Heilbrigðisskýrslur - 06.12.1994, Blaðsíða 9

Heilbrigðisskýrslur - 06.12.1994, Blaðsíða 9
1. Inngangur Á þeim 12 árum sem liðin eru frá því að alnæmi var uppgötvað hefur þekking á sjúkdómnum aukist mikið. Smitleiðir HlV-veirunnar sem veldur alnæmi eru nú þekktar. Sökum þess að hvorki bóluefni né lækning gegn HlV-sýkingu hefur fundist, er eingöngu hægt að stemma stigu við útbreiðslu hennar með því að forðast smit. Til að forðast HIV smit þarf almenningur að þekkja smitleiðir og jafnframt kunna að forðast smit. í forvarnarstarfi gegn alnæmi hefur verið lögð áhersla á mismunandi þætti til að hefta útbreiðslu sjúkdómsins með kynmökum, en þau hafa verið aðalsmitleið HIV- veirunnar. Áhersla hefur ýmist verið lögð á skírlífi, öruggara kynlíf og/eða mikilvægi þess að vera í sambandi þar sem báðir einstaklingar eru ósmitaðir og trúir hvor öðrum. Hér á landi hefur mest áhersla verið lögð á öruggara kynlíf með skírskotun til ábyrgðar hvers og eins í því sambandi. í ljós hefur komið að almenn þekking á þessum sjúkdómi og smitleiðum hans, eins og hún hefur verið mæld í könnunum, er yfirleitt góð, þar á meðal á Islandi. En þrátt fyrir góða, almenna þekkingu heldur sjúkdómurinn áfram að breiðast út og því mætti ef til vill draga þá ályktun að þessi þekking skilaði sér ekki alltaf í breyttri hegðun. Ekki er hægt að fullyröa hvort fræðsluherferðir hafi raunverulega dregið úr útbreiðslu sjúkdómsins, eða hægt á útbreiðslu hans. Á sama hátt er ekki hægt að fullyrða hvort íslendingar hafi breytt hegðun sinni, og þá sérstaklega kynhegðun, til þess að draga úr líkum á HlV-smiti. Til þess að svara þessum spurningum þarf að rannsaka kynhegðun íslendinga. Til þess að meta hvort, og hversu mikilla breytinga er þörf og hjá hvaða hópum fólks þarf í fyrsta lagi að afla upplýsinga um það í hve miklum mæli Islendingar taka áhættu í kynlífi. I öðru lagi þarf að gera slíkar rannsóknir oftar en einu sinni til þess að athuga hvort og hvaða breytingar hafi orðið á þeim tíma sem líður á milli rannsókna. Við skipulag forvarnarstarfs gegn útbreiðslu alnæmis er nauðsynlegt að hafa upplýsingar um kynhegðun oghugsanlega útbreiðslu sjúkdómsins á hverjum tíma. Ein þeirra aðferða sem hægt er að beita til að fá mynd af hugsanlegri útbreiðslu sjúkdómsins er að afla upplýsinga um “áhættuhegðun” í samfélaginu. Áhættuhegðun er hér skilgreind sem sú hegðun sem getur leitt til blóðsmitunar, t.d. með skiptum á blóðmenguðum sprautum og nálum eða náinni slímhúðasnertingu sem leitt getur til smitunar með líkamsvessum, t.d. við óvarðar samfarir. Á áttundu alþjóðlegu ráðstefnunni um alnæmi, sem haldin var í Amsterdam í júlí 1992, kom fram að rannsóknir á viðhorfum og þekkingu um alnæmi svo og rannsóknir á kynhegðun sýndu að enda þótt fræðsluherferðir bættu þekkingu fólks þá skilaði sú þekking sér ekki í breyttri hegðun. Rannsóknir sem þessar hafa meðal annars því hlutverki að gegna að finna hvar skortur er á samspili þekkingar og hegðunar, auk þess að afla upplýsinga vegna skipulags fræðslustarfsins (Conference Summary Report, 1992, bls. 32 og 37). íslendingar geta án efa nýtt sér niðurstöður erlendra rannsókna að einhverju leyti en jafnframt er nauðsynlegt að afla íslenskra 7
Blaðsíða 1
Blaðsíða 2
Blaðsíða 3
Blaðsíða 4
Blaðsíða 5
Blaðsíða 6
Blaðsíða 7
Blaðsíða 8
Blaðsíða 9
Blaðsíða 10
Blaðsíða 11
Blaðsíða 12
Blaðsíða 13
Blaðsíða 14
Blaðsíða 15
Blaðsíða 16
Blaðsíða 17
Blaðsíða 18
Blaðsíða 19
Blaðsíða 20
Blaðsíða 21
Blaðsíða 22
Blaðsíða 23
Blaðsíða 24
Blaðsíða 25
Blaðsíða 26
Blaðsíða 27
Blaðsíða 28
Blaðsíða 29
Blaðsíða 30
Blaðsíða 31
Blaðsíða 32
Blaðsíða 33
Blaðsíða 34
Blaðsíða 35
Blaðsíða 36
Blaðsíða 37
Blaðsíða 38
Blaðsíða 39
Blaðsíða 40
Blaðsíða 41
Blaðsíða 42
Blaðsíða 43
Blaðsíða 44
Blaðsíða 45
Blaðsíða 46
Blaðsíða 47
Blaðsíða 48
Blaðsíða 49
Blaðsíða 50
Blaðsíða 51
Blaðsíða 52
Blaðsíða 53
Blaðsíða 54
Blaðsíða 55
Blaðsíða 56
Blaðsíða 57
Blaðsíða 58
Blaðsíða 59
Blaðsíða 60
Blaðsíða 61
Blaðsíða 62
Blaðsíða 63
Blaðsíða 64
Blaðsíða 65
Blaðsíða 66
Blaðsíða 67
Blaðsíða 68
Blaðsíða 69
Blaðsíða 70
Blaðsíða 71
Blaðsíða 72
Blaðsíða 73
Blaðsíða 74
Blaðsíða 75
Blaðsíða 76

x

Heilbrigðisskýrslur

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Heilbrigðisskýrslur
https://timarit.is/publication/1524

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.