Morgunblaðið - 08.05.2021, Síða 31

UMRÆÐAN 31
MORGUNBLAÐIÐ LAUGARDAGUR 8. MAÍ 2021
Íbúðir sem stefnt er
að uppfylli skilyrði um
hlutdeildarlán
Berjateigur 33-39, 250 Garði
Nánari upplýsingar á skrifstofu s. 420 6070 eða eignasala@eignasala.is
Nýjar, fullbúnar og vandaðar 3ja herbergja íbúðir
í raðhúsi á einni hæð, með sólpalli.
Afhending í sept 2021
Jóhannes Ellertsson
Löggiltur fasteignasali – s. 864 9677
Júlíus M Steinþórsson
Löggiltur fasteignasali – s. 899 0555
Berjateigur 33 82,9 m2 Seld
Berjateigur 35 81,9 m2 36.400.000.-
Berjateigur 37 81,9 m2 36.400.000.-
Berjateigur 39 82,9 m2 37.300.000.-
F
yrir fimmtíu árum, í maí
1971, hófst áskorenda-
keppni FIDE, átta
manna útsláttareinvígi
sem réði því hver hlyti réttinn til
að skora á heimsmeistarann Boris
Spasskí. Þessi keppni hefur algera
sérstöðu í skáksögunni því þarna
vann Bobby Fischer slíka yfir-
burðasigra að slíkt hefur aldrei
gerst, hvorki fyrr né síðar. Ég hef
áður getið þess að einvígið hafi
verið mun innihaldsríkara en úr-
slitin gáfu til kynna en Fischer
vann eins og frægt varð 6:0. Úr-
slitin voru reiðarslag fyrir sovéska
skákskólann og segja má að ver-
öld Taimanovs hafi hrunið þessa
vordaga í Vancouver í Kanada.
Taimanov hafði fengið góða aðstoð
gamla heimsmeistarans Mikhaels
Botvinniks sem lét honum í té
möppu væna með athugunum á
skákstíl Fischers, styrkleikum,
veikleikum og helstu einkennum.
Merkilegt plagg. Í bók sinni
Bobby Fischer and His World
fjallaði John Donaldsson um ein-
vígið frá sjónarhóli heimamanna
og velunnara Fischers vestra.
Einn heimildarmaður er kanad-
ískur skákmeistari, Peter Biy-
iasas, sem færði leikina fyrir
áhorfendur á sýningarborði.
Fischer gaf sig á tal við hann og
nokkra vini og þeim fannst tals-
máti meistarans og slanguryrði
einna helst minna á mótorhjóla-
töffara úr „hverfinu“. Annar
áhorfandi kvaðst aldrei hafa orðið
að vitni að jafn sterkri einbeitni
nokkurs manns. Larry Evans átti
að vera aðstoðarmaður Fischers
en ekki var okkar maður að fara
úr karakter í samskiptum sínum
við Evans, lagði blátt bann við að
eiginkona væri með í för og krafð-
ist þess að Evans myndi ekki
skrifa um einvígið meðan á því
stæði. Evans sat heima.
Helsti stuðningsmaðurinn var
hins vegar framkvæmdastjóri
bandaríska skáksambandsins, Ed
Edmondson, sem hafði náð sam-
komulagi um atlögu Fischers að
heimsmeistaratitlinum með
ákvæðum varðandi umbun fyrir
hvert skref í átt að settu marki.
Hann hafði komið því í gegn á
þingi FIDE að Fischer fengi
þátttökurétt á millisvæðamótinu í
Palma 1970.
Taimanov átti bestu færin í
fyrstu skak einvígisins en í flóknu
miðtafli gat hann nokkrum sinnum
tryggt sér yfirburðastöðu. Það átti
eftir að koma í ljós hversu vel
Fischer meðhöndlaði biskupana og
þá einkum þann hvítreita. Í ann-
arri skákinni vann hann peð eftir
byrjunina en úrvinnslan vafðist
fyrir honum og Taimanov varðist
vel:
Áskorendaeinvígið í Vancouver
1971; 2. skák:
Fischer – Taimanov
Komist svarti kóngurinn í horn-
ið, þ.e.a.s. til h8, er staðan fræði-
legt jafntefli. Jafntefli var að hafa
með 81. … Rd3 82. h4 Rf4 83. Kf5
Kd6! 84. Kxf4 Ke7 og staðan er
jafntefli. En Taimanov lék 81. …
Ke4?? og svarið kom um hæl; 82.
