Fréttablaðið - 01.02.2022, Blaðsíða 4

Þau upplifa
áföll, ótta, kvíða,
geðraskanir, áráttu-
hegðun, hræðslu,
einangrun, reiði,
vonleysi og skömm.
Kristján
Vigfússon,
aðjúnkt við HR
UMBOÐSAÐILI JEEP® Á ÍSLANDI • ÍSLENSK-BANDARÍSKA • ÞVERHOLT 6 • 270 MOSFELLSBÆR
S. 590 2300 • WWW.ISBAND.IS • ISBAND@ISBAND.IS • OPIÐ VIRKA DAGA 10-17 • LAUGARDAGA 12-16
A L V Ö R U J E P P I – A L V Ö R U F J Ó R H J Ó L A D R I F
JEEP COMPASS LIMITED TROÐFULLUR AF AUKABÚNAÐI 7.479.000 KR.
EIGUM BÍLA TIL AFGREIÐSLU STRAX. KOMDU OG REYNSLUAKTU!
Jeep rafknúnu jepparnir henta íslenskum aðstæðum um allt land
JEEP RENEGADE TRAILHAWK TROÐFULLUR AF AUKABÚNAÐI 6.499.000 KR.
ÁRA ÁBYRGÐ 8 ÁRA ÁBYRGÐ Á
DRIFRAFHLÖÐU
Einstaklega miklar
Mjög miklar
Miðlungs
Smávægilegar
Engar
27% 32% 25% 11% 5%
Hve miklar áhyggjur hefur þú af loftslagsbreytingum?
Byggt á 10.000 svörum 16-25 ára ungmenna um allan heim.
Sextíu prósent ungmenna
telja mannkynið dauðadæmt
vegna hnattrænna loftslags­
breytinga. Hægt er að tala um
faraldur er kemur að versn­
andi geðheilsu ungmenna, að
sögn aðjúnkts við HR. Vantrú
á stjórnvöld fer vaxandi.
bth@frettabladid.is
UMHVERFISMÁL Kristján Vigfús­
son, sérfræðingur í stefnumótun
og aðjúnkt við Háskólann í Reykja­
vík, segir loftslagskvíða barna og
ungmenna gríðarlegt áhyggjuefni.
Nýleg könnun sýni að 60 prósent
ungs fólks hafi svo miklar áhyggjur
að þau telji mannkynið dauða­
dæmt.
„Ég hef kennt námskeið um sjálf­
bærni í mörg ár og sé marktækan
mun á hvað nemendur mínir, bæði
hér innanlands og í Boston, eru
orðnir miklu svartsýnni frá 2007,“
segir Kristján. „Loftslagsmálin eru
risastórt mál en annað og vaxandi
vandamál er hvaða áhrif sú fram­
tíðarsýn sem við blasir að óbreyttu
hefur á andlega heilsu barnanna
okkar,“ bætir hann við.
Sem dæmi um áhrif internetsins
nefnir Kristján að sá sem gúgli „cli­
mate change“ eða „global warming“
fái upp fjóra milljarða af heimild­
um, fleiri síður en leitarniðurstöð­
ur þegar slegið er inn „viðskipti“,
„stjórnmál“ eða „fátækt“.
„Það sem er við að eiga eru stans­
lausar fréttir af heimsendaspá.“
Kristján segir að nemendur hans
í námskeiði um sjálf bærni hjá HR
spyrji æ oftar hvort baráttan sé
ekki vonlaus. „Krökkunum finnst
að þróunin sé svo langt gengin. Von
þeirra liggur helst í nýrri tækni en
vonbrigði þeirra eru stjórnvöld.“ Þá
heyri hann æ oftar í kennslustund­
um að nemendur hans ætli ekki að
eignast börn, þar sem framtíðin sé
svo óviss.
Áhyggjur nema í HR skera sig
ekki úr frá viðhorfum ungmenna
í öðrum löndum. Í nýrri alheims­
könnun, samstarfsverkefni fjöl­
margra háskóla, sögðust 75 prósent
ungmenna á aldrinum 16­25 hafa
áhyggjur eða miklar áhyggjur af
loftslagsmálum. Kristján segir að í
raun telji um 60 prósent ungmenna
mannkynið dauðadæmt.
„Þau upplifa sig valdalaus,“ segir
Kristján. „Þau upplifa áföll, ótta,
kvíða, geðraskanir, áráttuhegðun,
hræðslu, einangrun, reiði, vonleysi
og skömm.“
Kristján segir að stjórnvöld verði
að bregðast við með auknum krafti.
