Fréttablaðið - 15.05.2021, Síða 68

Heimild til þjóðarmorðs
Höfundur er
sjónvarpsstjóri
Hringbrautar,
sem rekin er af
Torgi, sem jafn-
framt gefur út
Fréttablaðið.
Atburðirnir þessa dagana
í Sheik Jarrah í Austur-
Jerúsalem – og raunar
einnig á Gaza – eru
framhald á þessum
skollaleik. Fyrst er fólkið
múrað inni. Svo er því
hent út.
Sigmundur Ernir
Rúnarsson
sigmundur
@frettabladid.is
Ekki er það svo að maður kippi sér lengur upp við blóðbaðið fyrir botni Mið­jarðarhafs. Því miður. Í svo að segja mannsaldur hafa
þungvopnaðir herir Ísraelsmanna
murkað þar lífið úr palestínskri
þjóð sem hefur af veikum mætti
reynt að verjast yfirganginum, ell­
egar mótmælt honum með berum
höndum, grjótkasti, teygjubyssum
og fátæklegum stríðstólum.
Átökunum má líkja við títu­
prjóna stríð Palestínumanna við
tæknirisa vígvallarins, eitt ríkasta
herveldi heims, sem fer sínu fram,
þvert á alþjóðlega sáttmála og
samninga – og skirrist ekki við, þótt
hver skömmin af annarri heyrist úr
fundarsölum sameinaðra þjóða.
Gildir hér eitt – og annað ekki;
Ísraelsríki á þetta og má þetta.

Í samtölum mínum við fjölda­
marga landflótta Palestínumenn,
sem margir hverjir hafa sest að á
Íslandi, hefur örvæntingin verið
áberandi og sár, svo og niðurlæg­
ingin og smánin. Sammerkt er með
þeim að hafa alist upp með óttann
í bakið og ógnina fyrir framan sig.
Þeim hefur verið gert eins erfitt um
vik og nokkur kostur er að hlúa að
samfélagi sínu, tryggja innviði þess
og treysta böndin sem skipta svo
miklu máli þegar barni er komið til
manns.
Skemmst er að minnast samtals
míns við Fidu Abu Libdeh sem flúði
heimahaga sína í Palestínu á tán­
ingsaldri ásamt einstæðri móður
sinni og systkinum og fann sér skjól
á Íslandi, sigraðist á tungumálinu og
skólakerfinu og rekur nú og stjórnar
einu framsæknasta nýsköpunarfyr­
irtæki landsins á sviði fæðubótar­
efna úr eldvirkri íslenskri jörð.
Þegar hún rifjaði upp bernsku
sína gat hún bæði grátið og hlegið,
harmað reglubundna eyðilegging­
una í bæjarhlutanum á æskuslóð­
unum heima í Austur­Jerúsalem,
en spaugað líka með það hversu
seint hún lærði á klukku; hún
komst nefnilega ekki í skólann þá
daga þegar kennarinn var að segja
nemendum sínum til um tikkið
inni í úrunum, sjálft gangverk tím­
ans. Og það var ekki vegna þess að
hún væri veik eða illa fyrir kölluð,
heldur sakir þess að hermenn Ísra­
elsstjórnar höfðu enn og aftur lokað
einu útgönguleiðinni út úr hverfinu
hennar með brynvörðum skrið­
drekum.
Herskipunin var skýr, þá sem nú;
kreppið að fólki, börnum og fjöl­
skyldum – og truflið hversdagslífið
eins og frekast er kostur. Og þannig
er endurminningin. Hjá Fidu Abu
Libdeh.

Þessa dagana horfir hún á sjón­
varpsfréttirnar með kökk í háls­
inum. Átökin í átthögum hennar
eru einna hörðust í Sheik Jarrah í
austurhluta Jerúsalem, einmitt þar
sem gamli barnaskólinn hennar
stendur. Og hún veit nákvæmlega
hvað er að gerast; Ísraelsher hefur
verið fyrirskipað af stjórnvöldum
í Tel Avív að henda palestínsku
fólki út úr húsum sínum á þeim for­
sendum að gyðingar eigi einir til­
kall til svæðisins þegar það rétta er
að palestínskum flóttamönnum var
úthlutað því af Jórdönum við upp­
haf landtöku Ísraelsmanna fyrir svo
að segja mannsaldri, árið 1956.
Nú ryðjast hermennirnir inn á
heimili 500 manna og kasta þaðan
húsgögnum út á götu með þeim for­
mælingum að fólkið skuli hunskast
út, það eigi ekki lengur heima þarna.

