Fréttablaðið - 26.07.2022, Qupperneq 14

„Það eru samt örugglega hátt í 20
ár síðan ég gerði mitt fyrsta
beinverk. Þá fór ég í dýrabúð og
keypti snákafóður, það er, frosnar
mýs, hreinsaði utan af nokkrum
þeirra og bjó til eyrnalokka úr
músahöfuðkúpunum. Þetta var á
sama tíma og ég bjó á Akureyri. Á
þeim tíma var lítil dýrabúð þaðan
sem ég fékk gefins dýr ef þau dóu í
búðinni. Ég fékk til dæmis
páfagauk, mýs og fleira. Ég á enn
höfuðkúpuna af páfagauknum.
Það var svo fyrir tæplega þremur
árum sem ég hellti mér almenni-
lega út í þetta áhugamál. Fyrst
vann ég undir nafninu Skrapari
Heimis og Njarðar, en það var
ekkert ofsalega þjált. Kærastinn
minn kom þá með hugmyndina að
nafninu Beinverk, sem ég nota enn.
Þetta er náttúrlega orðagrín líka,
enda er Laddinn ríkur í mér,“ segir
Dísa og hlær.
Efni úr öllum áttum
Dísa sankar að sér efniviði hvaðan-
æva. „Ég fæ þetta mest frá veiði-
mönnum og bændum. Ég á líka
vinkonu sem er fjárbóndi fyrir
austan og hef fengið kinda- og
hrútshöfuð þaðan. Svo fæ ég hests-
höfuð líka frá bændum. Einnig
kaupi ég stundum geitahausa frá
geitafjársetrinu á Háafelli. Refa-
hausa og minka fæ ég hins vegar
frá ýmsum veiðimönnum og
refaskyttum. Annars er allt sem ég
fæ til að verka eitthvað sem yrði
annars fargað.
Ég er mest í því að selja kúpurnar
eins og þær eru, eftir að ég hef
hreinsað þær, en ef ég fæ extra
flottar höfuðkúpur og er í stuði,
þá sker ég oft út í þær eða mála
þær. Núna er ég að dunda mér við
að leira utan á eina sveppi og líma
mosa og greinar á hana.“
Hænubeib
„Ég hef líka verið að gera upp-
stoppunarverk upp á síðkastið, en
það er smá svona „bad taxidermy“
fílingur í þeim. Ég er nú enginn
sérfræðingur í uppstoppun og það
sem ég kann lærði ég af Youtube.
Ég er búin að stoppa upp eina
rottu og setja höfuðið af henni á
dúkku í færeyska þjóðbúningnum,
en ég safna líka þjóðbúningadúkk-
um. Svo fékk ég dúfu frá stelpu
sem er að rækta ýmis smádýr rétt
hjá Selfossi. Höfuðið af dúfunni
setti ég á dúkku í dönskum þjóð-
búningi. Svo var ég að fá nokkrar
dúkkur í íslenska þjóðbúningnum,
með strumpahattana og allt og
hlakka til að gera eitthvað með
þær. Svo hef ég líka sett hænuhöfuð
á barbídúkku, setti á hana augnhár
og í hælaskó. Hún er algert mega-
beib, sem er sérstaklega fyndið af
því að maðurinn minn, sem kemur
frá Húsavík, segir að þar í sveit
kalli menn skvísur hænur.
En er þetta ekki svolítið
óhugnan legt áhugamál hjá þér?
Hauskúpur, bein, dauð dýr ...?
„Ég skil alveg svo sem að fólki
finnist það. En ég vil líka taka fram
að ég er mikill dýravinur. Ég var til
dæmis á hestbaki um daginn og sú
sem átti hestinn spurði mig hvað
ég gerði. Ég sagði henni það og
bætti svo við að hestarnir hennar
væru nú töluvert sprækari en mínir
hestar,“ segir Dísa og hlær.
Íslenskar rottur og refatennur
Stundum kemur fyrir að Dísa fær
skemmdar höfuðkúpur af refum
til dæmis. „Þá pilla ég tennurnar úr
og get notað þær í skartgripagerð.
Ég hef enn fremur gert hálsmen
og eyrnalokka úr tilfallandi
mennskum endajöxlum. Svo nota
ég líka vængi af páfagaukum og
lappirnar af þeim í eyrnalokka.
Rottufætur eru líka mjög vinsælir
sem eyrnalokkar. Það hafði meira
að segja kona samband við mig
um daginn og bað mig um að gera
handa sér eyrnalokka úr rottu-
fótum, en ég átti þá ekki til. Þá
spurði hún hvort það myndi hjálpa
ef hún gæti reddað þeim. Þá var
hún starfandi meindýraeyðir. Hún
kom til mín með rammíslenskar
göturottur og ég gerði lokka fyrir
hana.“
Hreinsun er heilmikið verk
„Ég er líka í því að hreinsa upp
höfuðkúpur fyrir fólk af dýrum
sem því hefur þótt vænt um.
Frænka mín vildi til dæmis fá
höfuðkúpuna af hestinum sínum,
sem dó. Svo fengu tvær refaskyttur
mig til þess að hreinsa upp haus-
kúpur fyrir sig af refum. Ég fjárfesti
því í risastórum bruggpotti til að
anna eftirspurn. Enn sem komið er
hef ég þó ekki hreinsað upp höfuð-
kúpu af ketti.