„Þetta er að verða faraldur og mun
bitna á geðheilsu núverandi og
komandi kynslóða. Loftslagsmálin
eru nógu kvíðvænleg ein og sér en
afleiðingar kvíðans einar og sér eru
líka grafalvarlegt mál.“
Hann bendir á að á sama tíma sé
rifist um hvort sálfræðiþjónusta og
þjónusta fagaðila á þessu sviði eigi
að vera niðurgreidd eða ekki. „Við
erum kannski að tala um stærsta
markaðsbrest sem mannkynið
hefur staðið frammi fyrir. Hið kapít­
alíska hagkerfi ræður ekki við verk­
efnið. Það er þörf á aukinni mið­
stýringu. Ríkið þarf að stíga fastar
inn og setja sérstaklega fyrirtækjum
fastari skorður.“
Áhersla f y rirtækjanna sé á
skammtímauppgjör, hagnað. „Þess
vegna verða stjórnvöld að stíga inn,
fyrirtækjunum er einum og sér
ekki treystandi til að leysa þennan
vanda.“ ■
Loftslagskvíði nemenda í háskólum
og framhaldsskólum orðinn faraldur
Rauður þráður
í áhyggjum
íslenskra nem-
enda er vantrú
á stjórnvöld.
Myndin er af rík-
isstjórn Katrínar
Jakobsdóttur
sem mynduð
var undir lok
síðasta árs.
FRÉTTABLAÐIÐ/
EYÞÓR
jonthor@frettabladid.is
UMHVERFISMÁL Í skýrslu Samtaka
sveitarfélaga á höfuðborgarsvæðinu
(SSH) er nýtt samræmt sorphirðu­
kerfi lagt til.
Tillögurnar eiga við um öll heim­
ili á höfuðborgarsvæðinu og varða
úrgang sem yrði skipt í fjóra flokka.
Ættu því heimili að flokka úrgang
sinn í lífrænan eldhúsúrgang,
blandað heimilissorp, pappír og
pappa, og plastumbúðir. Þá er lagt
til að grenndargámar verði fleiri.
Vonast er til að aðildarsveitar­
félög SSH ljúki umræðu og nái
niðurstöðu um tillögurnar á næstu
vikum. ■
Innleiði nýtt kerfi
fyrir sorpflokkun
Heimilissorp. FRÉTTABLAÐIÐ/ERNIR
benediktboas@frettabladid.is
VEIÐAR Börkur NK kom til Seyðis­
fjarðar í vikunni með fullfermi
af loðnu, alls rúmlega 3.400 tonn.
Líklega hefur loðnuskip aldrei fært
jafnmikinn afla að landi, segir í frétt
Síldarvinnslunnar. Börkur landaði
3.200 tonnum fyrir tveimur vikum.
Það er ekki hægt að kvarta yfir
slíkum aflabrögðum,“ sagði Hjörvar
Hjálmarsson skipstjóri við SVN.
Aðeins þrjú skip í f lotanum geta
komið með álíka af la að landi,
systurskipið Vilhelm Þorsteinsson
EA og Beitir NK. ■
Lönduðu á fjórða
þúsund tonnum
adalheidur@frettabladid.is
STJÓRNMÁL Enn er óák veðið
hvernig valið verður á framboðs­
lista Sjálfstæðisf lokksins fyrir
borgarstjórnarkosningarnar í vor.
Ákvörðun sem samþykkt var á
stjórnarfundi í Verði stuttu fyrir
jól, um leiðtogapróf kjör og upp­
stillingu, hefur enn ekki verið
staðfest af fulltrúaráði f lokksins í
Reykjavík, en ekkert varð af fundi
fulltrúaráðs sem til stóð að boða
4. janúar.
Þá hefur stjórn Varðar heldur
ekki komið saman síðan fyrir jól,
til að ákveða hvert framhaldið
verður, en í kjölfar mikils þrýstings
frá f lokksfólki hefur verið boðað til
stjórnarfundar á fimmtudaginn.
Eins og Fréttablaðið greindi frá
vakti fyrrnefnd ákvörðun stjórnar
Varðar mikla reiði, bæði vegna þess
hvernig hún var borin upp á fundi,
stjórnarmönnum að óvörum, en
einnig vegna sterkrar próf kjörs­
hefðar í f lokknum.
Flokksmenn sem Fréttablaðið
hefur rætt við lýsa stöðunni þann­
ig að algert stjórnleysi hafi ríkt
hjá Verði undanfarnar vikur enda
f lestir aðrir f lokkar búnir að boða
prófkjör eða annars konar f lokks­
val og barátta frambjóðenda farin
af stað.
Á meðan ekki hefur verið tekin
ákvörðun um hvernig valið verður
á lista bíður f lokksfólk sem hyggur
á framboð í Reykjavík átekta uns
málin skýrast.
Líklegast þykir að á fundinum á
fimmtudag verði ákveðið að falla
frá fyrri áformum og lagt til að
fram fari hefðbundið prófkjör. ■
Enn óvissa um val á framboðslista hjá Sjálfstæðisflokknum
Höfuðstöðvar Sjálfstæðisflokksins.
FRÉTTABLAÐIÐ/VALLI
4 Fréttir 1. febrúar 2022 ÞRIÐJUDAGURFRÉTTABLAÐIÐ