Bc8! Kf4 83. h4 Rf3 84. h5 Rg5
85. Bf5! Rf3 86. h6 Rg5 87. Kg6
Rf3 88. h7 Re5+ 89. Kf6 – og
svartur gafst upp.
Í þriðju skákinni fékk Taimanov
nokkuð vænlega stöðu, hugsaði sig
um í meira en 70 mínútur í flóknu
miðtafli, missti þráðinn og tapaði.
Hann var nú kominn með ofan há-
an blóðþrýsting og gert var nokk-
urra daga hlé á einvíginu. Fjórða
skákin er talin sú besta og enda-
taflið sem Fischer vann hrein
snilld:
Áskorendaeinvígið í Vancouver
1971; 4. skák:
Fischer – Taimanov
61. Be8!
Svartur er í leikþröng
61. … Kd8 62. Bxg6! Rxg6 63.
Kxb6 Kd7 64. Kxc5 Re7 65. b4
axb4 66. cxb4 Rc8 67. a5 Rd6 68.
b5 Re4+ 69. Kb6 Kc8 70. Kc6 Kb8
71. b6 – og Taimanov gafst upp.
Skák
Helgi Ólafsson
helol@simnet.is
Morgunblaðið/Chess24.com
Lokaskákin Fischer og Taimanov við taflið í Vancouver 1971.
Sjötta og síðasta skákin er hafin.
50 ár frá einvígi
Fischers
og Taimanovs
Unga fólkið okkar
er að taka lokapróf
um þessar mundir.
Gluggaveðrið freistar
þeirra til útiveru, en
eins og við öll þrá þau
samveru og meira
frelsi en síðastliðið ár
hefur boðið upp á og
þau horfa eðlilega
björtum augum til
sólardaga án nætur-
myrkva sem og fram-
tíðarinnar.
Það kastar skugga á annars
gleðilega sólardaga að renna huga
til þess að því lengra sem líður á
menntabrautinni fer að myndast
gjá í hóp ungs fólks. Drengir falla
frá námi á slíkum hraða að þegar
í háskóla er komið eru þeir um-
talsvert færri en hófu framhalds-
skólanám og nú þegar útskrifast
fleiri konur en karlar úr háskól-
um landsins. Ójafnvægið blasir
því strax við þegar út á vinnu-
markað skal haldið en tekur
breytingum eftir því sem lengra
er komið í atvinnulífinu. Þá snýst
skekkjan aftur við og konur sem
leiddu veginn á leið út úr háskól-
anum þreyja að því er virðist
endalausa baráttu við glerþak
sem neitar að gefa sig.
Þótt langt sé síðan að við sem
samfélag tókum ákvörðun um að
vera fremst jafningja fyrir jafn-
rétti þá höfum við ekki náð að
setja það í verk, hugmyndin um
jafnrétti er frekar á orði en á
borði. Þannig minnir atvinnulífið
á þöglu myndirnar – hljóð og
mynd fara ekki saman. Við eigum
hugmynd um jafnrétti en fram-
kvæmdin lætur á sér standa.
Jafnrétti í stjórnunarstöðum
bæði stjórna og framkvæmda-
stjórna heyrir til einstakra und-
antekninga og þá einna helst hjá
fyrirtækjum sem hafa tekið mark-
vissa ákvörðun um að forgangs-
raða jafnrétti og fjölbreytni og
lánast að framkvæma. Það stefnir
því sjálfkrafa í annan hring af
kynja- og jafnréttisskekkju sem
mun taka dágóða stund fyrir sam-
félagið okkar að finna leið út úr.