Það er heilmikil vinna sem fer
í að hreinsa upp höfuðkúpur. „Ég
var að hreinsa upp tvö hestshöfuð
um daginn. Það tók heila viku og
ég er að drepast í kroppnum eftir
það. Ef maður ætlar að hreinsa
upp hauskúpu á styttri tíma en
3-4 mánuðum þá þarf að sjóða
beinið í marga klukkutíma til að
ná kjötinu af, en það má alls ekki
bullsjóða, því þá geturðu skemmt
beinin. Það þarf að sjóða extra
lengi ef þú ert með stóra hausa til
að ná öllu af. Svo þarf að fjarlægja
heilann. Ef dýrið er með horn
þarf að taka þau af til að hreinsa
innan úr þeim, því það er kjöt í
hornunum. Ég á líka duglegan
hund sem hjálpar mér. Svo þegar
búið er að sjóða kjötið af þá þarf
samt að skrapa ákveðna staði, til
dæmis aftan á hnakka kúpunnar,
og þá nota ég bara neglurnar. Loks
þarf beinið að liggja í peroxíði,
sem hvíttar beinin en hreinsar það
líka svo það rotni ekki. Ef það er
ekki gert þá geta komið maðkar. Ef
fólk vill að höfuðkúpan líti ekki út
fyrir að vera hvíttuð er hægt að láta
hana liggja í kaffi til að fá brúna
litinn aftur.
Ég hef enga nákvæma tölu yfir
það hversu margar höfuðkúpur
ég hef hreinsað upp allt í allt, en
ætli þær séu ekki hátt í 200 talsins?
Þegar ég fæ áhuga á einhverju fer
öll orkan mín allan sólarhringinn í
áhugamálið og fyrst um sinn var ég
í mikilli fjöldaframleiðslu. Margt
af þessu er ég núna búin að selja frá
mér eða gefa.“
Úkraínukúpan til sölu
Dísa vill svo leggja sitt af mörkum
vegna stríðsins í Úkraínu. „Ég
málaði höfuðkúpu af kind í fána-
litum Úkraínu og setti á uppboð.
Jóhanna María
Einarsdóttir
jme
@frettabladid.is
Allt er kynningarblað sem býður auglýsendum
að kynna vörur og þjónustu í formi viðtala og
umfjallana. Í blaðinu er einnig hefðbundið rit-
stjórnarefni. Blaðið fylgir Fréttablaðinu daglega.
Umsjónarmenn efnis: Elín Albertsdóttir, elin@frettabladid.is, s. 550 5761 | Oddur Freyr
Þorsteinsson, oddurfreyr@frettabladid.is s. 550 5766 | Sandra Guðrún Guðmundsdóttir,
sandragudrun@frettabladid.is, s. 550 5762 | Starri Freyr Jónsson starri@frettabladid.is,
s. 550 5767 | Þórdís Lilja Gunnarsdóttir, thordisg@frettabladid.is, s. 550 5768
Útgefandi:
Torg ehf.
Ábyrgðarmaður:
Jón Þórisson
Sölumenn: Arnar Magnússon, arnarm@frettabladid.is, s. 550 5652,
Jón Ívar Vilhelmsson, jonivar@frettabladid.is, s. 550 5654, Jóhann
Waage, johannwaage@frettabladid.is, s. 550 5656, Ruth Bergsdóttir,
ruth@frettabladid.is, s. 694 4103.
Dísa selur
kúpurnar oftast
eins og þær eru,
eftir að hún
hefur hreinsað
þær. En ef hún
fær extra flottar
höfuðkúpur og
er í stuði, þá sker
hún oft út í þær
eða málar.
Dísa málaði
ærhöfuð í
úkraínsku
fánalitunum og
seldi til styrktar
SOS barna-
þorpum sem
hjálpa börnum í
Úkraínu.
Dísa hefur búið til eyrnalokka úr jöxlum og rottu- og fuglafótum.
Fallega málaðar
og útskornar
hauskúpur.
Ágóðinn af sölu verksins á að
renna óskertur til SOS barnaþorpa
sem sinna mikilvægu starfi í þágu
barna í Úkraínu.“ Það er því um að
gera fyrir stofnanir, fyrirtæki eða
einstaklinga að bjóða í verkið til að
leggja sitt af mörkum.
Dísa segist aðallega selja verkin
sín á netinu, í gegnum samfélags-
miðla, en að hana langi til að setja
upp sýningu, til dæmis í Núllinu í
Bankastræti. „Ég er einmitt alltaf á
leiðinni að hafa samband við gall-
eríin, eins og Núllið í Bankastræti,
en er svo mikill frestari í eðli mínu
að það hefur ekki enn orðið af því.“
Baggalútar og namibískt agat
Dísa gerir einnig skart úr ýmsum
steinum eins og baggalútum og
núna er hún einmitt að vinna með
Djúpalónsperlur og agat frá Nami-
bíu. „Frænka kærasta míns gaf mér
helling af agati af Agatströndinni
í Namibíu þar sem sjórinn
hefur slípað steinana glansandi
fína. Einnig áskotnuðust mér
Djúpalóns perlur, sem eru svartir
kringlóttir steinar, og verða alveg
kolbikasvartir þegar maður slípar
þá. Þeir eiga að vera fullir af orku.
Sjálf finn ég víbring þegar ég held á
þessum steinum. Þeir hafa örugg-
lega mikið verið notaðir í skart í
gamla daga. Baggalútarnir voru
svo notaðir í skart í gamla daga og
voru þá kallaðir blóðstemmustein-
ar. Þeir voru notaðir til að stöðva
blæðingar, eins og eftir fæðingar.
Þeir voru lagðir á lífbeinið og áttu
konurnar að drekka af vatni eða
víni sem steinarnir lágu í. Það er
mjög gaman að fylgjast með því
hvernig þeir koma úr slípunar-
trommunni eftir að hafa velkst þar
um í nokkrar vikur.“ n
2 kynningarblað A L LT 26. júlí 2022 ÞRIÐJUDAGUR