Fréttablaðið - 08.02.2023, Blaðsíða 6

Talið er að um 460
úlfar séu í Svíþjóð.
Meðlimir voru 500 um
síðustu mánaðamót.
Það var súrsæt tilfinn-
ing að lesa skýrslu
Ríkisendurskoðunar.
Jón Kaldal
Sem íslenskt flugfélag
gerum við ráð fyrir
þessum kostnaði í
okkar rekstri.
Nadine Guðrún
Yaghi, upplýs-
ingafulltrúi Play
solrun@frettabladid.is
samgöngur „Það var farið í að
láta farþega vita og bjóða þeim að
færa f lugið sitt um einn dag fram
eða aftur. Það voru töluvert margir
sem nýttu sér það,“ segir Guðni
Sigurðsson, upplýsingafulltrúi hjá
Icelandair, um aflýsingar á f lugi í
gær vegna slæmrar veðurspár.
Að sögn Guðna gengu aðgerðir
Icelandair vel. Örfáum flugferðum
hafi verið frestað þar til síðdegis en
annars hafi allt verið á áætlun.
Veðurfræðingur hjá Veðurstofu
Íslands segir vindinn hafa valdið
töluverðum truflunum, meðal ann-
ars á fjallvegum. Veðrið hafi gengið
mjög hratt yfir landið og staðið
skemur en spárnar gáfu til kynna.
Nadine Guðrún Yaghi, upplýs-
ingafulltrúi Play, segir aldrei annað
hafa komið til greina en að fresta
flugi við þessi veðurskilyrði. „Þetta
er alltaf vandmeðfarið. „Álit veður-
fræðinga varðandi morguninn gaf
til kynna að aðstæður í Kef lavík
yrðu hættulegar,“ segir hún.
Aðspurð hvort aðgerðir af þessu
tagi setji strik í reikninginn hjá flug-
félögunum taka Guðni og Nadine í
sama streng. „Þetta er bara það sem
fylgir því að reka flugfélag á Íslandi,“
segir Guðni. „Þessu fylgir að sjálf-
sögðu kostnaður en sem íslenskt
f lugfélag gerum við ráð fyrir þess-
um kostnaði í okkar rekstri,“ segir
Nadine. n
Aðgerðir flugfélaganna
í vonskuveðri gengið vel
kristinnhaukur@frettabladid.is
evrópumál Aðalfundur Evrópu-
hreyfingarinnar fór fram á laugar-
daginn á Nauthóli. Jón Steindór
Valdimarsson, varaþingmaður Við-
reisnar, var endurkjörinn formaður
og Helga Vala Helgadóttir, þingmað-
ur Samfylkingar, var kjörin í stjórn.
Endurkjörin í stjórn voru Valdi-
mar Birgisson, sveitarstjórnarfull-
trúi Viðreisnar í Mosfellsbæ, og
Inger Erla Thomsen, forseti Ungra
jafnaðarmanna á Suðurlandi. Auk
Helgu koma ný inn í stjórn Hjalti
Björn Hrafnkelsson, gjaldkeri Ungra
Pírata, Bryndís Nielsen almanna-
tengill og G. Pétur Matthíasson,
upplýsingafulltrúi Vegagerðarinnar.
Eins og Fréttablaðið greindi frá
í desember var Evrópuhreyfingin
stofnuð á síðasta ári til að þrýsta á
um þjóðaratkvæði um Evrópusam-
bandsaðild. Vefur hreyfingarinnar
var opnaður í desember og þá farið
í að safna meðlimum. Um síðustu
mánaðamót voru meðlimir orðnir
500 talsins. n
Fimm hundruð manns nú í Evrópuhreyfingunni
Ný stjórn hreyfingarinnar var kjörin á laugardag. Mynd/EvrópuhrEyfingin
arnartomas@frettabladid.is
svÍÞJóÐ Veiðimenn í Svíþjóð hafa
skotið 54 úlfa á rúmum mánuði í
umdeildri stýrðri veiði á tegund-
inni. Veiðin hefur vakið reiði meðal
náttúruverndarsinna sem vara við
áhrifa ofveiði á heilbrigði stofns-
ins. Sænskir bændur telja úlfana
hins vegar ógna lifibrauði sínu og
segja að árið 2021 hafi meira en 340
kindur verið drepnar af úlfum.
Á sjöunda áratugnum voru úlfar
á barmi útrýmingar í Svíþjóð og
voru þá yfirlýstir vernduð tegund.
Þeim byrjaði að fjölga til muna
undir lok síðustu aldar og árið 2010
hófu yfirvöld að leyfa stýrða veiði á
stofninum.
Sænsk yfirvöld hafa nú heimilað
að 75 úlfar verði skotnir á þessu ári
sem er meira en tvisvar sinnum
fleiri úlfar en í fyrra. Sænska þingið
samþykkti fyrir tveimur árum að
takmarka úlfastofninn við 270 dýr
en aðrir vilja ganga enn lengra.
Vísindamenn hafa varað við að
úlfarnir séu ekki nægilega margir
til að viðhalda heilbrigðum stofni
en talið er að stofn landsins telji um
460 dýr. Til að heilbrigðum stofni sé
viðhaldið megi fjöldinn ekki falla
niður fyrir 500 og hefur Umhverfis-
verndarstofnun Svíþjóðar sagt að
minnsta kosti 300 dýr séu nauðsyn-
leg til þess að forðast úrkynjun. n
Óánægja vegna metveiði á úlfum
Yfirvöld hafa nú heimilað að 75 úlfar verði veiddir á árinu. fréttablaðið/gEtty
Talsmaður íslenska náttúru-
verndarsjóðsins segir fyrrver-
andi ráðherra þurfa að axla
ábyrgð samhliða núverandi
ráðherrum eftir svarta skýrslu
um stöðu á fiskeldi hérlendis.
