Fréttablaðið - 14.01.2022, Síða 11

Guðmundur
Steingrímsson
n Í dag
Í vikunni las ég í erlendum fjölmiðli
að nýjustu fræði þeirra sem mest
eru á móti bólusetningum gerðu ráð
fyrir að allnokkur fyrirbyggjandi
lækningamáttur í viðureigninni
við Covid felist í því að fólk drekki
eigið þvag. Tiltekinn Christopher
Key, leiðtogi samtaka sem heita
upp á íslensku Bóluefnalöggan,
eða Vaccine Police, mælir víst með
þessu ódýra snjallræði. Ekki var
útlistað nánar í greininni vegna
hvers manns eigið þvag gæti reynst
svo drjúgt meðal. Ef maður setur
sig í stellingar getur maður hins
vegar ímynda sér hvernig hægt
væri að smíða áheyrilega kenn-
ingu. Kannski svona: „Samkvæmt
sænskum rannsóknum safnast
svokallaðir mótefnahvatar fyrir í
þvagi. Í stað þess að hleypa þessum
hvötum út úr líkamanum er mikil-
vægt að viðhalda þeim og láta þá
safnast upp í líkamsstarfseminni
með því að neyta þvags reglu-
bundið. Þá byggist upp svokölluð
mótefnahæfni sem er lykilatriði
í viðureign ónæmiskerfisins við
Covid.“
Hér bulla ég auðvitað. Ég hef ekki
hugmynd hvernig reynt er að rök-
styðja virkni þvags gegn Covid, og
mér finnst ákaflega líklegt – og ég
vona það jafnframt heitt og innilega
– að þvagdrykkjufólk sé jaðarhópur
á meðal andbólusetningarsinna. Í
greininni, sem var í The Guardian,
var markmiðið ekki síst að sýna
fram á hið fornkveðna: Ekki er öll
vitleysan eins.
Og hún er svo sannarlega ekki
öll eins, vitleysan, um þessar
mundir. Eitt stærsta viðfangsefni
samtímans varðar að stórum hluta
ákveðin grundvallaratriði þegar
kemur að lýðræði og mannréttind-
um. Í hverju samfélagi fyrirfinnst,
virðist vera, þokkalega stór hópur
fólks sem aðhyllist mjög furðulegar
skoðanir og skilgreinir staðreyndir
á allt annan hátt en aðrir. Réttur
þess til að aðhyllast furðulegar
skoðanir og hugsa málin á sinn
hátt er ákaflega mikilvægur og
víðtækur samhljómur er um það
í lýðræðissamfélögum að þennan
rétt skuli verja með ráðum og dáð.
Það breytir þó ekki hinu, að sam-
félagsmiðlar hafa aukið mjög sýni-
leika þessa fólks, sem oft fer fram
með miklum hamagangi, og jafnvel
hinir einörðustu varðliðar lýð-
ræðislegrar, opinnar umræðu geta
orðið uggandi á köflum. Er hátterni
fólksins mögulega ógnandi gagn-
vart öðru fólki og stefnir grunngerð
samfélagsins jafnvel í hættu? Eitt
er, til dæmis, að fólk aðhyllist þá
skoðun, og trúi þeirri lygi, í Banda-
ríkjunum að Demókratar borði
börn á tilteknum pizzastöðum og
drekki blóð þeirra. Þegar hópur
sem er hallur undir slíka heims-
mynd ræðst svo inn í þinghúsið og
sýnir sig reiðubúinn að kollsteypa
lýðræðislegri framvindu forseta-
kosninga, er viðbúið að gamanið
fari að kárna og einhverja pólitík
þurfi að hanna til þess að stoppa
þróunina.
Gagnvart andbólusetningar-
sinnum sýnist mér flestir hér á landi
hafi reynt mjög að vanda sig þegar
kemur að umræðunni. Skýrt er
tekið fram að það sé allra réttur að
hafna bólusetningu og að fyrir því
kunni að vera margar ástæður. Mjög
er líka hikað við það hér á landi
að gera greinarmun á réttindum
bólusettra og óbólusettra, með til
Þvagdrykkjufólkið
dæmis kröfu um bólusetningarskír-
teini á fjölmennum stöðum eins og
víða er gert, jafnvel þótt sterk rök
hnígi að því. Tölur sýna að álagið á
heilbrigðiskerfið, sem við súpum
núna öll seyðið af, er að stórum
hluta, ef ekki stærstum, sprottið af
því að allnokkur hópur fólks vill
ekki bólusetja sig. Á gjörgæslu liggja
mestmegnis óbólusettir. Og það er,
sem sagt, þeirra réttur.
