Morgunblaðið - 03.07.2021, Blaðsíða 10

10 FRÉTTIR
Innlent
MORGUNBLAÐIÐ LAUGARDAGUR 3. JÚLÍ 2021
WWW.ASWEGROW.IS
Barnabókaverðlaun
Guðrúnar Helgadóttur
Reykjavíkurborg auglýsir hér með eftir óbirtu handriti að skáldverki fyrir börn eða
unglinga, frumsömdu á íslensku, til að keppa um Barnabókaverðlaun Guðrúnar
Helgadóttur. Verðlaununum verður úthlutað í fjórða sinn að vori 2022.
Verðlaun að upphæð 1 milljón króna verða veitt fyrir eitt handrit.
Þriggja manna dómnefnd metur verkin og eru meðlimir hennar tilnefndir af
menningar-, íþrótta- og tómstundaráði, Reykjavík bókmenntaborg UNESCO og
Rithöfundasambandi Íslands.
Útgáfuréttur verðlaunahandrits er í höndum höfundar eða þess forlags sem hann
ákveður að starfa með. Sé dómnefnd á einu máli um að ekkert innsent handrit
fullnægi þeim kröfum sem hún telur að gera verði til verðlaunaverka má fella
verðlaunaafhendinguna niður þetta árið.
Handritum skal skilað í þríriti og undir dulnefni, en nafn og símanúmer höfundar
fylgi með í lokuðu umslagi. Ef um myndlýst handrit er að ræða er ekki tekið á
móti frummyndum, aðeins ljósritum.
Handrit berist í síðasta lagi mánudaginn 18. október 2021.
Utanáskrift:
Barnabókaverðlaun Guðrúnar Helgadóttur
b.t. Reykjavíkur bókmenntaborgar UNESCO
Ráðhúsi Reykjavíkur, Tjarnargötu 11, 101 Reykjavík
Í apríl 2018 samþykkti borgarráð að frá 2019 verði Barnabókaverðlaun Guðrúnar
Helgadóttur veitt árlega að vori fyrir handrit að nýrri barna eða ungmennabók. Margrét
Tryggvadóttir hlaut Barnabókaverðlaun Guðrúnar Helgadóttur 2021 fyrir handrit sitt að
bókinni Sterk.
STANGVEIÐI
Einar Falur Ingólfsson
efi@mbl.is
Síðustu vikur var tekið að fara um
laxveiðimenn og veiðiréttarhafa þar
sem göngur voru hægar og lítið af
laxi mætt í árnar. En stóri straum-
urinn fyrir viku virðist hafa skilað
einhverri gusu og síðan hefur fiskur
verið að tínast inn. „Þetta er mjög
gott núna og fiskur að ganga, smálax
og tveggja ára fiskur í bland,“ sagði
Haraldur Eiríksson, leigutaki Laxár
í Kjós, í gær. Í liðinni viku veiddust
24 laxar í Kjósinni en Haraldur sagði
það fljótt að breytast. „Það var 14
löxum landað í gær og annað eins
misst en við erum enn að veiða á sex
stangir,“ sagði hann.
„Það er fínt vatn í ánni. Við búum
enn að snjóbráð úr norðurhlíðum
Esju en við munum þurfa rigningu
með jöfnu millibili í sumar til að
halda þessu góðu.
Fiskur er genginn upp um alla á
og við erum að fá laxa á öllum svæð-
um. Þetta byrjaði illa og við erum
aðeins eftir á í veiðitölum en ég
myndi segja að núna sé veiðin orðin
á pari við á meðalári. Mér finnst
veiðin núna vera svona viku á eftir
meðalárinu, ég sé það vel á sjóbirt-
ingsgöngunum hér. Frísvæðið í
dalnum ætti að vera orðið nokkuð
þétt skipað birtingi en fyrstu
slummurnar voru bara að koma inn
núna. Og hann er í geðveikum hold-
um! Ég á von á mjög góðu sjóbirt-
ingsári hérna. Þessi fiskur verður
gamall og í kjölfarið á mildum vetri,
eins og þeim síðasta, eru afföllin
minni og endurkoman eykst. Við
sáum það líka á því hvað mikið gekk
út af birtingi í vor – það veiddust um
400 fiskar í vorveiði.“
„Er mjög ánægður núna“
„Hann er að koma og það er frá-
bært!“ sagði Einar Sigfússon staðar-
haldari við Norðurá um laxinn í gær.
„Ég er mjög ánægður núna, fiskur
er að ganga og veiðast. Síðasta holl
var með 70, hollið þar á undan 51, og
það er glæsilegt. Að mínu mati eru
göngur tveimur og jafnvel þremur
vikum á eftir áætlun. Ég hef enga
trú haft á því að allar ár landsins
væru að bila á sama tíma. Makríllinn
er seinn upp að landinu og ég held að
laxinn hafi líka hinkrað – en nú er
þetta að gera sig.
