Fréttablaðið - 01.02.2022, Blaðsíða 6

arib@frettabladid.is
REYKJAVÍK Aðgerðaáætlun gegn
of beldi verður lögð fram í borgar-
stjórn Reykjavíkurborgar í dag. Um
er að ræða 55 aðgerðir sem er ætlað
að veita yfirsýn yfir verkefni borgar-
innar sem beinast gegn ofbeldi, list-
inn er þó ekki tæmandi og er hann
einnig hugsaður sem vegvísir.
„Eitt af verkefnunum sem lögð
er áhersla á er að þróa fræðslu um
afleiðingar vændis og leiðir til að
styðja þolendur vændis sem vilja
stuðning,“ segir Heiða Björg Hilmis-
dóttir, formaður of beldisvarnar-
nefndar. „Þarna viljum við þróa eins
konar exit-plan fyrir fólk sem vill
hætta í vændi en þó nokkuð hefur
verið um slík mál undanfarið og
viðbrögð mættu vera samhæfðari.“
Hvað varðar ungt fólk og for-
varnir er lögð áhersla á fjölbreytta
fræðslu alla skólagönguna um mörk,
staðalmyndir, of beldi almennt og
þegar börn hafa aldur til bætist
við fræðsla um heilbrigð sambönd,
of beldi í samböndum, kynlíf og
kynferðisof beldi. „Þannig að þau
þekki muninn og geti auðveldar
greint á milli og viti hvert á að leita
eftir ráðum og hjálp,“ segir Heiða
Björg.
„Farið verður yfir alla ferla um
viðbrögð við grun um of beldi og
teymi í hverjum skóla auk þess sem
starfandi er sérstakt teymi fagfólks
sem tekur á kynferðisbrotamálum
sem því miður koma upp meðal
grunnskólabarna í Reykjavík.“ ■
Vilja þróa útgönguleið fyrir fólk sem vill hætta í vændi
Heiða Björg
Hilmisdóttir,
borgarfulltrúi
Samfylkingar-
innar og for-
maður ofbeldis-
varnarnefndar
bth@frettabladid.is
AKUREYRI „Nei, þetta eru engin sér-
stök vonbrigði, það eru margir liðir
sem lækka hjá okkur og ekki óeðli-
legt að ánægja með skipulagsmál
minnki vegna ágreinings um Odd-
eyrina og Tónatröð.“
Þetta segir Þórhallur Jónsson,
formaður skipulagsráðs Akureyrar-
bæjar, en aðeins 25 prósent íbúa eru
ánægð með skipulagsmál í bænum
samkvæmt nýrri viðhorfakönnun
Gallup.
„Það eru skiptar skoðanir um mál
og óánægjuraddirnar eru háværar
þótt þær séu ekki almennar,“ nefnir
Þórhallur sem frekari skýringu.
Hann segir að vegna þéttingar
byggðar hafi skipulagsyfirvöld
líka fengið mikil viðbrögð um að
bæjaryfirvöld séu að gera rétt. Til
að mynda sé mikil ánægja hjá fag-
aðilum um lóðamál.
Hilda Jana Gísladóttir, bæjarfull-
trúi Samfylkingarinnar á Akureyri,
segir vegna niðurstöðunnar að bær-
inn þurfi að gera betur. ■
Óánægð með skipulagsmál á Akureyri
Þórhallur
Jónsson
formaður
skipulagsráðs
Akureyrarbæjar
benediktboas@frettabladid.is
SAMGÖNGUR „Eðlilegt væri að
aðeins þyrfti í mesta lagi einn dag til
að ná þessum 9.000 rúmmetrum,“
segir Íris Róbertsdóttir, bæjarstjóri í
Vestmannaeyjum, en Landeyjahöfn
er lokuð vegna sands.
Samkvæmt Vegagerðinni gæti
tekið þrjá til fjóra daga við góðar
aðstæður að hreinsa sandinn.
„Umhverfisdýpið er nægt sam-
kvæmt þeim mælingum sem gerðar
hafa verið og því bara þessi tappi í
mynninu sem stoppar siglingar,“
segir Íris og bendir á að bæjarstjórn
hafi margoft sagt að tæknileg geta
þess aðila sem sinni dýpkun sé mjög
takmörkuð og engan vegin ásættan-
leg. „Það skiptir máli hversu mikið
er hægt að afkasta á dag þegar veð-
urgluggarnir eru fáir,“ segir hún. ■
Dýpka ekki nema
veðrið sé gott
Íris Róberts-
dóttir, bæjar-
stjóri í Vest-
mannaeyjum
Lagaóvissa ríkir um rekstur
líkhúsa þrátt fyrir að ítrekað
hafi verið bent á vandann.
Formaður Kirkjugarðasam-
bandsins segir aðstöðu lík-
húsa líða fyrir og vera á eftir
því sem er í nágrannaríkjum.
kristinnhaukur@frettabladid.is
STJÓRNSÝSLA Samband íslenskra
sveitarfélaga segir að sveitarfélög
ættu ekki að vera knúin til þess að
reka líkhús. Vandamál hafa komið
upp í tveimur sveitarfélögum á
landsbyggðinni þar sem tekist er á
um rekstur líkhúss en reksturinn er
hvergi skilgreindur í lögum.
