Ægir - 01.09.2022, Side 18

18
horft á markaði fyrir mjöl og lýsi þá
kaupa fjögur fyrirtæki 98% af allri
framleiðslu á Íslandi. Þau voru mun
fleiri áður fyrr, fyrir 10 til 15 árum. Á
pólska markaðnum fyrir síld var áður
fjöldi fremur lítilla fyrirtækja sem
keyptu afurðir héðan að heiman. Nú
eru þetta mjög fáir stórir aðilar. Auð-
vitað er eðlileg aðlögun að þessum
breyttu aðstæðum á mörkuðunum
nauðsynleg fyrir íslensk sjávarútvegs-
fyrirtæki, þau þurfa að stækka og eða
efla samstarf á markaðshliðinni.“
Samspil veiða og vinnslu
Verðmætasköpun í íslenskum sjávarút-
vegi hefur vaxið verulega síðustu ár-
in. Er það fyrst og fremst vinnslan
sem hefur skapað hana með aukinni
nýtingu eða á útgerðin þar hlut að
máli?
„Þetta er einfaldlega samspil veiða
og vinnslu. Útgerðin hefur verið að
endurnýja skipin og bæta verulega
alla meðferð aflans. Sé litið á uppsjáv-
arfiskinn sem dæmi er ekki langt síðan
við vorum með gömul skip sem ekki
voru með kælingu í lestum og komu oft
að landi með slakt hráefni sem ekki
dugði til vinnslu á verðmeiri afurðum.
Í dag er ekkert uppsjávarveiðiskip sem
getur ekki kælt aflann og komið með
hann sem ferskastan til manneldis-
vinnslu í landi.
Sjávarútvegsfyrirtækin hafa verið
að fjárfesta í skipum sem geta skilað
úrvalshráefni til vinnslu í landi, hvort
sem er til manneldis eða til mjöl- og
lýsisframleiðslu. Þar skipta ferskleik-
inn og gæðin megin máli. Það er ekki
hægt að vinna úrvalsafurðir úr lélegu
hráefni. Þannig vinna útgerð og
vinnsla saman að þeirri verðmæta-
 Frystihús Síldarvinnslunnar á Seyðisfirði. Mynd: Ómar Bogason.