Fréttablaðið - 15.12.2022, Blaðsíða 16

n Halldór
n Frá degi til dags
ÚTGÁFUFÉLAG: Torg ehf. STJÓRNARFORMAÐUR: Helgi Magnússon FORSTJÓRI OG ÚTGEFANDI: Jón Þórisson RITSTJÓRI: Sigmundur Ernir Rúnarsson ser@frettabladid.is, AÐSTOÐARRITSTJÓRI: Garðar Örn Úlfarsson gar@frettabladid.is
FRÉTTASTJÓRAR: Aðalheiður Ámundadóttir adalheidur@frettabladid.is, Lovísa Arnardóttir lovisa@frettabladid.is. Fréttablaðið kemur út í 80.000 eintökum og er dreift ókeypis á heimili á höfuðborgarsvæðinu og Akureyri.
Einnig er hægt að fá blaðið í völdum verslun um á landsbyggðinni. Fréttablaðið áskilur sér rétt til að birta allt efni blaðsins í stafrænu formi og í gagnabönkum án endurgjalds. ISSN 1670-3871 FRÉTTABLAÐIÐ Kalkofnsvegur 2, 101
Reykjavík Sími: 550 5000, ritstjorn@frettabladid.is. VEFSTJÓRI: Einar Þór Sigurðsson einarthor@frettabladid.is, MARKAÐURINN: Guðmundur Gunnarsson ggunnars@frettabladid.is, HELGARBLAÐ: Björk Eiðsdóttir bjork@frettabladid.is
MENNING: Þorvaldur S. Helgason tsh@frettabladid.is ÍÞRÓTTIR: Hörður Snævar Jónsson hoddi@frettabladid.is LJÓSMYNDIR: Anton Brink anton@frettabladid.is FRAMLEIÐSLUSTJÓRI: Sæmundur Freyr Árnason sfa@frettabladid.is
En vinstri-
menn, sem
farið hafa
fyrir stjórn
borgar-
innar um
árabil,
verða líka
að horfa í
eigin barm.
Samfélag
þar sem
öll hafa
tækifæri
til að njóta
þeirra
gæða óháð
efnahag
eða félags-
legum
aðstæðum.
Sigmundur Ernir
Rúnarsson
ser
@frettabladid.is
Vandi æðstu stjórnenda Reykjavíkur-
borgar við að hlífa viðkvæmustu
þjónustunni við borgarbúa á
kostnað meintra gæluverkefna og
óþarfa í rekstri hennar er pólitískt
stórverkefni.
Að hluta til er þessi vandi aðfluttur, en að
ríkari hluta heimagerður.
Hvað fyrrnefnda atriðið varðar má heita aug-
ljóst að nágrannasveitarfélög Reykjavíkur, sem
flest hver eru undir stjórn hægrimanna, reiða
sig á þjónustu höfuðborgarinnar, einkum hvað
félags- og velferðarmál varðar.
Í því efni má benda á að þriðjungur þeirra
sem nýta sér þjónustu gistiskýlanna í Reykjavík
kemur frá öðrum nærliggjandi sveitarfélögum.
Og eins er athyglisvert að einungis Reykjavík og
Hafnarfjörður, af öllum kaupstöðunum á höfuð-
borgarsvæðinu, sjá sér fært að taka á móti flótta-
mönnum frá stríðshrjáðum svæðum á borð við
Úkraínu. Aðrir bæir telja sig vera stikkfrí.
Þetta er auðvitað ekkert annað en pilsfalda-
kapítalismi af aumustu sort, en svona á pólitíkin
það til að haga sér á kaldari kantinum.
En vinstrimenn, sem farið hafa fyrir stjórn
borgarinnar um árabil, verða líka að horfa í eigin
barm. Og þeir geta síst af öllu velt ábyrgðinni af
fjárhagsvanda borgarinnar yfir á aðra, þótt þeir
teiki hana í ofantéðum málaflokkum.
Tvennt er augljósast. Mannaráðningar hafa
farið úr böndunum á undanförnum árum.
Borgin hefur verið engu skárri en ríkisvaldið við
að soga til sín mannskap úr einkageiranum – og
fyrir vikið hefur borgarstarfsmönnum fjölgað
um tuttugu og fimm af hundraði á sama tíma
og borgarbúum hefur fjölgað um tíu prósent. Af
sjálfu leiðir að einhvers staðar hanga jakkarnir á
auðum stólum skriffinnskunnar.
Þetta leiðir auðvitað hugann að því að Reykja-
víkurborg hefur á síðustu árum verið að færa
út kvíarnar hvað margvíslega starfsemi varðar,
sem nær langt út fyrir lögbundið kjarnahlutverk
hennar. Hún er farin að sinna málaflokkum sem
eiga ekkert að vera á hennar forræði.
Það er hvergi að finna heimild í sveitar-
stjórnarlögum um að Reykjavíkurborg skuli eiga
og reka upplýsingadreifingarfyrirtæki á borð við
Ljósleiðarann ehf., malbikunarfyrirtækið Höfða
ehf., eða koltvísýringssöfnunar- og jörðunar-
fyrirtækið Carbfix.