Nú er fiskur að koma inn með
hverjum straumi, engar rosa göngur
en nóg til að halda mönnum við efn-
ið. Síðan kemur góð gusa um 10. júlí
þegar verður stórstreymt.“ Einar
sagði mikið af laxi við Laxfoss og
eitthvað í öllum veiðistöðum í gilinu
og í Stekk. Þá væri talsvert komið af
laxi milli fossa og lax tekinn að
ganga upp á dal. „Þetta er að gerast
og er stórkostlegt!“
Nær helmingi laxanna sleppt
Í samantekt starfsmanna Haf-
rannsóknastofnunar um stangveið-
ina í fyrrasumar, 2020, sem birt var í
vikunni kemur fram að laxveiði á
stöng var þá 8,4% yfir meðalveiði ár-
anna 1974 til 2019. Talan er þó allt
önnur ef aðeins er horft á veiðar í ám
með náttúrulegum stofnum, ekki
meðhafbeitarám eins og Rangánum,
en þá sést að meðalveiðin í fyrra var
17,3% undir meðalveiði.
Í skýrslu Hafró sem Guðmunda
Þórðardóttir og Guðni Guðbergsson
tóku saman segir að sumarið 2020
hafi alls veiðst 45.124 laxar í ám
landsins og að af þeim hafi 22.237
verið sleppt aftur eða nær helmingi,
sem er hæsta hlutfall slepptra laxa í
veiði hér til þessa.
Nær 80% veiðinnar voru smálaxar
og því um fimmtungur stórlax, sem
hafði verið tvö ár í sjó.
Ef hafbeitarárnar eru undan-
skildar þá veiddust úr ám með nátt-
úrulegum stofni 30.292 laxar sem er,
eins og fyrr segir, rúmlega 17% und-
ir meðalveiði. Í hafbeitarám veidd-
ust hins vegar 14.832 laxar, sem er
nær þriðjungur heildarveiðinnar og
munar þar miklu um þá ríflega 9.000
laxa sem veiddust í Eystri-Rangá
einni.
Mesta veiði á laxi í ánum með
náttúrulegum stofnum síðan farið
var að taka tölurnar saman var 1978
en þá veiddust yfir 50.000 laxar.
Minnst var veiðin hins vegar veiði-
sumarið arfaslaka í hittifyrra, 2019,
9.404 laxar. Þess má geta að mesta
heildarveiði á laxi í ám landsins var
2008 þegar veiddust 84.124 laxar.
Netaveiddir laxar færðir til bókar
voru 5.625 en þeir veiðast að lang-
mestu leyti í sunnlensku jökulánum.
Gleðistund Telma Tryggvadóttir með maríulaxinn af Bollastaðabreiðu í Laxá í Kjós þar sem veiðist vel.
„Þetta er að gerast
og er stórkostlegt!“
- Laxveiði úr náttúrulegum stofnum undir meðaltali í fyrra
Á þriðjudag var föngunarbúrum
komið fyrir á Hvanneyri en átak
hefur nú staðið yfir í Borgarbyggð
sem miðar að því að handsama
villiketti á svæðinu. Á Hvanneyri
er fuglafriðland og mega kettir
eingöngu ganga þar lausir að því
skilyrði uppfylltu að þeir séu ör-
merktir og skráðir í miðlægan
gagnagrunn.
Íbúar hafa fengið tilmæli um að
halda köttum sínum inni yfir það
tímabil sem fuglsungarnir eru að
gerast fleygir en erfiðara er að
hafa hemil á þeim köttum sem lifa
villtir í náttúrunni.
Ámundi Sigurðsson, dýrafangari
Borgarbyggðar, stendur nú í því
að handsama villikettina í samráði
við Villikattafélag Vesturlands en
að hans sögn hafa borist margar
kvartanir á svæðinu vegna katta í
görðum sem sitja fyrir fuglsung-
um sem komnir eru á stjá.
Ámundi segir villikettina fjölga
sér hratt og geti þeir skapað mikil
vandamál. Er nú skylt að fá leyfi
hjá sveitarfélaginu vilji menn
halda hunda eða ketti í þéttbýli í
Borgarbyggð. hmr@mbl.is
Fanga villiketti í búr
- Vilja bjarga
fuglsungum úr
kattarklóm
Ljósmynd/Eggert Jóhannesson
Kettir Einungis örmerktir kettir mega ganga lausir á Hvanneyri.Íslensku þjónustufyrirtækin
eru á finna.is
ÞÚ FINNUR ALLT Á FINNA.IS
VEISTU UM GÓÐAN
RAFVIRKJA?