrir, eins og
Eggið (2003) og Gott kvöld (2005). Áslaug
hefur unnið til verðlauna fyrir verk sín og
er eini myndhöfundurinn sem hefur fengið
Dimmalimm myndskreytiverðlaunin tvisvar
sinnum, árið 2004 fyrir bókina Nei! sagði
litla skrímslið og 2005 fyrir Gott kvöld.
Tvö táknkerfi
Áslaug hefur prófað sig markvisst áfram
með myndabókarformið og nýtir táknræna
möguleika myndmáls mjög vel. Myndabækur
nýta sér tvö táknkerfi, myndir annarsvegar
og texta hinsvegar. Sagan í myndabókum
hefur því tvö lög sem haldast mismikið í
hendur. Stundum fylgjast mynd og texti
algerlega að, stundum segir textinn eitt en
myndin sýnir eitthvað annað, og stundum
bætir myndin einhverju við textann. Áslaug
hugsar hverja bók sem heild, allt frá kápu
og saurblöðum til innsíðnanna og fléttar
myndir og texta þétt saman. Þannig ýtir hún
undir að texti og myndir séu lesin samhliða.
Hún hefur verið ófeimin við að gera tilraunir
með myndabókarformið og leikgleðin skín af
hverju verki.
Myndabókin Nei! sagði litla skrímslið
(2004) er samstarfsverkefni þriggja norrænna
höfunda, Áslaugar Jónsdóttur, Kalle Guettler
og Rakel Helmsdal, og kom bókin út samtímis
í heimalöndum þeirra. í framhaldi af Nei!
sagði litla skrimslið hafa svo komið bækurnar
Stór skrimsli gráta ekki (2006), Skrímsli í
myrkrinu (2007), Skrimsiapest (2008),
Skrímsli í heimsókn (2009) og Skrimsli á
toppnum (2010). Áslaug, Kalle og Rakel
eru öll hugmyndasmiðir verkanna en Áslaug
myndlýsir og hannar bækurnar. Þær bera
þess vitni hve fær hún er í að nota myndmál
á táknrænan hátt. Ég ætla að rýna í nokkrar
opnur úr þessum bókum og skoða hvaða
brögðum Áslaug beitir til að gera myndirnar
svo kraftmiklar og tjáningarríkar.