Samkvæmt sveitarstjórnarlögum fer líklega
nærri að borginni sé óheimilt að stunda starf-
semi af þessu tagi sem er að miklu leyti í sam-
keppni við einkarekin fyrirtæki.
Fyrirtækin þrjú, sem hér eru nefnd, eru líklega
um 100 milljarða króna virði. n
Borgarvandinn
Gott nærsamfélag skiptir miklu máli fyrir okkur öll.
Vel sé séð fyrir mismunandi þörfum fólks. Tekið sé vel
utan um þau sem á aðstoð þurfa að halda, börnin njóti
þroskandi uppeldis og góðrar fjölbreyttrar menntunar
í heildstæðu skólastarfi, hollra skólamáltíða og heil-
næms umhverfis. Stutt sé við æskulýðs- og félagsstarf
við allra hæfi. Samfélag þar sem öll hafa tækifæri til
að njóta þeirra gæða óháð efnahag eða félagslegum
aðstæðum. Það er verkefni sveitarfélaganna að tryggja
þessa innviði, byggja upp og næra. Sveitarfélögin eru
misjafnlega stödd fjárhagslega, aðstæður ójafnar, bæði
hvað varðar tekjustofna, samsetningu og landfræðilega
legu og ljóst að þau þurfa í heild sinni styrkari tekju-
stofna. Hér skiptir hins vegar forgangsröðun grund-
vallarmáli og í þágu hverra.
Fjöldi sveitarfélaga hefur sýnt áræðni og seiglu við
uppbyggingu félagslegra innviða, skólastarfs og ekki
síður leikskólastarfs. Bjóða upp á ókeypis eða ódýr leik-
skólapláss og skólamáltíðir, styðja við tómstunda- og
félagsstarf sem hæfir öllum, þar sem enginn er skilinn
eftir. Það eru sveitarfélög sem setja velferð og hag
barnafjölskyldna í forgang og hlífa þeim sérstaklega
þegar herða þarf ólina. Hér skiptir öllu pólitískur vilji
og sýn kjörinna fulltrúa.
Í aðhaldi reynir á pólitíska forgangsröðun, líkt og í
höfuðborginni, sem stýrt er af Samfylkingu og Fram-
sókn. Það er pólitísk ákvörðun að taka mikilvæg úrræði
af ungmennum sem þurfa mest á að halda. Þar skortir
heildarsýn í málefnum barna og ungmenna, það er
engin heildræn stefna í aðhaldi, nú eða uppbyggingu.
Aðgerðir sem skila sér í skammtímalausnum og meiri-
háttar skerðingu á lífsgæðum ungmenna, áhrif sem
vara alla ævi. Þessar pólitísku ákvarðanir Samfylkingar
og fylgifiska ógna nú andlegri heilsu og félagsfærni ung-
menna sem hafa ekki í mörg hús að venda. Hóp ung-
menna sem eru í viðkvæmastri stöðu. Þegar á reynir
kemur í ljós hvar áherslurnar hjá Samfylkingunni liggja
í raun og þær eru ekki í átt að jöfnuði. Það skiptir máli
hver stjórna. n
Forgangsröðun í þágu
barna og viðkvæmra hópa
Bjarni Jónsson
þingmaður
Vinstri grænna
ser@frettabladid.is
Litlu jólin
Fram undan eru stystu mögu-
legu hátíðarnar um margra,
margra ára bil – og það verður
bara að segjast alveg eins og er
að það er varla að það taki því
að halda jólin að þessu sinni –
og jafnvel enn síður að kveðja
árið og heilsa því nýja. Altso,
eftirtekjan af þessu öllu saman
er einn og stakur aukafrídagur.
Einn. Og það er annar í jólum.
Einn ræfilslegur mánudagur á
eftir aðfangadegi og jóladegi sem
lenda að þessu sinni á laugar-
degi og sunnudegi. Minni geta
ekki litlu jólin orðið, að minnsta
kosti fyrir launafólk þessa lands
sem er þessa dagana á fullu að
undirbúa það sem er og verður
eiginlega ekki neitt, neitt …
Lagabreytingar
Þetta kallar auðvitað á laga-
breytingar. Annað eins hefur
verið gert. Enda má hneisa af
þessu tagi ekki endurtaka sig.
Þess vegna þarf að lögfesta
þriðja og fjórða í jólum – og
sömuleiðis annan og þriðja í
nýári. Minna má það ekki vera.
Til vara er hægt að hugleiða
hvort ekki megi festa þessa hefð-
bundnu hátíðisdaga við sömu
virku daga vikunnar. Til dæmis
beri aðfangadag ávallt upp á
miðvikudag. Annað eins er gert.
Sumardagurinn fyrsti er til
dæmis alltaf á fimmtudegi. For-
dæmið er sumsé fyrir hendi. n
SKOÐUN FRÉTTABLAÐIÐ 15. desember 2022 FIMMTUDAGUR