Fréttablaðið - 27.10.2022, Blaðsíða 12

n Halldór
n Frá degi til dags
ÚTGÁFUFÉLAG: Torg ehf. STJÓRNARFORMAÐUR: Helgi Magnússon FORSTJÓRI OG ÚTGEFANDI: Jón Þórisson RITSTJÓRI: Sigmundur Ernir Rúnarsson ser@frettabladid.is, FRÉTTASTJÓRAR: Aðalheiður Ámundadóttir adalheidur@
frettabladid.is , Garðar Örn Úlfarsson gar@frettabladid.is . Fréttablaðið kemur út í 80.000 eintökum og er dreift ókeypis á heimili á höfuðborgarsvæðinu og Akureyri. Einnig er hægt að fá blaðið í völdum verslun um á landsbyggðinni.
Fréttablaðið áskilur sér rétt til að birta allt efni blaðsins í stafrænu formi og í gagnabönkum án endurgjalds. ISSN 1670-3871 FRÉTTABLAÐIÐ Kalkofnsvegur 2, 101 Reykjavík Sími: 550 5000, ritstjorn@frettabladid.is
VEFSTJÓRI: Einar Þór Sigurðsson einarthor@frettabladid.is, MARKAÐURINN: Guðmundur Gunnarsson ggunnars@frettabladid.is, HELGARBLAÐ: Björk Eiðsdóttir bjork@frettabladid.is MENNING: Þorvaldur S. Helgason
tsh@frettabladid.is ÍÞRÓTTIR: Hörður Snævar Jónsson hoddi@frettabladid.is LJÓSMYNDIR: Anton Brink anton@frettabladid.is FRAMLEIÐSLUSTJÓRI: Sæmundur Freyr Árnason sfa@frettabladid.is
Íslendingar
geta ekki
talið sig
vera þjóð
á meðal
þjóða
nema þeir
bregðist
við þessu
ákalli fólks
að utan.
Sigmundur Ernir
Rúnarsson
ser
@frettabladid.is
Á sama tíma og íslenskt hagkerfi státar af einum
mesta hagvexti í Evrópu og er í afar öfundsverðri
stöðu beitir Seðlabankinn hörðum aðgerðum til að
ná niður verðbólgu. Sú verðbólga byggir reyndar
á þeirri mæliaðferð að íbúðaverð vegur þar þungt
þrátt fyrir að um sé að ræða fjárfestingu, en ekki
neyslu sem neysluverðsvísitalan á að mæla. Til er
samræmd verðbólgumæling innan Evrópu, hvar
leiguverð er hluti af mælingunni, en ekki kaup á
húsnæði. Þar er verðbólga á Íslandi næstlægst og
einungis Sviss býr við lægri verðbólgu innan EES.
Aðgerðir bankans eru farnar að bíta verulega á
íbúðamarkaðinn þar sem eftirspurn hefur verið
langt umfram framboð meðal annars vegna fyrri
aðgerða bankans. Kaupgeta almennings hefur
með hertum lánareglum og hækkandi vöxtum
verið skert en slíkt bitnar fyrst og fremst á ungu
fólki og efnalitlu. Þessar aðgerðir eru þó ef til vill
skiljanlegar til að slá á eftirspurnarhliðina en á
sama tíma bitna aðgerðir Seðlabankans einnig á
framboðshliðinni þar sem verið er að herða veru-
lega að fjárfestingavilja og -getu bankanna til að
lána uppbyggingaraðilum til nýrra íbúðaverkefna.
Það má því gera ráð fyrir því að fá slík verkefni fái
fjármögnun næstu mánuði eða misseri. Áhrifin
verða 6-12 mánuði að koma fram á meðan bankar
og lánastofnanir eru að tæma gildandi lánalínur og
fyrri lánsloforð, en hætt er við að fólki bregði í brún
þegar líður fram á næsta ár og fáar nýjar íbúðir
koma í framleiðslu.
Þetta gerist á sama tíma og mikill og sár skortur
er á íbúðum á höfuðborgarsvæðinu samhliða fólks-
fjölgun um tæp 20 þúsund síðastliðin 5 ár.