Fyrirtæki í atvinnugreininni
fagna tækifærinu til að bæta
utanumhald.
kristinnpall@frettabladid.is
laxeldi Óánægju innan stjórnsýsl-
unnar með skýrslu Ríkisendurskoð-
unar um stöðuna á laxeldi og eftirlit
með starfsgreininni gætir víða. Jón
Kaldal, talsmaður íslenska náttúru-
verndarsjóðsins (e. Icelandic Wild-
life Fund), segir að í skýrslunni hafi
margt verið staðfest sem sjóðurinn
hafi áður bent stofnunum á.
„Það var súrsæt tilfinning að
lesa skýrslu Ríkisendurskoðunar.
Hún er gríðarlega vel unnin og það
var ánægjulegt að sjá staðfest fjöl-
mörg atriði sem við höfum bent á
í umsögnum okkar til hinna ýmsu
stofnana, Alþingis og ráðuneytisins.
En á sama tíma var sorglegt að sjá,
fyrir okkur sem samfélag, hversu
illa hefur tekist að skapa umgjörð
um þennan iðnað.“
Hann segir það ljóst að vanda-
málið sé víðtækt.
„Lögunum um fiskeldi var breytt
árið 2019 og lögð sérstök áhersla á
að auka eftirlit með sjókvíaeldinu
og áhrifum þess á náttúruna. Þess-
um lagabreytingum fylgdu hins
vegar ekki þær fjárveitingar sem
þurfti til svo eftirlitsstofnanirnar
og Hafrannsóknastofnun gætu
sinnt hlutverkum sínum. Þetta
voru ótrúlega slöpp vinnubrögð af
hálfu þáverandi ráðherra, sem var
Kristján Þór Júlíusson,“ segir Jón og
heldur áfram:
„ Svandís Svavarsdóttir tók
við nánast fullkomnu þrotabúi í
þessum málaflokki þegar hún varð
matvælaráðherra fyrir rúmlega ári.
Staðan er nú sú að eftirlitið hefur
að stórum hluta verið fært til fyrir-
tækjanna sjálfra. Þetta þýðir að eft-
irlitsstofnanir almennings þurfa að
treysta innra eftirliti sjókvíaeldis-
fyrirtækjanna um brot og frávik í
starfseminni. Það er furðuleg hug-
mynd að láta fyrirtæki, sem hafa
gríðarlegra fjárhagslegra hagsmuna
að gæta, sjálf annast eftirlit með sér.
Við brot og frávik geta þau misst
umhverfisvottanir og viðskipta-
samninga.“
Hann segir að það þurfi einhver
að axla ábyrgð í þessu máli.
„Hvernig staðið hefur verið að
málum er ekki bara fúsk. Þarna
voru teknar ákvarðanir að yfirlögðu
pólitísku ráði, með því að veikja
þær stofnanir almennings sem eiga
að sinna eftirliti og rannsóknum.
Það hljóta einhver að þurfa að axla
ábyrgð á þessum vinnubrögðum.
Það er svo sérstakt umhugsunar-
efni af hverju umhverfisráðherrar
undanfarinna ára hafi ávallt bara
setið aðgerðalausir hjá.“
Að mati Jóns geta sjókvíaeldis-
fyrirtækin unað vel við núverandi
fyrirkomulag.
„Fyrirtækin í þessum iðnaði ættu
að geta verið nokkuð sátt. Þau hafa
komist upp með ótrúlega hluti í
skjóli þess að eftirlitið með starf-
seminni er í raun ekki neitt. Viður-
lögin sem hægt var að beita þau
vegna alvarlegra frávika í rekstri
hefðu sannarlega getað verið marg-
falt meiri.“
Jens Garðar Helgason, fram-
kvæmdastjóri Laxa fiskeldis, tekur
undir niðurstöður skýrslunnar um
að það sé þörf á breytingum þegar
hann er spurður út í niðurstöðurnar
„Ég held að þessi skýrsla endur-
spegli það sem iðnaðurinn hefur
um árabil bent á, að það þarf að
setja meiri fjármuni í stjórnsýsluna
þegar kemur að uppbyggingu fisk-
eldis. Að stjórnsýslan og stofnanir
geti þjónustað greinina með viðun-
andi hætti,“ segir Jens sem vonast til
að aðilar málsins geti sest niður og
ákveðið næstu skref.
„Þessi skýrsla sýndi að stjórn-
sýslan þarf virkilega að fara yfir alla
verkferlana og gæti orðið tækifæri
til að einfalda regluverk í kringum
greinina. Í mínum huga snýr þetta
að því að stjórnvöld, atvinnugrein-
in og aðrir hagaðilar geta komið
saman og bætt stjórnsýsluna í
tengslum við vöxt greinarinnar svo
að hægt sé að skapa áfram verðmæti
fyrir samfélagið og þjóðina alla,“
segir Jens enn fremur um niður-
stöður skýrslunnar. n
Einhver þarf að axla ábyrgð
Óánægja ríkir innan stjórnsýslunnar með skýrslu Ríkisendurskoðunar um stöðuna á laxeldi. fréttablaðið/pétur
6 Fréttir FRÉTTABLAÐIÐ 8. FeBRúAR 2023
MiÐViKUDAGUr