Morgunblaðið - 22.03.2021, Side 14

FRÉTTIR 13Erlent
MORGUNBLAÐIÐ MÁNUDAGUR 22. MARS 2021
Guðmundur Sv. Hermannsson
gummi@mbl.is
Í níu aldir hefur Bayeux-refillinn verið ein af
helstu heimildunum um aðdraganda þess að
Normannar lögðu England undir sig árið 1066
og myndir af reflinum eru greiptar í huga allra
breskra skólabarna.
En refillinn, sem er 70 metra langur og
geymdur í safni í bænum Bayeux í norðurhluta
Frakklands, er farinn að láta verulega á sjá.
Nú stendur til, að gera við hann í fyrsta skipti
frá árinu 1870. Bretar og Frakkar gerðu fyrir
tveimur árum samkomulag um að refillinn yrði
lánaður á sýningu í Bretlandi en hann er orð-
inn það hrörlegur að ekki er talið óhætt að
flytja hann óviðgerðan.
„Refillinn er nærri þúsund ára gamall, ofinn
úr mjög fíngerðum hörþræði og bróderaður
með ull sem nú er orðin mjög slitin,“ sagði An-
toine Verney safnstjóri við AFP. Hætta sé á að
vefnaðurinn skemmist enn frekar verði ekki
gripið til aðgerða.
Normannar voru afkomendur norrænna
víkinga, sem settust að í Norðvestur-
Frakklandi snemma á 9. öld. Bayux-refillinn
sýnir atburði sem leiddu til innrásar Nor-
manna í England og landvinninga þeirra í kjöl-
farið sem höfðu varanleg áhrif á menningu,
tungumál og stjórnkerfi landsins. Talið er að
refillinn hafi verið ofinn nokkrum árum eftir
að Vilhjálmur sigursæli fór með her sinn yfir
Ermarsund í september árið 1066 og sigraði
Harald Guðinason Englandskonung í orrust-
unni við Hastings.
Margar kynslóðir breskra skólabarna hafa
fræðst um orrustuna með því að skoða mynd-
irnar á reflinum en sú þekktasta sýnir þegar
ör er skotið í auga Haralds konungs.
24 þúsund óhreinindablettir
Refillinn er á heimsminjaskrá UNESCO.
Átta vefnaðarfræðingar rannsökuðu refilinn í
janúar á síðasta ári og komust að þeirri nið-
urstöðu, að á honum væru nærri 24.200 óhrein-
indablettir og 10 þúsund göt. Sögðu sérfræð-
ingarnir, að viðgerðir sem gerðar hefðu verið
gegnum aldirnar og stærð verksins gerðu það
að verkum að refillinn virtist vera í mun betra
standi en raun ber vitni.
Vereney safnstjóri sagði ljóst, að ekki yrði
hægt að flytja refilinn nema gert yrði við hann
og ekki væri einu sinni víst að viðgerðir dygðu
til þess að slíkt yrði óhætt.
Samið var um að lána refilinn til Bretlands
þegar Theresa May, þáverandi forsætisráð-
herra Breta, og Emmanuel Macron, forseti
Frakklands, hittust á fundi árið 2018. Átti
þetta samkomulag að vera táknrænt um
áframhaldandi náin samskipti ríkjanna
tveggja eftir útgöngu Breta úr Evrópusam-
bandinu. Tvisvar áður hefur verið rætt um að
lána refilinn til Englands, fyrst árið 1953 þeg-
ar Elísabet II var krýnd Englandsdrottning
og síðan árið 1966 þegar 900 ár voru liðin frá
orrustunni við Hastings.Í hvorugt skiptið varð
þó af því.
Bayeux-refillinn er í eigu franska ríkisins.
Fyrir kórónuveirufaraldurinn komu að jafnaði
um 400 þúsund gestir í safnið í Bayeux árlega
til að skoða vefnaðinn, einkum erlendir ferða-
menn.
AFP
Heimsminjar Gestur horfir á Bayeux-refilinn sem sýnir orrustuna við Hastings á Englandi árið 1066. Til stendur að gera við verkið áður en það verður lánað á sýningar í Bretlandi.
10 þúsund göt á Bayeux-reflinum
Andrés Magnússon
andres@mbl.is
Erlendir fjölmiðlar hafa víða sagt
frá jarðeldunum í Fagradalsfjalli,
en þær fregnir hafa yfirleitt ekki
verið mjög áberandi, oft aðeins
stuttur texti með mynd.
Það er gamall brandari í blaða-
mennsku, að mest óspennandi fyr-
irsögn heims sé eindálkur á innsíðu
í New York Times: „Lítill jarð-
skjálfti í Perú, ekki margir dánir“.
Hið tiltölulega litla gos á Reykja-
nesskaga kann að vera svipuðu
marki brennt, en svo má líka minna
á að það hófst á föstudagskvöld og
slapp því ekki inn í helgarútgáfur
hjá mörgum miðlum.
Meiru varðar þó líklega, að gosið
mun að svo stöddu ekki hafa sömu
afleiðingar og gosið í Eyjafjallajökli,
sem truflaði flugsamgöngur yfir
Evrópu og Atlantshaf mjög mikið.
Og jafnvel þótt staðan væri svipuð
nú hefði slíkt ekki áhrif á jafn-
marga, þar sem ferðaþjónusta er
meira og minna í lamasessi um
heim allan vegna heimsfaraldursins.
Sjónvarpsstöðvar og netmiðlar
hafa verið iðnari en blöðin við að
segja frá gosinu nú, en með fremur
hófstilltum hætti, fyrst og fremst
með myndskeiðum af vettvangi,
sem Íslendingar þekkja vel, en utan
Norðurlandanna byggja þeir flestir
á frásögnum og myndefni alþjóð-
legra fréttastofa eða skrifum frétta-
ritara í Evrópu.
Þegar litið var til félagsmiðla
mátti sjá að myndir frá gosinu
fengu miðlungi mikla athygli og
dreifingu, en á Twitter var það tíst
frá Áslaugu Örnu Sigurbjörnsdótt-
ur dómsmálaráðherra með mynd úr
þyrluflugi hennar með Landhelgis-
gæslunni, sem víðast flaug. Hátt í
12 þúsund manns létu sér það vel
líka og um 2.500 manns endurtístu
því.
Leitarvélin Google heldur utan
um leitir notenda sinna og birtir
helstu kippi og hneigðir þeirra, sem
endurspegla ágætlega forvitni og
áhuga. Þar má sjá að áhugi á Ís-
landi tók mjög vel við sér á laug-
ardag, en það er þó ekki í neinni lík-
ingu við það, sem gerðist þegar
Eyjafjallajökull lét á sér bæra sum-
arið 2010.
Hóflegur áhugi erlendra
fjölmiðla á hóflegu gosi
- Myndir af gosinu fara víða - Áhuginn mun minni en 2010
Umfjöllun Dæmi um fréttaflutning, þar sem Björk kom m.a. við sögu.