Fréttabréf Siglfirðingafélagsins í Reykjavík og nágrenni - okt 2018, Qupperneq 12

Siglfirðingablaðið12
Hátíðarræða
Kristjáns L. Möller
fyrrv. bæjarfulltrúa, alþingismanns og ráðherra
í Siglfirðingakaffinu 27. maí 2018
Góðan og gleðilegan hátíðardag
kæru Siglfirðingar, tengdabörn og
barnabörn Siglufjarðar og aðrir
góðir gestir.
Það er mér sérstakur heiður að
fá að tala hér í hinu árlega Sigl­
firðingakaffi sem að þessu sinni
er haldið á afmælisári bæjarins
okkar. Siglufjörður fagnar í ár
100 ára kaupstaðarafmæli og 200
ára verslunarafmæli og þessara
tímamóta var minnst m.a. með
hátíðardagskrá í Íþróttahúsinu á
Siglufirði þann 20 maí s.l.
Hugsum aftur til ársins 1918.
Hvað bar hæst þá?
Fyrri heimsstyrjöldinni var að
ljúka eftir fjögurra ára stríð,
mannfall, hungur og harðindi.
Gos hófst í Kötlu 12. október
með miklu gjóskufalli, 19. okt­
óber kusu Íslendingar um það
hvort þeir vildu verða fullvalda
þjóð og þann sama dag barst skæð
inflúensa, Spænska veikin, til
Reykjavíkur, með skipverjum og
farþegum á skipunum Botníu og
Willemoes. Útbreiðslan var hröð
og áður en sex vikur voru liðnar
höfðu 500 manns látist.
Oft hefur líka verið minnst
á frostaveturinn mikla en í
byrjun janúar 1918 gerði miklar
frosthörkur hér á landi. Frostið
náði allt að 38° og stóð linnulaust
allan mánuðinn og hafís lagði að
ströndum allt frá Vestfjörðum,
eftir öllu Norðurlandi og stærst­
um hluta Austfjarða.
Og svo var einn jákvæður at­
burður sem snertir okkur.
Bærinn okkar Siglufjörður ­ fékk
kaupstaðarréttindi.
Hugsið ykkur framsýnina hjá
forystufólkinu í bænum svo og
öðrum bæjarbúum að berjast
fyrir „ sjálfstæði” bæjarins og fá
viðurkenningu sem kaupstaður
fyrir hinn ört vaxandi Siglufjörð,
en árið 1918 bjuggu 900 íbúar í
Hvanneyrarhreppi eða 1% íbúa
landsins alls, já þið tókuð rétt eftir
1% landsmanna, sem samsvarar
tæplega 3500 manns núna.
„Siglufjarðarverslunarstaður skal
tekinn í tölu kaupstaðanna“
sagði í 1. gr. frumvarps til laga
um bæjarstjórn á Siglufirði,
sem lagt var fram öðru sinni á
Alþingi 20. apríl 1918, en hafði
verið lagt fram árið áður en
stoppaði þá að því er virðist vegna
andstöðu sýslunefndarmanna
Eyjafjarðarsýslu sem óttuðust
tekjutap nefndarinnar, einn­
ig var forsætisráðherra þáver­
andi, Jón Magnússon, and vígur
hugmyndinni vegna kostnaðar­
auka landsins, sennilega vegna
þess sem stóð í 5. gr. frumvarpsins
þ.e. „að í Siglufjarðarkaupstað
skal vera bæjarfógeti, skipaður af