Málið er að við erum harð-
dugleg, kröftug og
kjörkuð þjóð. Fyrst
við getum klappað
stemningar-HÚH! í
takt getum við líka
stappað jafnrétti í
takt í samfélagi okk-
ar. Að tengja saman
hljóð og mynd at-
vinnulífsins með nýj-
um aðferðum og
tækjum er ekki ein-
ungis samfélaginu til
heilla og góða, held-
ur varðar hreinlega
samkeppnishæfni
samfélagsins í heild sem nú glím-
ir við áður óheyrðar atvinnuleys-
istölur um áratuga skeið. Stillum
hugarfarið af, horfum keik mót
sólu, sköpum menningu fjöl-
breytni, grósku og vaxtar og okk-
ur mun farnast vel.
Það er bara ein góð leið fær, en
útfærslurnar óteljandi. Njóta sól-
ardaganna sem mest við megum,
vera samhuga og samstiga í að
framkvæma og iðka jafnrétti
meira í dag en í gær og þannig
jafnast sársaukafullar skekkjur
og sambandsrof á mun einfaldari
og skjótari máta en ella. Við
þurfum á öllum okkar styrk-
leikum og orku að halda til þess
að eiga heilbrigt og kraftmikið at-
vinnulíf. Fjölbreytni er grundvall-
arbreyta og hraðall til farsældar
á þessari vegferð. Keyrum hljóð
og mynd í takt með ákvörðun um
jafnrétti til framkvæmda nú þeg-
ar, ellegar mætir önnur jafnrétt-
isskekkja unga fólkinu þegar
skólanum lýkur og sumri fer að
halla. Við getum auðveldlega gert
betur og eigum betra skilið frá
okkur sjálfum.
Jafnrétti er ákvörðun. Ákvörð-
un sem engin framkvæmd fylgir
heitir skoðun. Sýnum jafnrétti
jafnt í orði sem á borði og tengj-
um saman hljóð og mynd.
Hljóð og mynd
Eftir Sigríði Hrund
Pétursdóttur
» Þannig minnir at-
vinnulífið á þöglu
myndirnar – hljóð og
mynd fara ekki saman.
Sigríður Hrund
Pétursdóttir
Höfundur er eigandi Vinnupalla, fjár-
festir og FKA-kona.
Einar Sigurbjörnsson fædd-
ist í Reykjavík 6. maí 1944.
Foreldrar hans voru hjónin
Sigurbjörn Einarsson biskup
og Magnea Þorkelsdóttir. Ein-
ar lauk embættisprófi í guð-
fræði frá HÍ 1969 og dokt-
orsprófi frá Lundarháskóla
1974.
Einar var prestur á Ólafs-
firði 1969-70, Hálsi í Fnjóska-
dal 1974-75 og Reynivöllum í
Kjós 1975-78. Hann var pró-
fessor í guðfræði við HÍ 1978-
2014.
Einar var fulltrúi hjá Al-
kirkjuráði 1984-1992 og fulltrúi
þjóðkirkjunnar í nefndum sam-
kirkjuráðs Norðurlanda 1987-
2004. Hann var forstöðumaður
Guðfræðistofnunar 1995-2007
og ritstjóri ritraðar hennar
2001-2004. Hann var varafor-
seti Háskólaráðs 1983-1985 og
forseti Vísindafélags Íslend-
inga 2004-2008. Hann stýrði
verkefninu Þýdd guðsorðarit á
Íslandi á 17. öld, ritaði bækur
um trúmál, sat í ritstjórn ým-
issa fræðirita og var formaður
Sálmabókarnefndar til ævi-
loka. Einar hlaut viðurkenn-
ingu Hagþenkis fyrir fræði-
störf árið 1990.
Eiginkona er Guðrún Edda
Gunnarsdóttir, f. 1.9. 1946, fv.
sóknarprestur. Börn þeirra eru
þrjú.
Einar lést 20.2. 2019.
Merkir Íslendingar
Einar Sigur-
björnsson