FLE blaðið - 01.01.2019, Blaðsíða 14

14 FLE BLAÐIÐ JANÚAR 2019
Í þessari grein er ætlunin að gera lauslega grein fyrir þeirri
þróun sem hefur átt sér stað á síðustu árum á vettvangi alþjóð-
legs skattaréttar og hver staðan er á Íslandi. Reglur alþjóðlegs
skattaréttar koma oftar við sögu heldur en margir gera sér
grein fyrir. Segja má að á þær reyni, með einum eða öðrum
hætti, í hvert sinn sem viðskipti eiga sér stað yfir landamæri.
HÆTTA Á TVÍSKÖTTUN EN MÖGULEIKI Á ENGUM SKÖTTUM
Flest ríki heimsins leggja á tekjuskatt á tveimur grunnforsend-
um. Annars vegar að móttakandi tekna sé varanlega innan
þeirra landamæra, vegna búsetu, skráningar eða af öðrum
ástæðum (heimilisfestarreglan). Hins vegar að tekjur hafi
myndast eða eigi uppruna sinn innan landamæra þeirra (upp-
runareglan). Þessar tvær mismunandi reglur leiða oft til þess
að tvö, eða jafnvel fleiri ríki, gera tilkall til skattlagningar þegar
viðskipti eiga sér stað yfir landamæri, annað á grundvelli heim-
ilisfestar en hitt á grundvelli uppruna. Það getur haft tvísköttun
í för með sér nema til staðar sé samningur milli ríkjanna um
afléttingu tvísköttunar eða þá að heimilisfestarríki aflétti
tvísköttun einhliða (líkt og Ísland gerir).
Viðskipti yfir landamæri leiða ekki alltaf til aukinnar skattbyrði.
Samspil landslaga tveggja (eða fleiri) ríkja og tvísköttunar-
samninga hafa oft að geyma glufur sem geta leitt til þess að
enginn skattur fellur til af hagnaði viðskipta. OECD hafði lengi
barist fyrir samræmdum aðgerðum til að koma í veg fyrir hag-
nýtingu á slíkum skattalegum glufum en varð ekki ágengt fyrr
en nýlega.
HVERS VEGNA VAR EKKI GRIPIÐ TIL AÐGERÐA FYRR?
Sú spurning hlýtur að vakna hvers vegna ekki var gripið til
aðgerða fyrr? Ástæðan er sú að ekki var samhugur milli ríkja
enda eru þau með misjafna stefnu í skattamálum eftir því
hvers konar efnahag þau hafa. Sem dæmi er Þýskaland fram-
ÞRÓUN Á VETTVANGI
ALÞJÓÐLEGS SKATTARÉTTAR
Vilmar Freyr Sævarsson og Ágúst Karl Guðmundsson
eru skattalögfræðingar hjá KPMG
BEPS aðgerðaráætlunin hefur haft
gríðarlega mikil áhrif á alþjóðlegan
skattarétt. Í raun er rétt að tala
um ástandið fyrir og eftir BEPS