Fréttablaðið - 22.11.2022, Síða 8

n Halldór
n Frá degi til dags
ÚTGÁFUFÉLAG: Torg ehf. STJÓRNARFORMAÐUR: Helgi Magnússon FORSTJÓRI OG ÚTGEFANDI: Jón Þórisson RITSTJÓRI: Sigmundur Ernir Rúnarsson ser@frettabladid.is, AÐSTOÐARRITSTJÓRI: Garðar Örn Úlfarsson gar@frettabladid.is
FRÉTTASTJÓRI: Aðalheiður Ámundadóttir adalheidur@frettabladid.is. Fréttablaðið kemur út í 80.000 eintökum og er dreift ókeypis á heimili á höfuðborgarsvæðinu og Akureyri. Einnig er hægt að fá blaðið í völdum verslun um á
landsbyggðinni. Fréttablaðið áskilur sér rétt til að birta allt efni blaðsins í stafrænu formi og í gagnabönkum án endurgjalds. ISSN 1670-3871 FRÉTTABLAÐIÐ Kalkofnsvegur 2, 101 Reykjavík Sími: 550 5000, ritstjorn@frettabladid.is
VEFSTJÓRI: Einar Þór Sigurðsson einarthor@frettabladid.is, MARKAÐURINN: Guðmundur Gunnarsson ggunnars@frettabladid.is, HELGARBLAÐ: Björk Eiðsdóttir bjork@frettabladid.is MENNING: Þorvaldur S. Helgason
tsh@frettabladid.is ÍÞRÓTTIR: Hörður Snævar Jónsson hoddi@frettabladid.is LJÓSMYNDIR: Anton Brink anton@frettabladid.is FRAMLEIÐSLUSTJÓRI: Sæmundur Freyr Árnason sfa@frettabladid.is
Kristrún
hefur
opnað
flokk sinn.
Í því felst
jafn mikið
áræði og
áhætta.
Íþyngjandi
og óskil-
virkar
reglur sem
eru sagðar
stafa frá
EES-sam-
starfinu
koma enda
óorði á
EES.
Sigmundur Ernir
Rúnarsson
ser
@frettabladid.is
ser@frettabladid.is
Nýjar reglur
Forkólfar knattspyrnuforyst-
unnar í heimi hér hafa lyppast
niður gagnvart ægivaldi íhalds-
punga í Katar og krafist þess
af dómurum heimsmeistara-
keppninnar að þeir gefi þeim
leikmönnum gula spjaldið í
byrjun leiks sem dirfast að bera
regnbogabandið á upphandlegg.
Það er ekki að spyrja að tján-
ingarfrelsinu – og því skal kippt
úr sambandi si-sona ef gestgjöf-
unum hentar. Heyr á endemi.
Sjaldan ef nokkurn tíma hafa
forvígismenn nokkurra íþrótta-
sambanda á blessaðri heims-
kringlunni lagst jafn lágt – og
það baráttulaust. Öllum þeim
dásamlega árangri sem þó hefur
náðst í mannréttindabaráttu
hinsegin fólks skal bara kastað
út um gluggann si-sona …
Fordæmi
Það þarf sumsé ekki meira til að
breyta reglum boltans, frá einu
móti til annars, en heiftina í
heimalandinu og alla þá mann-
fyrirlitningu sem þar er fyrir.
Í öllu þessu mengi eru mann-
réttindi bara skiptimynt, réttur
kvenna algert aukaatriði og
hagur samkynhneigðra skiptir
engu máli. Samkvæmt þessu
fer vel á því að halda næsta mót
í Norður-Kóreu. Heimamenn
fengju þá að byrja inn á vellinum
með fullt lið, en allir hinir með
hálft, bara af því að einræðis-
herrann í Pyongyang segir svo. n
Kröftug innkoma Kristrúnar Frosta-
dóttur í leiðtogahlutverk Sam-
fylkingarinnar hreyfir við íslenskri
pólitík. Það sýna nýjar kann-
anir sem Fréttablaðið hefur birt á
síðustu dögum, en ekki einasta nálgast fylgi
jafnaðarflokksins þau tuttugu prósentin sem
Sjálfstæðisflokkurinn státar af þessa dagana,
heldur stekkur nýi formaðurinn upp fyrir for-
sætisráðherra landsins í mati svarenda á því
hvaða stjórnmálaleiðtoga þeir treysta best.
Þetta eru tíðindi í íslenskum stjórnmálum.
Og þótt nýjabrumið hjálpi Kristrúnu vissu-
lega, sem hefur auðvitað ekki glímt við sama
andstreymi og formaður Vinstri grænna á
undanförnum vikum, svo líkja má við andúð
á köflum, þá er augljóst að hún nær vel út fyrir
það lítilfjörlega fastafylgi sem Samfylkingin
hefur haft um áratugar skeið.