Og enn sem fyrr horfir heimurinn
á, finnst þetta náttúrlega svolítið
óþægilegt, en ypptir svo bara öxlum
og aðhefst ekkert. Ekki frekar en
áður. Þeir eiga þetta og mega þetta.

Landrán Ísraelsmanna í Palestínu
er einhver best heppnaði þjófnaður
mannkynssögunnar. Um áratuga
skeið hafa þeir skipulagt nýjar
byggðir á landsvæðum sem alþjóð­
legir samningar kveða á um að skuli
tilheyra palestínskri þjóð.
En landránið er aðeins eitt. Inni­
lokunin er annað.
Múrinn sem ísraelsk stjórnvöld
hafa látið reisa í aðskilnaðarskyni
á milli þjóðanna tveggja sem búa
í gömlu Palestínu er nú orðinn vel
yfir 700 kílómetra langur. Það sam­
svarar á að giska lengdinni á milli
Eskifjarðar og Reykjavíkur. Og lega
múrsins hefur ekki einvörðungu
verið ákveðin með tilliti til nýrra
byggða Ísraelsmanna heldur ekki
síður til að koma í veg fyrir eðlilegt
mannlíf á meðal arabískra íbúa
landsins.

Grunlausum manni ofan af
Íslandi fallast hendur þegar hann
stendur andspænis þessu átta metra
háa ferlíki sem líkist auðvitað engu
öðru en Berlínarmúrnum á síð­
ustu öld, einhverjum hryllilegasta
minnisvarða um mannvonsku sem
reistur hefur verið af stjórnlyndum
öfgamönnum. Ísraelsmúrinn er
þó bæði hærri og breiðari, svo og
rammgerðari að öllu leyti, en hug­
urinn að baki honum er þó sá sami
og þeim sem var rifinn niður í Berlín
fyrir þremur áratugum; illskan og
yfirgangurinn er þar eins.
Það þekkir Mourid Avneri í
bænum Qalqilia á vesturbakka
Jórdanar. Síðustu árin hefur múr­
inn umturnað öllu í lífi hans, enda
umlykur hann allt heila þorpið
hans að fullu eins og soltið rándýr
sem króað hefur af sína föngnu
bráð.
Hann segir mér að í fyrstu hafi
múrinn virst eins og hver önnur
fjarlæg hugarsmíð einhverra oflát­
unga af annarri tungu sem Avneri
og allt hans fólk taldi sig ekki þurfa
að hafa nokkrar áhyggjur af. En nú
væri allt breytt. Nágrannar fólksins
í Palestínu hefðu farið um lönd þess
að vild og hægt og bítandi rænt
þeim svæðum sem þeim hefði hugn­
ast – og nú væri ófrýnilegur múrinn
búinn að loka gömlu þjóðina inni.
Fyrir vikið eru sáðmenn akranna
eins og Mourid Avneri komnir upp
og náð og miskunn annarrar þjóðar
um hvenær þeir komist til vinnu
sinnar úti á ræktarlandinu. Hliðið
á múrnum er aðeins opnað þrisvar
á sólarhring. Og fyrir vikið neyðist
okkar maður til að fara þar í gegn
undir miðnætti, sofa þar undir teppi,
því morgunopnunin gengur ekki,
segir hann mér sárreiður í framan,
af því að þá kæmist hann of seint á
markaðinn með afurðirnar sínar.
Og þannig háttar einmitt til í lífi
þessa manns. Hann er innmúraður í
eigin landi. Þessi fjögurra kílómetra
spölur sem liggur frá heimili hans
yfir á akurinn hefur verið höggvinn
í sundur af eitruðum ormi sem vex
og dafnar af því enginn þorir að
standa upp og andæfa í verki þessu
freklega framferði bíræfnustu land­
ræningja heims.

Atburðirnir þessa dagana í Sheik
Jarrah í Austur­Jerúsalem – og
raunar einnig á Gaza – eru framhald
á þessum skollaleik. Fyrst er fólkið
múrað inni. Svo er því hent út.
Og enn sem fyrr horfir fólkið í
öðrum löndum upp á þessar aðfarir
Ísraelsmanna sem eru gróf brot á
alþjóðasamningum, alþjóðalögum
og mannréttindum. En það gerist
ekkert. Því raunin er sú að þeir eiga
þetta og mega þetta. n
ÚT FYRIR KASSANN 15. maí 2021 LAUGARDAGUR