Jafna má aðgerðum Seðlabankans við það að
binda lok á sjóðandi pott. Aðgerðir bankans við-
halda ójafnvægi á íbúðamarkaði og til lengri tíma
munu þær ekki lækka húsnæðisverð, heldur þvert á
móti valda meiri skorti sem mun leiða til enn meiri
hækkana. Það er því ástæða til að spyrja hvort
Seðlabankinn sé hér ekki bara að pissa í skóinn
sinn, eða jafnvel míga í brunninn? n
Migið í brunninn
Runólfur
Ágústsson
framkvæmda-
stjóri
Til lengri
tíma mun
þetta ekki
lækka hús-
næðisverð,
heldur
þvert á
móti valda
meiri
skorti
sem mun
leiða til
enn meiri
hækkana.
benediktboas@frettabladid.is
Lesa fyrir tjáningu
Loksins, loksins á að taka á
nagladekkjanotkun höfuð-
borgarbúa. Engin ástæða er fyrir
íbúa höfuðborgarinnar til að
keyra á nagladekkjum. Hugsan-
lega mögulega kannski þrisvar
yfir veturinn. Og það eru þá bara
þeir sem þurfa að mæta klukkan
sex að morgni í vinnuna. Ef það
snjóar er hvort sem er búið að
moka vegina þegar klukkan slær
átta. Það má ýmislegt segja um
Reykjavík sem borg en það er
vel staðið að mokstri og söltun.
Landsbyggðarfólk hefur látið vel
í sér heyra um yfirvofandi nagla-
dekkjabann en það hefur trúlega
ekki lesið alla fréttina – eitthvað
sem flestir eiga að gera áður en
vaðið er á lyklaborðið.
Börnin gleðjast
Það þarf að vera á nagladekkjum
víðast hvar að vetrarlagi. Við
búum jú á landi sem kallast
Ísland. En höfuðborgin er snjó-
laus nánast með öllu flesta daga
ársins. Eðlilega fagna flestir þessu
yfirvofandi banni en enginn
eins og leikskólabörnin. Það hafa
nefnilega komið dagar þar sem
þau mega ekki fara út að leika
þegar veður er gott. Ástæðan er
bara nagladekk og svifryk. Og
fyrir þá sem tuða og suða yfir að
fá ekki að vera á nagladekkjun-
um: það kostar 20 þúsund kall í
Noregi að vera á fjórum negldum.
Það er nú ekki mikill peningur. n
MANNAMÁL
FIMMTUDAGA KL. 19.00
OG AFTUR KL. 21.00
Eitt er víst þegar horft er yfir
heimskringluna að f lóttafólki
mun fjölga til muna á næstu
árum. Má heita að fram undan séu
mestu fólksflutningar milli landa
og álfa sem um getur frá heimsstyrjöld-
unum tveimur á fyrri hluta síðustu aldar.
Veldur þar mestu að hlýnun jarðar skilur
eftir sig æ meiri eyðileggingu á akurlendi
en áður hefur þekkst, einkanlega í þeim
löndum sem eru fátækust fyrir, en þar fyrir
utan er víða sótt að kvenfrelsi og mann-
réttindum af meiri hörku en verið hefur
um árabil.
Fyrir einungis fimm árum bjuggu 80
milljónir manna við alvarlegt fæðuóöryggi.
Rétt áður en heimsfaraldurinn skall á
jarðarbúum taldi hópurinn 135 milljónir.
Eftir pestarósköpin var talan komin í 276
milljónir. Núna þegar átök geisa í Íran,
Eþíópíu, Afganistan og Úkraínu er fjöldinn
áætlaður 345 milljónir.
Og á bak við þessar tölur er fólk sem þráir
það heitast að geta brauðfætt sig og sína,
í sæmilegum friði og öryggi frá herskáum
öfgahópum sem hafa ímugust á lýðrétt-
indum.
„Við spyrjum fólk sem við þjónustum
reglulega hvað því finnst um að flýja. Það
vill það enginn,“ segir David Beasley, fram-
kvæmdastjóri Matvælaáætlunar Samein-
uðu þjóðanna, í nýlegu viðtali við Frétta-
blaðið. „En það gerir það sem allir foreldrar
gera til að bjarga lífi barna sinna. Þeir f lytja
og verða f lóttamenn,“ bætir hann við og
talar af víðtækri reynslu í þessum efnum.
Og þarna er kjarni málsins fundinn.
Fólk neyðist til að f lýja til að bjarga sér og
sínum. „En ef það er matur og friður, þá
fara þau ekki,“ segir Beasley enn fremur.
Íslendingar geta ekki talið sig vera þjóð á
meðal þjóða nema þeir bregðist við þessu
ákalli fólks að utan. Það þarf vitaskuld að
gera með skipulögðum hætti og á þann veg
að samfélagið hér á landi ráði við verk-
efnið. Það er stóra áskorunin – og snýst um
sjálf bærni, að taka á móti jafn mörgum
flóttamönnum í neyð og innviðir landsins
leyfa. Það er báðum hópunum fyrir bestu,
þeim sem koma og þeim sem fyrir eru.
Það er aftur á móti pólitík hvort bæta eigi
þessa innviði eða ekki, draga úr getunni
til að hjálpa, eða auka við hana. Þar er
nú farið að skilja á milli f lokka á Íslandi,
jafnvel innan einnar og sömu ríkisstjórnar-
innar. n
Skilur á milli
SKOÐUN FRÉTTABLAÐIÐ 27. október 2022 FIMMTUDAGUR