Fréttablaðið - 15.05.2021, Qupperneq 6

Parket
Gríðarlegt úrval af viðarparketi ásamt vatnsþolnu harðparketi
og vínylparketi má finna í sýningarsal okkar á Dalvegi 10-14.
Komdu við og ræddu við sérfræðinga
Parka og fáðu faglega ráðgjöf
Dalvegi 10-14, 201 Kópavogi • 595 0570
Flutningur
olíu um Col­
onial­leiðsluna
stöðvaðist
vegna tölvu­
árásar en er nú
kominn aftur í
gang.
FRÉTTABLAÐIÐ/
GETTY
Olíuflutningar jafna sig smám
saman eftir tölvuárás á eitt
stærsta olíuleiðslufyrirtæki
Bandaríkjanna. Forstjóri
Póst- og fjarskiptastofnunar
segir ógerning að nokkurt
kerfi verði fullkomlega öruggt
gegn tölvuárásum þótt gera
megi ýmsar ráðstafanir. 
thorgrimur@frettabladid.is
ÖRYGGISMÁL Colonial-olíuleiðslan í
Bandaríkjunum náði fullum afköst-
um að nýju á fimmtudaginn. Tölvu-
árás var gerð á stjórnkerfi leiðslunn-
ar um helgina sem stöðvaði flutning
á olíu frá Texas til austurstrandar
Bandaríkjanna. Árásin leiddi til
skyndilegs eldsneytisskorts og
hækkunar á eldsneytisverði enda
sér leiðslan um flutning á 45 pró-
sentum af eldsneytisbirgðum aust-
urstrandarinnar.
Árásin hefur verið rakin til raf-
glæpagengisins DarkSide, sem talið
er að haldi til í Rússlandi. Um var
að ræða árás með svonefndu gísla-
tökuforriti (e. „ransomware“) sem
tölvuþrjótar nota til að stöðva starf-
semi tölvukerfa þar til lausnargjald
er greitt.
Aðspurður hvort hætta sé á álíka
árásum á íslensk orkufyrirtæki svar-
ar Hrafnkell V. Gíslason, forstjóri
Póst- og fjarskiptastofnunar, því að
óhugsandi sé að fyrirbyggja árásir
með óyggjandi hætti. Áhætta fylgi
óhjákvæmilega notkun rafrænnar
þjónustu rétt eins og öðrum öngum
daglegs lífs. „Ég hef aldrei haldið því
fram að það sé hægt að verja nokk-
urt upplýsingakerfi þannig að það
sé ekki einn einasti fræðilegi mögu-
leiki á að það verði fyrir árás. Það er
þó hægt að gera svo veigamiklar
ráðstafanir að þessi áhætta sé vel
innan viðsættanlegra marka.“
Hrafnkell bendir á að í núgildandi
lögum 78/2019 um öryggi net- og
upplýsingakerfa mikilvægra inn-
viða sé skylda lögð á mikilvæga
Tölvuþrjótar herja á orkukerfi
innviði að tilkynna netöryggissveit
Póst- og fjarskiptastofnunar, CERT-
ÍS, um alvarleg atvik sem ógni net-
og upplýsingakerfum þeirra. Orku-
stofnun hafi hins vegar enn ekki
lokið ferli til að skilgreina hvaða
orkuframleiðendur falli undir lögin.
„Það þarf að fella orkuinnviði
landsins undir þetta regluverk
þannig að það virki gagnvart orku-
fyrirtækjunum,“ sagði hann. „Það
breytir því ekki að auðvitað eru
orkufyrirtæki fullmeðvituð um
þessa ógn og hafa unnið að sínum
málum með kerfisbundnum hætti
í fjölda ára.“
Hrafnkell segir að rafglæpir með
gíslatökuforritum séu líklega sú
tegund tölvuglæpa sem gefi mest-
an fjárhagslegan ávinning. „Þetta
eru ekki einhverjir bólugrafnir
unglingar í bílskúr sem gera þetta,
heldur glæpasamtök með öflugan
búnað sem vinna að aðgerðinni  í
langan tíma. Þeir höfðu örugglega
undirbúið þetta mánuðum og miss-
erum saman.“
„Netárás á raforkukerfið er ein
af þekktum áhættum í áhættumati
okkar hjá Landsneti,“ segir Steinunn
Þorsteinsdóttir, upplýsingafulltrúi
Landsnets. „Við erum mjög með-
vituð um þessa áhættu og erum
stöðugt að vinna í stýringum til að
styrkja varnir til að koma í veg fyrir
árás eins og þessa.“
Steinunn bendir á að Landsnet
heyri undir áðurnefnd lög 78/2019
og séu með vottað ISO 27001 stjórn-
kerfi um upplýsingaöryggi. „Einn-
ig erum við í góðu samstarfi við
CERT-ÍS, lögreglu, og Orkustofnun
þegar kemur að þessum málum og
erum einnig í víðtæku samstarfi
við öll f lutningsfyrirtæki raforku
á Norðurlöndunum og Evrópu.“ ■
Þetta eru ekki ein-
hverjir bólugrafnir
unglingar í bílskúrum
sem gera þetta.