Það sama verður ekki sagt um aðra forystu-
menn stjórnmálaflokkanna, hvorki Katrínu
Jakobsdóttur né Bjarna Benediktsson, raunar
einkum og sér í lagi þann síðarnefnda sem
virðist ólíklegastur af núverandi flokksfor-
mönnum á Alþingi til að sækja fylgi út fyrir
raðir sínar, en þær virðast fremur þrengjast en
víkka nú um stundir. Kannanir í aðdraganda
landsfundar Sjálfstæðisflokksins staðfestu
þetta, ef eitthvað er, en samkvæmt þeim virtist
keppinautur Bjarna vera frekar til þess fallinn
að laða að nýtt fylgi en sá sem sigurinn hreppti.
Formaður Framsóknarflokksins glímir líka
við litla lýðhylli út fyrir sínar raðir, en sá er þó
munurinn á þeim flokki og hinum tveimur
sem eiga sæti við ríkisstjórnarborðið að for-
mennska í þeim gamalgóða bændaflokki hefur
aldrei verið sama höfuðatriði og hjá þeim
flokkum sem hafa staðið lengst til vinstri og
hægri. Það er í anda samvinnuhugsjónarinnar.
En meginspurningin er auðvitað þessi nú
um stundir í íslenskri pólitík hvort nýjum
formanni Samfylkingarinnar muni takast að
festa fylgi hennar við tuttugu prósentin og
vera þannig raunverulegur keppinautur við
Sjálfstæðisflokkinn sem, þrátt fyrir allt, ber
enn sem fyrr höfuð og herðar yfir aðra flokka
á sviði íslenskra stjórnmála. Og þótt and-
stæðingum hans hafi ekki leiðst að benda á
hnignandi fylgi hans á undanförnum árum
– og raunar það sem af er þessari öld, þá hafa
aðrir f lokkar ekki enn komist þangað með
tærnar þar sem íhaldið hefur hælana á síðustu
áratugum, nema endrum og sinnum – og aldrei
til frambúðar.
Kristrún hefur opnað flokk sinn. Í því felst
jafn mikið áræði og áhætta. Hún hefur losað
um gömlu grundvallarskilyrðin. Það virkar
strax, hvað svo sem síðar verður. n
Pólitísk hreyfing
Í skýrslu starfshóps um EES-samstarfið sem kom
út í september 2019 er m.a. fjallað um svokallaða
„gullhúðun“ við innleiðingu EES-reglna í landsrétt.
Með því er átt við tilvik þar sem stjórnvöld einstakra
ríkja herða á íþyngjandi EES-gerðum til að ná fram
sérstökum markmiðum á heimavelli eða „lauma“
heimasmíðuðum ákvæðum inn í innleiðingarfrum-
vörp. Víða er lögð áhersla á að innleiðing íþyngjandi
EES-gerða eigi ekki að ganga lengra en gerðirnar
sjálfar krefjast gagnvart þeim sem gert er að starfa
eftir reglunum. Þetta kemur m.a. fram í reglum
um þinglega meðferð EES-mála frá árinu 2010, í
almennum reglum um meðalhóf á vettvangi stjórn-
sýslunnar, og í umræðum á Alþingi. Engu að síður
kemur fram í skýrslunni að víða sé pottur brotinn
hvað þetta varðar. Samtök atvinnulífsins og Samtök
iðnaðarins hafa m.a. vakið máls á þessu.
Af þessum sökum óskaði ég, ásamt f leiri þing-
mönnum Sjálfstæðisflokksins, eftir að umhverfis-,
orku- og loftslagsráðherra f lytji Alþingi skýrslu
óháðra sérfræðinga um innleiðingu EES-gerða.
Beiðnin hefur nú verið samþykkt. Óskað var eftir
fjallað yrði um hvernig innleiðingu EES-gerða hefur
verið háttað í umhverfisráðuneytinu og hvort gengið
hafi verið lengra en þörf var á. Ráðuneytið varð fyrir
valinu þar sem heppilegt er að framkvæmdin sé
skoðuð á einu málefnasviði til að byrja með. Að auki
höfðu mér borist ábendingar um að þar kynni að
vera að finna ýmis dæmi um að of langt væri gengið
við innleiðingu.
Þingmenn gegna mikilvægu eftirlitshlutverki
gagnvart stjórnvöldum og til þess höfum við tæki á
borð við áðurnefnda skýrslubeiðni. Innlend fyrir-
tæki og neytendur eiga að sitja við sama borð og aðrir
á innri markaði Evrópusambandsins. Íþyngjandi og
óskilvirkar reglur sem eru sagðar stafa frá EES-sam-
starfinu koma enda óorði á EES. Okkur skýrslubeið-
endum finnst því mikilvægt að komast til botns í
hvort sá háttur sé hafður á hér á landi. Hvort lengra
sé gengið við innleiðingu EES-gerða, með þeim
afleiðingum að regluverk verði meira íþyngjandi en
þörf er á. n
Gullhúðaðar EES-reglur
Diljá Mist
Einarsdóttir
þingmaður Sjálf-
stæðisflokksins
SKOÐUN FRÉTTABLAÐIÐ 22. nóvember 2022 ÞRIÐJUDAGUR