Það er von að spurt sé: Er þessi
réttur takmarkalaus? Ég veit ekki
hvort margir af einörðustu bólu-
setningarandstæðingum á Íslandi
eru að drekka þvag að forskrift
Christopher Key, sem er líka þeirra
réttur, en hitt sækir að mér: Á ein-
hvern hátt verður að fara að ræða
þessi mál á öðrum nótum en bara
þeim, að allir megi gera það sem
þeim nákvæmlega sýnist. Þurfa
ekki einarðir andbólusetningar-
sinnar, sérstaklega nú þegar þeir
eru farnir að mótmæla fyrir framan
börn fólks, að rökstyðja mál sitt
og reyna að útskýra fyrir okkur
hinum hvað þeir vilja? Er það ekki
lágmark? Hvaða ákvarðanir hefði
frekar átt að taka í viðureigninni
við heimsfaraldurinn? Hefur ekki
myndast nokkur sterk og skiljanleg
krafa á það að fólk standi fyrir máli
sínu?
Yrði manni mögulega frjálst að
vona, að ef leiðtoga andbólusetn-
ingarsinna yrði falið að skrifa næsta
minnisblað til heilbrigðisráðherra,
myndi fáránleiki málflutnings-
ins hugsanlega opinberast? Yrði
kannski minnisblaðið einhvern
veginn svona:
„Sóttvarnayfirvöld munu ekki
leyfa notkun á bóluefnum við
Covid-19 hér á landi. Bólusetningar
eru með öllu bannaðar. Þess í stað
er mælst til þess að sem flestir reyni
að fá veiruna með því til dæmis að
sleikja handrið, faðmast, kyssast
eða anda framan í hvert annað.
Þegar líkur er á að veiran hafi tekið
sér bólfestu í líkamanum mælast
sóttvarnayfirvöld til þess að fólk
taki hrossalyf eða drekki eigið
þvag.“
Væru þetta góð yfirvöld? n
Reykjavíkurborg auglýsir til
sölu byggingarrétt á föstu verði
undir íbúðir og atvinnustarf-
semi á tveimur vel staðsettum
lóðum í Gufunesi.
Einstakt tækifæri fyrir áhuga-
sama aðila til að taka þátt í
uppbyggingu til framtíðar í
einstöku umhverfi Gufuness, þar
sem margir skapandi aðilar hafa
komið sér fyrir með starfsemi
sína.
Íbúabyggð fer einnig vaxandi og
innan nokkurra ára er búist við
að íbúafjöldi verði vel á annað
þúsund manns.
Vilt þú taka þátt í uppbyggingu?
Spennandi tækifæri í þorpi skapandi greina
Gufunes er nýjasta og eitt mest
spennandi hverfi borgarinnar
þar sem skapandi greinar og
blómlegt mannlíf mynda
einstakt samfélag.
Sjá nánar um þróun svæðisins á
reykjavik.is/gufunes Nánari upplýsingar um lóðirnar á reykjavik.is/lodir
Byggingarréttur til sölu
Gufunesvegur 36
Á lóðinni Gufunesvegi 36 er heimilt að byggja íbúðir í 2.919 m2 ofanjarðar og
556 m2 atvinnustarfsemi ofanjarðar. Heildarbyggingarmagn neðanjarðar getur
verið 993 m2. Heildarbyggingarmagn ofan- og neðanjarðar er 4.468 m2.
Fast verð: kr. 262.100.000 án gatnagerðargjalda. Þengilsbás 3
Á lóðinni Þengilsbás 3 er heimilt að byggja íbúðir í 1.297
m2 ofanjarðar og 247 m2 atvinnustarfsemi ofanjarðar.
Heildarbyggingarmagn neðanjarðar getur verið 441 m2.
Heildarbyggingarmagn ofan- og neðanjarðar er 1.985 m2.
Fast verð : kr. 116.600.000 án gatnagerðargjalda.
Gufunes
FÖSTUDAGUR 14. janúar 2022 Skoðun 11FRÉTTABLAÐIÐ