Hrafnkell Gísla­
son, forstjóri
Póst­ og fjar­
skiptastofnunar.
lovisa@frettabladid.is
SKÓLAMÁL Reykjavíkurborg stefnir
á að byggja færanlegt húsnæði við
þrjá leikskóla og starfrækja tvær leik-
skólarútur á ári til að geta boðið ný
leikskólapláss á næsta skólaári.
Skúli Helgason, formaður í skóla-
og frístundaráði, segir í samtali við
Fréttablaðið að unnið sé að því að
finna bestu staðsetningarnar fyrir
einingarnar en niðurstaðan tekur
mið af nýrri greinargerð starfshóps-
ins „Brúum bilið á meðan við brúum
bilið“ . Ekki verður boðið í aukapláss
fyrr en að staðsetningarnar liggja
fyrir og staðfesting hefur verið fengin
frá birgja um að einingarnar berist til
landsins fyrir haustið.
Á fundi borgarráðs fyrir um
tveimur vikum lagði borgarstjóri
til að borgarráð heimili leigu 100 til
110 eininga af færanlegu húsnæði
til að geta boðið ný leikskólapláss á
næsta skólaári. Einingarnar nýtast
í um þrjár byggingar við leikskóla. Í
tillögunni var lagt til að leigusamn-
ingar yrðu til þriggja ára.
Þá var einnig óskað eftir heimild
borgarráðs við að hefja útboðsferli
við tvær fullbúnar leikskólarútur. Í
tillögu borgarstjóra kemur fram að
leikskólarútur séu vel heppnað verk-
efni í nágrannalöndum okkar. Lagt
er til að koma á fót tveimur rútum
sem myndu ganga þar sem elstu
börn á ákveðnum leikskólum gætu
farið á græn svæði borgarinnar þar
sem inniaðstaða eða útikennsluað-
staða er fyrir hendi.
Frumkostnaðarmat á færanlegu
húsnæði með grundun, gerð leik-
skólalóðar og búnaði er um 250 millj-
ónir króna og ársleiga á færanlegu
húsnæði verði á bilinu 180 til 240
milljónir króna. Áætlaður kostnaður
vegna tveggja fullbúinna leikskóla-
rúta er um 120 milljónir króna. ■
Ekki boðið í aukapláss fyrr en staðsetningar liggi fyrir
Mörg börn bíða þess enn að fá pláss
í leikskóla fyrir næsta haust.
FRÉTTABLAÐIÐ/EYÞÓR
arnartomas@frettabladid.is
REYKJAVÍK Reykjavíkurborg sam-
þykkti í gær að skoðaðar yrðu leiðir
til að borgarstjórn gæti tekið á móti
nemendahópum með svipuðum
hætti og svokölluðu Skólaþingi
Alþingis.
„Það var oft þannig þegar ég var
á þingi að þá fékk maður krakka í
heimsókn, sem var mjög skemmti-
leg leið til ef la lýðræðisvitund
þeirra,“ segir Pawel Bartoszek, frá-
farandi forseti borgarstjórnar, sem
lagði fram tillöguna. „Mér fannst
fróðlegt að sjá hvort hægt væri að
reyna eitthvað svipað í borginni.
Pawel segir að hugmyndin sé enn
á frumstigi svo ekki liggi fyrir hvaða
aldurshópar verði teknir fyrir.
„Til að byrja með viljum við skoða
þessa hugmynd í samstarfi við
Alþingi og reynsla þeirra af málinu
verður metin,“ segir hann, en bætir
við að hann gæti vel séð fyrir sér að
krakkar í efri deildum grunnskóla
gætu verið markhópurinn. ■
Reykjavíkurborg
skoðar Skólaþing
Pawel segir hugmyndina á frumstigi.
Mér fannst fróðlegt að
sjá hvort hægt væri að
gera eitthvað svipað í
borginni.
6 Fréttir 15. maí 2021 LAUGARDAGUR