Morgunblaðið - 23.11.2021, Qupperneq 17

UMRÆÐAN 17
MORGUNBLAÐIÐ ÞRIÐJUDAGUR 23. NÓVEMBER 2021
Nokkrum óhug hefur
slegið á unnendur ís-
lenskrar náttúru vegna
áróðurs herferðar sem
dunið hefur á lands-
mönnum um nauðsyn
framkvæmda til stór-
felldrar rafmagnsfram-
leiðslu til viðbótar við
allt það rafmagn sem
framleitt er í landinu.
Því er haldið fram að
nauðsynlegt sé að byrja að virkja í
stórum stíl endurnýjanlegt og sjálf-
bært og framleiða vistvænt, grænt
rafmagn, eins og það er kallað, vegna
orkuskipta og til þess að vinna gegn
loftslagsbreytingum. Jafnvel er geng-
ið svo langt að segja að betra væri að
mengandi stóriðjufyrirtæki í Kína
væru komin hingað til Íslands vegna
hinnar grænu vistvænu orku. Íslend-
ingar eiga nóga orku. Fyrir öll orku-
skipti fram til 2040 þyrfti aðeins átta
prósent af þeirri orku sem nú er
framleidd. Íslendingar framleiða á
hvern íbúa mesta raforku allra þjóða
heims, 57 þús. kWh/íbúa, í öðru sæti
er Noregur með 26,5 þús. kWh/íbúa.
Íslendingar nýta þó sjálfir aðeins 20
prósent af allri orkunni, en 80 prósent
eru seld erlendum stóriðjufyrirtækj-
um. Undir gunnfánum sjálfbærrar
vistvænnar og grænnar orku virðist
vera að rísa holskefla virkjanafyrir-
ætlana um gjörvallt landið. Þar eru
fremst í flokki erlend fyrirtæki, m.a.
norsk og frönsk, sem hyggjast græða
á rafmagnsframleiðslu á Íslandi með
því að reisa hér gríðarmikil vind-
myllumannvirki um allt landið. Á
fjórða tug fyrirtækja
hafa leitað til Orkustofn-
unar og óskað eftir heim-
ild til að reisa hér vind-
orkuver, svo kallaða
vindmyllugarða. Yrði
orðið við þessum óskum
yrði meirihluti fyrirhug-
aðra vindorkuvera í eigu
erlendra fyrirtækja með
hérlenda samverka-
menn. Hér er um að
ræða erlent eignarhald á
raforkuframleiðslu á Ís-
landi, grundvallarbreyt-
ing á innviðum samfélagsins sem
fáum Íslendingum hugnast. Eitt þess-
ara félaga er Arctic Hydro sem er í
fjórðungseigu franska olíurisans
Total. Félagið á nú þegar helming í
Múlavirkjun við Baulárvallavatn á
Snæfellsnesi og er með fjölda smá-
virkjana í vinnslu og stefnir á að reisa
vindorkuvirkjanir víða um land.
Norska fyrirtækið Zephyr ætlar að
reisa vindmyllur víða á Íslandi. Í
Breiðafirði, þar sem verpir stór hluti
íslenska hafarnarstofnsins, ætla
menn að setja upp vindmyllur í
Garpsdal við Gilsfjörð og í landi Hróð-
nýjarstaða í Dalasýslu. Franska fyrir-
tækið Qair ætlar að reisa vindorkuver
á Laxárdalsheiði í landi Sólheima í
Dalabyggð. Þetta er fyrirhugað þrátt
fyrir að Laxárdalsheiði sé skilgreind
sem mikilvægt svæði fyrir fuglalíf og
líffræðilega fjölbreytni (important
bird and biodiversity area) og svæðið
afmarkað sem mikilvægt varpsvæði á
alþjóðavísu fyrir himbrima. Þetta
franska fyrirtæki hyggst auk þessa
reisa vindmyllur á Langanesi, á Suð-
urlandi og í Meðallandi í Skaftár-
hreppi. Eins og Laxárdalsheiði er
Meðalland skilgreint sem alþjóðlega
mikilvægt fuglasvæði. Franska fyrir-
tækið ætlar engu að síður að reisa
þar vindmyllugarð, 20-40 vindmyllur.
