Rit Landbúnaðardeildar : A-flokkur - 01.10.1954, Blaðsíða 22

20
til almennrar ræktunar, er, að það gefi milda uppskeru. Einstaklingar
geta veitt sér að rækta uppskerurýrar kartöflur til heimilisnota, ef um
sérstaklega bragðgóð afbrigði er að ræða, er falla vel í þeirra smekk, en
eigi að rækta sölukartöflur í stórum stíl, er nauðsynlegt, að notað sé
uppskerumikið afbrigði. Slíkt afbrigði þarf að öðru leyti að fullnægja
kröfum almennings, og kemur þar til greina hýðislitur, lögun, stærð, bragð
og gerð kartöflunnar. Miklum erfiðleikum er bundið að velja eitt kart-
öfluafbrigði, sem fullnægir kröfum allra, því að misjafn er smekkur manna,
og eklci eru allar kartöflur ætlaðar til sömu nota. Vilja sumir mélaðar
kartöflur, en aðrir stífar. Meðalstórar kartöflur eru bezt fallnar til heimilis-
nota, en stórar kartöflur fyrir veitingahús og þá aðila, er nota vélar til
flysjunar.
Meðal afbrigða þeirra, sem notuð hafa verið við framangreindar rann-
sóknir, má ætla, að séu kartöflur við allra hæfi, og má nota uppskeru-
tölur þær, sem hér eru skráðar, við val á arðbeztu kartöfluafbrigðunum
með einhverja álcveðna eiginleika. T. d. gefur möndlukartaflan frá Stokk-
hólmi mesta uppskeru af hinum sérkennilegu stífu, aflöngu möndlu-
kartöflum, og einnig eru Green Mountain og Direktör Johanssen afbragðs
matarkartöflur. Við ræktun sölukartaflna ber sérstaklega að benda á.
afbrigðið Sequoia, sem auk þess að vera uppskerumikið, sterkjuríkt og
frostþolið gefur fallegar, hvítar, jafnar og bragðgóðar kartöflur. Af-
brigðið Kennebec er að vísu ekki eins frostþolið og Sequoia, en er upp-
skerumikið og þess vegna einnig vel fallið til ræktunar í stórum stíl.
Stofn sá af Gullauga, sem notaður var í tilraunir þessar, er af sænskum
uppruna og hefur ekki gefið þá uppskeru, sem búast mátti við eftir þeirri
reynslu, sem fengizt hefur hér á landi við ræktun annarra stofna þessa
afbrigðis.
Yfirlit.
Á árunum 1948 til 1953 voru gerðar samanburðartilraunir með allt
að 142 kartöfluafbrigði, sem safnað hafði verið saman frá ýmsum ná-
grannalöndum í því skyni að leita að afbrigðum, sem reyndust að ein-
hverju leyti betur fallin til ræktunar hér á landi en þau, sem fyrir voru.
Samanburðartilraunir þessar voru gerðar að Úlfarsá og Varmá. Voru
hafðar 3 endurtekningar með 5 kartöflum í hverjum reit. Sýndu út-
reikningar, að hvergi var tilraunaslcekkja það mikil, að ekki mætti styðjast
við uppskerutölur afbrigðanna við frekari útreikninga. í ljós kom, að
munur á uppskeru afbrigða var mikill, og voru reiknuð út hverju sinni
þau afbrigði, sem reyndust uppskerumeiri en afbrigðið Eyvindur. Mikill
munur var á uppskeru eftir árferði, en þó reyndust tvö afbrigði vera
raunverulega betri en Eyvindur fjögur síðustu árin. Voru það afbrigðin
Sequoia, nr. 131 og Kennebec nr. 120. Þessi afbrigði gáfu kartöflur, er
voru jafnar að stærð og smælkislitlar.