Fréttablaðið - 08.03.2023, Blaðsíða 6

Það er einstök tilfinn-
ing að koma á stað á
jörðinni sem enginn
hefur áður farið um.
Oft ratar þetta á þing-
málaskrá en er aldrei
klárað.
Andrés Ingi Jóns­
son, þingmaður
Pírata
Þetta var halelúja-
samkoma í Danmörku.
Auður Önnu
Magnúsdóttir,
framkvæmda­
stjóri Land­
verndar
Þetta er engin halelúja-
ferð.
Jónína Brynjólfs­
dóttir, forseti
sveitarstjórnar
Múlaþings
Sveitarstjórnarfólk hefur
flogið til Danmerkur, Spánar
og nú Noregs til að skoða
vindorkuver. Framkvæmda-
stjóri Landverndar efast um
tilganginn.
kristinnhaukur@frettabladid.is
orkumál Grænvangur er nú að
skipuleggja ferð til Noregs fyrir
sveitarstjórnarfólk, og hugsan-
lega annað fólk úr stjórnsýslu og
atvinnulífi, til að skoða og fræðast
um vindorkuver. Boðið var upp á
slíka ferð til Danmerkur í haust og í
vetur fóru fulltrúar Fljótsdalshrepps
að skoða vindorkuver á Spáni.
Nótt Thorberg, forstöðumaður
Grænvangs sem hey rir undir
Íslandsstofu og er samstarfsvett-
vangur stjórnvalda og atvinnulífs
um umhverfismál, segir það mis-
skilning að ferðirnar séu boðs-
ferðir. Meðal þeirra sem hafa varað
við boðsferðum er Bjarni Jónsson
þingmaður Vinstri grænna.
„Ég undirstrika að þetta er ekki
boðsferð,“ segir hún. Það sama hafi
átt við um ferðina til Danmerkur.
„Þátttakendur greiða þetta að fullu
sjálfir.“
Auk Grænvangs kemur sendiráð
Íslands í Noregi að skipulagningu
ferðarinnar, sem verður til Oslóar
og Stafangurs í vesturhluta landsins.
Nótt segir fjölbreyttan hóp fyrir-
tækja verða heimsóttan, auk sam-
taka og opinberra stofnana.
„Ég á von á því að það verði áhugi
á þessari ferð því í umræðunni
hefur oft verið vísað til Noregs,“
segir Nótt. En 37 manns fóru til
Danmerkur. „Ég held að það sé
mikill áhugi að fræðast um þessi
mál og mikilvægt að gera það. Við
getum lært töluvert af reynslu ann-
arra. Bæði Danir og Norðmenn hafa
fengist við vindorku í lengri tíma og
geta gefið okkur innsýn í hvað hefur
gengið vel hjá þeim og hvað hefði
mátt betur fara,“ segir hún.
Jónína Brynjólfsdóttir, forseti
sveitarstjórnar í Múlaþingi, fór til
Danmerkur og sveitarfélagið mun
senda tvo fulltrúa til Noregs einn-
ig. Í Múlaþingi hefur verið töluverð
umræða um vindorkuver, einkum
á Fljótsdalsheiði. Jónína segir að
sveitarfélagið greiði fyrir sína full-
trúa og hefur ekki áhyggjur af ein-
hliða áróðri um vindorku. „Þetta er
engin halelúja-ferð,“ segir hún.
„Þetta var halelúja-samkoma í
Danmörku. Mér sýnist að dagskrá-
in í Noregi sé svipuð,“ segir Auður
Önnu Magnúsdóttir, framkvæmda-
stjóri Landverndar, sem er gagnrýn-
in á þessar ferðir til að skoða vind-
orkuver. „Mér finnst þetta rosalega
mikið og erfitt að sjá hvað sé hægt
að læra af þessu,“ segir hún.
Segir hún að markmið vind-
orkuvera eigi að vera að draga úr
losun gróðurhúsalofttegunda. En í
þessum ferðum skorti að rætt sé við
aðila sem eru sterkir í náttúruvernd.
Þá sé kolefnissporið af þessu tals-
vert, til dæmis að f logið sé innan-
lands í Noregi með allan hópinn
til staðar sem á landfræðilega lítið
sameiginlegt með Íslandi. Réttara
væri að hafa kynningar á málefninu
rafrænar eða senda hingað til lands
sérfræðing í málinu.
„Það verður að vera raunverulegt
erindi. Ekki bara að fara í skemmti-
lega ferð,“ segir Auður. n
Heimsókn í vindmyllugarða
líkt við halelúja-samkomur
bth@frettabladid.is
mývatnssveit Fundur hellisins
undir Jarðböðunum í Mývatnssveit
hefur vakið hugmyndir um hvernig
hægt sé að nýta nýju náttúruperluna.
Björn Hróarsson, jarðfræðingur og
hellafræðingur, segir að gaman
verði að vita niðurstöður að lokinni
könnun.
„Eitt sem mér dettur í hug er að
það gæti verið skemmtilegt að fylla
þennan helli af heitu vatni og leyfa
fólki að synda um hann,“ segir Björn.
„Það hefur lengi verið draumur
manna í Mývatnssveit að finna nýjan
helli fullan af vatni sem hægt væri að
synda í.“
Björn segist hafa glaðst þegar
hann las í Fréttablaðinu að mikill
hellir hefði fundist fyrir tilviljun
undir mannvirkjum Jarðbaðanna.
