Hinsegin dagar í Reykjavík - ágú. 2013, Blaðsíða 21

21
Ég veit hvaða heim ég vil sjá
Í merku blaðaviðtali sem Jónína Leósdóttir
átti við Nönnu 1997 hafði hún þetta að
segja: „Ég hef stundum haldið því fram að
ég sæi ekki eftir neinu. Skammist mín ekki
fyrir neitt. Þetta er rangt. Ég skammast mín
fyrir að hafa ekki haft hugrekki til að vera ég
sjálf – fyrir að koma ekki fyrr úr felum.“ Skyldi
Nanna ennþá líta sömu augum á það mál?
„Þegar ég sagði þetta þá var ég svo
uppnumin af mínu nýja lífi, og hlutskipti
hópsins sem ég var að uppgötva snerti
mig djúpt. Árið 1997 var ég að átta mig á
því hvað samstaða merkir. Í dag er ég ekki
svona hörð við sjálfa mig því ég veit að ég
var barn míns tíma, og eins og aðrir þá réð
ég minnstu um lífshlaupið. Mörgu hefði ég
auðvitað viljað breyta en ég veit líka hvað
það er erfitt að breyta heiminum, maður
haggar ekki svo glatt við valdastrúktúrnum.
En ég veit hvaða heim ég vil sjá, heim þar
sem við berum meiri gæfu til að meta hvað í
hverjum einstaklingi býr í stað þess að troða
honum inn á ákveðna bása og brautir. Ég
vildi að við kynnum betur að tala við börn og
unglinga og hlusta á þau, þau eiga ekki að
vera þöglir áhorfendur að lífinu.“
Að skreppa undan valdinu
„Það er svo merkilegt að þegar ég spyr
mig núna hvort ég iðrist einhvers þá
koma ástkonur mínar ekki upp í hugann. Í
staðinn fer ég að hugsa um kennslustund
fyrir löngu. Ég var óreyndur kennari og
einn af litlu strákunum var að trufla hina
krakkana. Ég greip í fáti eitthvert aularáð
úr Kennaraskólanum, að senda strákinn
út í horn. Þarna stóð hann hnípinn með
hendur fyrir aftan bak og starði inn í hornið.
Af hverju fór ég ekki niður á hnén, horfði
í augun á honum og spurði: Er eitthvað
ekki í lagi, elskan? Mig verkjar ennþá þegar
ég hugsa til hans og vildi geta beðið hann
fyrirgefningar þótt seint sé. Ég hef andúð
á valdi, blindu valdi, því þá er grimmdin
ævinlega skammt undan.
En ég hefði ekki viljað fara á mis við
það að hafa ekki ratað hina tilætluðu leið.
Að vera samkynhneigð manneskja er
sérkennileg viðurkenning á því hver maður
er og gefur manni þrátt fyrir allt svo mikinn
styrk – að hafa skroppið undan valdinu.
Ef maður stendur af sér kúgun og sér í
gegnum vald hinna, þá stendur maður
með eitthvað stórkostlegt í höndunum.
„Maður sér ekki vel nema með hjartanu,
það mikilvægasta er ósýnilegt augunum,“
segir refurinn við litla prinsinn og seint og
um síðir tókst mér að fara að ráðum refsins.
Í stað þess að þegja um tilfinningar mínar
ákvað ég að reyna að horfa á tilveruna
með hjartanu og þá loksins gat ég sagt: Jú,
þetta er ég sjálf!“
One sees clearly only with the heart
Sociologist Nanna Úlfsdóttir was around
twenty when she met Jónína, then
18 years old, at the College of Sports
Education which they both attended.
They initially did not know what to
make of their feelings for each other
but decided though to swear „blood-
brotherhood“. A few weeks later, one
bright summer night at Þingvellir, they
shared their first kiss. They lived together
in Reykjavík for 40 years without ever
announcing themselves to the world as
lesbians, being „just good friends.“ At
60, Nanna decided to end the charade
and a year later, in 1997, she expressed
her feelings in a prominent interview in
a much-read Icelandic magazine. In an
interview with Þorvaldur Kristinsson,
Nanna, the proud lesbian, discusses love
in the time of silence and love in the
time of visibility, how our emotions are
affected by hiding them from others, and
the courage it takes to announce them
at last.
Við símann í Samtökunum ´78.
Nanna, lengst til vinstri, í hópi sa
mstarfsfélaga í Ísaksskóla.
Verðandi íþróttakennarar á Laugarvatni. Jónína og Nanna eru lengst til vinstri.