„Sveitarfélag ætti ekki að vera
knúið til að sinna verkefnum sem
því er ekki falið samkvæmt lögum.
Kjarninn í sveitarstjórnarlögunum
er að sveitarfélög sinni þeim verk-
efnum sem þeim eru falin. Til þessa
hefur rekstur líkhúss ekki verið tal-
inn þar undir. Síðan geta þau valið
önnur verkefni í þágu íbúanna,“
segir Guðjón Bragason, sviðsstjóri
lögfræði- og velferðarsviðs sam-
bandsins.
Í Múlaþingi er deilt um hver
eigi að reka líkhús á Egilsstöðum,
sveitarfélagið, kirkjugarðurinn
eða heilsugæslan sem vill losna
við reksturinn. Fyrir rúmu ári kom
upp sambærilegt mál í Langanes-
byggð þar sem sóknarnefnd vildi
losna við rekstur líkhússins í Þórs-
hafnarkirkju en samdi að lokum
við sveitarfélagið um áframhald.
Sveitarfélögin hafa lýst yfir óánægju
með lagaóvissuna.
Í svari dómsmálaráðuneytis-
ins við fyrirspurn Fréttablaðsins
kemur fram að svo virðist sem
engin stofnun sé skyldug til að reka
líkhús. „Ekki virðast nein ákvæði í
lögum um skyldur til að reisa eða
reka líkhús. Dómsmálaráðuneytið
mun kanna hvort og þá hvernig slíkt
ætti að koma fyrir í lögum,“ segir í
svarinu.
Lík eru geymd í allt að þrjár vikur
í líkhúsi við 6 til 8 gráða kælingu.
Á landsbyggðinni eru það yfirleitt
heilsugæslur sem reka líkhús eða þá
kirkjan eins og til dæmis á Akureyri
og í Hornafirði. Til eru þó einka-
rekin líkhús. Alls eru geymslur fyrir
á þriðja hundrað lík á landinu. Á
höfuðborgarsvæðinu reka Kirkju-
garðar Reykjavíkurprófastsdæm-
anna (KGRP) líkhús í Fossvoginum
og óvissan snertir það líka.
„Það er enginn áhugi á að vinna
að þessum málum,“ segir Þórsteinn
Ragnarsson, forstjóri KGRP og for-
maður KGSÍ, Kirkjugarðasambands
Íslands. „Við höfum margsinnis
vakið athygli á þessu, við ráðuneytið
og Alþingi, sem hafa daufheyrst við.“
Árið 2004 bar KGSÍ þá tillögu upp
við dómsmálaráðuneytið að sam-
bandið tæki yfir rekstur líkhúsanna
á landinu. Því var ekki svarað. Hefur
beiðnin verið margítrekuð síðan.
Ári seinna komu líkhúsamál inn á
borð Umboðsmanns Alþingis, sem
taldi KGRP ekki eiga að innheimta
líkhúsgjöld þar sem líkhús væri ekki
nauðsynlegur hluti af kirkjugarði
samkvæmt lögum. Í þeim úrskurði
stóð einnig að lög um kirkjugarða
væru ekki skýr um rekstur líkhúsa.
Frumvarp um breytingu á kirkju-
garðalögunum var lagt fram árið
2012. Samkvæmt greinargerð var
talið nauðsynlegt að setja reglur um
líkhús vegna heilbrigðissjónarmiða,
svo sem um stærð og lágmarks-
búnað, en það tók hins vegar ekki
á rekstrinum. Frumvarpið var ekki
afgreitt sem lög og síðan þá hefur
ekkert sambærilegt frumvarp verið
unnið.
Þórsteinn segir þessa lagaóvissu
bitna á starfseminni. Í Fossvoginum
sé reynt að hafa líkhúsið eins vist-
legt og unnt er en húsið sé komið
til ára sinna og svari engan veginn
þeim kröfum sem gerðar séu í
nágrannaríkjum. Meðal annars
séu stór og vel búin líkhús í hinum
höfuðborgum Norðurlandanna. Því
sé ekki að fagna hér. „Öll vinnuað-
staða er langt á eftir tímanum,“ segir
Þórsteinn. ■
Kanna á lagaumhverfi líkhúsa vegna
vanda sveitarfélaga á landsbyggðinni
Aðbúnaður lík-
húsa er á eftir
því sem gerist
í nágranna-
löndum enda
engar reglur til.
MYND/KGRP
Við höfum margsinnis
vakið athygli á þessu,
við ráðuneytið og
Alþingi, sem hafa
daufheyrst við.
Þórsteinn Ragn-
arsson, forstjóri
Kirkjugarða
Reykjavíkurpró-
fastsdæmanna
jonthor@frettabladid.is
BRETLAND Boris Johnson, for-
sætisráðherra Bretlands, fékk í gær
skýrslu um viðburði sem haldnir
voru í Downingstræti 10 er strangar
samkomutakmarkanir giltu. Í henni
segir að sumir viðburðanna hefðu
ekki átt að eiga sér stað.
Boris baðst í gær afsökunar í yfir-
lýsingu. Kollegar hans á þingi kalla
enn eftir afsögn hans. ■
Baðst afsökunar
Boris Johnson,
forsætisráð-
herra Bretlands
6 Fréttir 1. febrúar 2022 ÞRIÐJUDAGURFRÉTTABLAÐIÐ