Sjálfur fann Björn Lofthelli í Búr-
fellshrauni á öldinni sem leið. Hann
varð fyrstur manna til að spóka sig
þar um neðanjarðar.
„Það er einstök tilfinning að koma
á stað á jörðinni sem enginn hefur
áður farið um,“ segir Björn.
Aðeins örfáir hellar hér á landi eru
opnir fyrir almennri umferð. Upp-
fylla þarf öryggiskröfur og ekkert
„stórmerkilegt“ eins og Björn orðar
það má vera inni í hellum sem gæti
skemmst vegna umferðar.
Dagbjört Jónsdóttir, sérfræðingur
á sviði náttúruverndar hjá Umhverf-
isstofnun, segir of snemmt að spá
fyrir um hvort umferð almennings
verður leyfð í nýja hellinum. Full-
trúar Umhverfisstofnunar hyggist
rannsaka hellinn sem fyrst. Sér-
fræðingur stofnunarinnar í hellum
muni svo meta gildi hans. n
Nýfundinn risahellir gæti orðið staður fyrir svamlandi gesti
Nýi hellirinn
kallast þessa
dagana Jarð­
baðshellir.
mynd/aðsend
37 fóru til Danmerkur að skoða vindmyllur og Nótt býst við góðri aðsókn til Noregs. Fréttablaðið/Getty
Hvalir verða skildir eftir í gömlu lagaumhverfi. Fréttablaðið/steFán
kristinnhaukur@frettabladid.is
dýravernd Engin áform eru uppi
um að færa málefni hvala og sela
undir ný villidýralög eins og sér-
fræðingar mæltu með fyrir áratug.
Enn verða tafir á frumvarpinu,
sem gegnir mikilvægu hlutverki í
verndun villtra fugla og spendýra.
„Oft ratar þetta á þingmálaskrá
en er aldrei klárað,“ segir Andrés
Ingi Jónsson, þingmaður Pírata,
sem spurðist fyrir um stöðu máls-
ins nýlega. Fékk hann þau svör að
málinu yrði frestað til næsta vetrar.
Skýrsla um villidýr kom út árið
2013 með tillögum að úrbótum á
vernd, friðun og veiðum með sjálf-
bærni að leiðarljósi. Málið var í
stjórnarsáttmálanum árið 2017 og
Guðmundur Ingi Guðbrandsson,
þáverandi umhver f isráðherra,
hugðist leggja málið fram. En meðal
þeirra tegunda sem notið gætu
verndar undir hinni nýju löggjöf er
lundi, sem er metinn í bráðri hættu.
Málinu hefur sífellt verið frestað.
„Lagaramminn er hálfgalinn,“
segir Andrés Ingi. Hvalir og selir
séu einu spendýrin sem heyri undir
úreltar reglur sem tilheyra matvæl-
aráðuneytinu. Samkvæmt svarinu
sem hann fékk hefur ekki einu sinni
verið rætt að færa tegundirnar yfir
og fella þær undir ný villidýralög.
Þetta sé óháð ákvörðun um áfram-
haldandi hvalveiðar, sem matvæl-
aráðherra þurfi að taka ákvörðun
um í ár, en skipti miklu máli upp á
vernd stofnanna til framtíðar. n
Hvalir og selir ekki undir villidýralög
bth@frettabladid.is
Ferðaþjónusta Jóhannes Þór
Skúlason, formaður Samtaka ferða-
þjónustunnar, segir að hið opinbera
hafi sogað til sín fólk sem áður vann
í ferðaþjónustu.
„Það vantar f leira starfsfólk. Við
erum í fyrsta skipti að ráða óvant
fólk til okkar sunnan úr Evrópu.“
Þórarinn Leifsson leiðsögumaður
segir starfsfólk í ferðaþjónustu á
Suðurlandi sligað af álagi, starfsfólk
hafi ekki náð að hvílast í tíu daga.
„Við höfum misst svo margt reynt
fólk, það tekur tíma að vinna upp
gæði og þjónustu,“ segir Jóhannes.
Hann segir tölur Hagstofunnar
sýna að í Covid hafi um 9.000
manns horfið úr ferðaþjónustu á
sama tíma og opinberum starfs-
mönnum fjölgaði um 5.000 manns.
„Já, ég er í hópi þeirra sem gagn-
rýna hvernig ríkið hefur sogað til
sín fólk úr einkageiranum,“ segir
Jóhannes. „Það eru ákveðnar við-
vörunarbjöllur sem hringja varð-
andi það hve hið opinbera tekur
stóran hlut af vinnuafli.“
Samkeppnin er erfið þegar opin-
beri markaðurinn borgar jafnvel
betri laun en einkageirinn, vinnu-
tími er þægilegri og atvinnuöryggi
meira að sögn Jóhannesar.
„Þetta hamlar gegn verðmæta-
sköpun í einkageiranum og það er
áhyggjuefni,“ segir Jóhannes Þór. n
Ríkið ræni fólki úr ferðaþjónustu
Það vantar fólk í ferðaþjónustu.
Fréttablaðið/eyþór
6 fRéttiR FRÉTTABLAÐIÐ 8. mARs 2023
MiÐViKUDAGUR