Hér hefur aðeins verið minnst á lítinn
hluta þeirrar skelfilegu fylkingar svo-
kallaðra vistvænna grænna og sjálf-
bærra raforkuvera sem menn reyna
að fá fólk til að sætta sig við vegna
orkuskipta og sem andóf gegn lofts-
lagsbreytingum af mannavöldum.
Áhrif vindmyllufylkinga yrðu mikil
á fuglalíf og á ásjónu landsins. Hver
vindmylla er gríðarmikið mannvirki,
frá 150-200 metrar á hæð miðað við
spaða í hæstu stöðu. Til samanburðar
er Hallgrímskirkjuturn 74,5 metrar.
Vindmyllurnar eru sem sagt allt að
þrisvar sinnum hærri en Hallgríms-
kirkjuturn. Slík mannvirki blasa við
úr 40 km fjarlægð og allt að 50 km.
Vindmyllur sem átti að skella niður í
Borgarfirði hefðu því sést um nær all-
an Borgarfjörðinn. Allir geta séð
hversu gríðarleg áhrif slík mannvirki
hefðu á ásýnd landsins. Það er hin
einstaka náttúra sem ferðaþjónustan,
ein arðbærasta atvinnugrein lands-
ins, byggir á. Auk hávaðamengunar
og plastmengunar spilla vindmyllur
útsýni og eyðileggja ósnortin víðerni,
fjallasýn og þá náttúrufegurð sem Ís-
lendingum ber að varðveita og koma
óskaddaðri til komandi kynslóða.
Látum ekki slá ryki í augu okkar með
því að rafmagnsframleiðsla – þó köll-
uð sé endurnýjanleg, vistvæn, græn
og sjálfbær – réttlæti eyðileggingu
einstakrar náttúru Íslands.
Vistvæn, græn og
sjálfbær náttúruspjöll
Eftir Þorvald
Friðriksson
»Fjallað er um orð
eins og grænn og
vistvænn, sem eru notuð
til þess að fegra fyrir-
ætlanir um stórfelldar
virkjunarframkvæmdir.
Þorvaldur Friðriksson
Höfundur var um árabil fréttamaður
á fréttastofu Útvarps.
thorvaldurf@outlook.com
Hér áður og fyrr dugðu oftast fjórir
flokkar til að koma skoðunum fólks
lýðræðislega til skila í alþingiskosn-
ingum. Svo hættu menn að vera ein-
huga innan flokkanna og þá var
bara að stofna nýja grúppu sem
hefði eina skoðun, sameiginlegan
óvin og helst eitt aðalmál að berjast
fyrir.
Þá þyrftu meðlimir ekki að setja
sig inn í flókin mál og mismunandi
heldur segðu t.d. einfaldlega að
ESB og evran væru málið, eða að ný
stjórnarskrá myndi leysa vandræði
þjóðar.
Ekki er síður áhrifaríkt að tala sí-
fellt um loftslagsvána. Með þessi
mál á takteinum getur fólk gengið
inn í nokkra flokka í dag og fengið
félagsskap og þá góðu tilfinningu að
vera hluti af hópi sem hefur réttar
skoðanir og heldur þeim fram af
sannfæringu.
Þeir sem eru utan hópsins eru
asnarnir. En þótt margt sé brallað í
flokkapólitík landsins hefur ekki enn
frést að hérlendur stjórnmálaflokk-
ur hafi tekið samsæriskenningar um
flata jörð og viðlíka bábiljur á
stefnuskrá sér til framdráttar.
En menn eru alltaf að læra.
Sunnlendingur.
Velvakandi Svarað í síma 569-1100 frá kl. 10-12.
Hópaskjól og flokkafjöld
Ætli jörðin sé
þá flöt eftir
allt?
ÞÚ FINNUR ALLT Á FINNA.IS
VANTAR ÞIG
PÍPARA?