Skipulagsmál höfuðborgarsvæðisins - 01.04.1986, Blaðsíða 25

á það kost á að fá heimsendan mat
frá stofnuninni, og frá henni er einn-
ig sent fólk inn á heimili til að veita
hár- eða fótsnyrtingu. Gestir stofn-
unarinnar fá sérstaka sundtíma einu
sinni í viku. Böð er unnt að fá eftir
þörfum að því tilskildu að gestir
komi með handklæði. Aðstoð við
þvotta er mögulegt að fá í þvottahúsi
stofnunarinnar. Unnt er að fá bækur
að láni í bókasafninu en það er útibú
frá aðalbókasafni bæjarins. Prestur
kemur stundum til viðtals við þá
sem vilja notfæra sér þjónustu hans.
Einu sinni í mánuði kemur fulltrúi
frá banka til ráðlegginga um fjármál.
Eg sé ekki betur á bæklingnum, sem
ég fékk um stofnunina, en að viku-
lega séu haldnir fyrirlestrar um ýmis
efni og gefinn er kostur á að skoða
söfn og fara í önnur sameiginleg
ferðalög til fróðleiks og skemmtun-
ar. Dansæfingar virðast skipulagðar.
I stofnuninni starfar félagsráðgjafi
sem veitir upplýsingar og aðstoðar í
margvíslegum réttindamálum. Þar
starfa einnig iðjuþjálfi og sjúkra-
þjálfari, báðir í hlutastarfi.
Ég sé hin fjölbreytilegustu viðfangs-
efni á skrá yfir fundahöld, og sam-
komur. Mér þykir sérstök ástæða til
að geta þess að 29. ágúst sl. hafa
fulltrúar stjórnmálaflokkanna komið
á fund til þess að skýra frá stefnuskrá
samtaka sinna. Þeir hafa bersýnilega
ekki gleymt því að enda þótt allir
el I i I ífeyrisþegar séu ekki digrir
skattgreiðendur þá eru þeir þó góðir
og gildir kjósendur. Væri vel ef full-
trúarokkar, rúmlega tuttugu þúsund
ellilífeyrisþega, hefðu það stundum í
huga.
Það er bæði vegna þess sem ég sá
og heyrði í heimsókn minni að
Austurási og eigi síður af lestri þeirra
upplýsingarita, sem ég fékk, að ég
sannfærðist um að þetta bæjarfélag í
Bærum leggur sig mjög fram við að
gera öldruðum borgurum lífið létt-
bært. Ég sannfærðist einnig um að í
þeim efnum komumst við Reykvík-
ingar ekki með tær þangað sem þeir
Bærumbúar hafa hæla. það er sann-
arlega íhugunarvert að í bæjarfélagi,
sem er fámennara en Reykjavík,
skuli nú vera 12 slíkar stofnanir. En
SKIPULAGSSKRIFSTOFA HOFUÐBORGARSVÆÐISINS 1 198i
hér í Reykjavík? Hvað eigum við
hér? Og hvað eigum við í þéttbýlis-
kjörnunum úti á landsbyggðinni? Að
því er ég best veit eigum við enga
stofnun sem reist er frá grunni til
þess að verða elliskjól. Hins vegar
má þakka að við eigum nokkrar
stofnanir, sem veita svipaða þjón-
ustu í tengslum við aðra starfsemi og
þá sem veitt er að elliskjólinu að
Austurási. Hér í Reykjavík nefni ég
fyrst félagsmiðstöðvarnar að
Norðurbrún 1, Furugerði 1 og
Lönguhlíð 3. Þar er haldið uppi virð-
ingarverðri starfsemi þar sem þjón-
usta er veitt á fjölmörgum þeirra
verksviða sem elliskjólin í Bærum
ná yfir. Enda þótt Kópavogur sé utan
borgarmarka Reykjavíkur ber einnig
þess að minnast að þar er haldið
uppi öflugri félagsmálastarfsemi
fyrir eldra fólk. Um önnur bæjarfé-
lög veit ég ekki með vissu en er þó
sannfærður um að hvergi muni hér á
landi haldið uppi jafn öflugri og vel
skipulagðri starfsemi elliskjóla og
þeirri sem ég kynntist í Noregi.
