Heilsuvernd - 01.09.1954, Blaðsíða 14

74
HEILSUVERND
ekki seiglu eða þol jurtaætanna. Dýrafæðuneytendur geta
að vísu afkastað miklu á skömmum tíma, ef þeir eru vel
fóðraðir, en þeir kenna fljótt hungurs og þreytu. Jurta-
æturnar þola aftur á móti miklu betur langvarandi áreynslu
og alls konar harðrétti.
Jurtafæða eykur síður ástríður og girndir en dýrafæða.
Margir munu kannast við það, að þegar þeir hafa borðað
það, sem kallað er góð máltíð kjöts, kenna þeir oft löng-
unar í tóbak og jafnvel áfengi, enda er áreiðanlegt, að
leyniþræðir liggja á milli þessara hluta. „Ein syndin býður
annarri heim“. Það er þess vegna í raun og veru furðulegt,
að kristin kirkja og önnur félög, sem vinna vilja að bættu
siðferði og mannbótum yfirleitt, skuli ekki fyrir langa
löngu hafa beint athygli sinni að mataræði og barist fyrir
því, að útrýma grófri og æsandi fæðu, en kenna mönnum
að meta hina, sem hefur friðandi og göfgandi áhrif á líkama
og sál. En því fer fjarri, að augu siðbótamannanna hafi
yfirleitt opnazt fyrir mikilvægi og þýðingu fæðunnar í
þessu sambandi, og verður að virða sumum þeirra það til
vorkunnar, vegna þess að þá skorti þekkingu, en hvergi
nærri á það við um alla. f hinum austrænu fræðum er
talað um þrjá höfuðeiginleika alls efnis, og þá auðvitað
líka allrar fæðu. Eru þeir nefndir sattva, rajas, og tamas.
Samsvara þessir þrír efniseiginleikar hinum þrem eigin-
leikum vitundarinnar, en þeir eru nefndir vitsmunir, til-
finningar og vilji. ,,Sattva“ táknar samræmi, rétta hrynj-
andi, lögmálsbundið starf, frið og gleði, „rajas“ er sama
sem orka, óreiða, uppnám, æsing, en tamas táknar þyngd,
tregðu, sljóleika, myrkur. I Hávamálum Indialands
(„Bhajavad Gita“) eru menn flokkaðir eftir því, á hvers
kyns fæðu þeir hafa einkum mætur, og segir svo um þetta
í 17. kviðu, í 7.—11. versi:
„Þá er og fæðan þrenns konar, er menn hafa mætur á.
Sama er að segja um fórnir, meinlætalíf og ölmusugjafir.
Heyr þú nú hver er greinarmunur ger á þessum hlutum.
Sattvamenn hafa mætur á þeirri fæðu, er eykur lífs-