Enda þótt við eigum enn mikið ógert
í þessum efnum þá ber einnig þess
að minnast, sem gert er fyrir aldraða
af öðrum en þeim, sem veita forystu
í málum ríkis og sveitarfélaga. Ég
nefni þar t.d. þau störf sem unnin
eru víða í söfnuðum landsins. Ég veit
t.d. ekki betur en að nokkur við-
leitni sé uppi höfð í flestum safnaða
Reykjavíkur til þess að veita öldruð-
um dægrastyttingu. í söfnuðum Nes-
kirkju, Hallgrímskirkju, Bústaða-
kirkju, Laugarneskirkju og Lang-
holtskirkju munu aldraðir koma
saman víðast einu sinni í viku og auk
þess er haldið uppi heimsóknar-
þjónustu sem er engu síður verðmæt
þeim sem veita en þiggja.
Þá hefur Rauði kross íslands um ára-
bil lagt til þess lið að létta öldruðum
lífsbaráttuna, t.d. með því að skipu-
leggja fyrir þá samkomur, þar sem
félagsstarf er fábreyti legt, eða veita
þeim aðstoð á annan hátt.
Allt er þetta gott svo-langt sem það
nær. En það er einungis skref í rétta
átt til viðurkenningar á þeirri ein-
földu og augljósu staðreynd að hvert
aldursskeið okkar á í rauninni að
25
vera jafn mikils metið, og að hvert
og eitt þeirra gerir sínar sérstöku
kröfur til samfélagsins. Sú var tíðin
að það var gustukaverk að reisa
skóla fyrir börn, byggja fyrir þau
dagheimili eða gera eitthvað annað
til fullnægingar þeim sérkröfum sem
æskan gerir til samfélagsins. Nú vit-
um við að það er sameiginleg skylda
okkar að búa þannig í haginn að hin
unga kynslóð okkar fái alla þá um-
önnun, sem henni er nauðsynleg til
að ná þeim andlega og líkamlega
þroska, sem henni er eðlilegur til
þess að hún verði síðar fær um að
standa á eigin fótum. Þess vegna
reisum við átölulaust barnaheimili,
byggjum skóla, ráðum kennara,
þ.e. við rísum undir þeirri ábyrgð,
sem við tókumst á hendur þegar við
eignumst börn.
En við gleymum því stundum að það
eru ekki einungis sérþarfir fyrstu
fimmtán eða tuttugu ára æviskeiðs-
ins, sem við þurfum að reyna að
sinna. Aldraða fólkið á í mörgum
tilvikum ekki lengur samleið með
þeim sem yngri eru. Og tímabil
þess, hið síðasta á æviskeiðinu, er
oft engu skemmra en hið fyrsta. Við
gleymum því oft að við 67 ára aldur
er nú talið að íslenskir karlmenn eigi
yfirleitt rúm 14 ár ólifuð en konur
rúm 17 ár. Og ef við viljum á annað
borð viðurkenna að við eigum öll
einn og sama réttinn til mannhelgi
allt okkar æviskeið þá ber okkur
vitanlega að spyrjast fyrir um sér-
þarfir hinna öldruðu, gera okkur
fulla grein fyrir hverjar þær eru og
reyna með öllum hugsanlegum
ráðum að sinna þeim.
Enda þótt það sé fjölmargt sem við
verðum að breyta á efri árum frá því
er við vorum ung, þá er flestum það
mest nauðsyn að geta sem allra oft-
ast og sem allra lengst notið gamans
manns af manni. Hér sleppi ég því
að ræða um þann tiltölulega fá-
menna en oft og tíðum ægilega um-
komulausa hóp þeirra sem þurfa á
sjúkravist að halda en geta ekki
fengið hana. Ég held að það sé eitt
mesta vandamálið sem við verðum
að sameinast um að reyna að leysa.
Ég ætla ekki að ræða það á þessum