Ský - 01.10.2001, Blaðsíða 64

Ertu þá ekki orðinn talsmaður iítilla ríkisafskipa, frjáls og opins
markaðshagkerfis og einkavæðingar, og annarra klasstskra
hægrisjónarmiða? Það má segja að ég hafi að einhverju leyti breyst
eins og samfélagiö með tilliti til afstöðu til þeirra hluta. Ég hef reyndar
aldrei verið sérstakur talsmaður ríkisafskipta eða opinbers rekstrar.
Mitt grundvallarsjónarmið er að flestur almennur rekstur fer mun
betur í höndum einkaaðila en hins opinbera. Reynslan sýnir það
einfaldlega. Það er hins vegar jafnljóst að hið opinbera á að veita
sterka grunnþjónustu í samfélaginu. Viö metum okkar samfélag ekki
bara út frá því á hvaða vinnustað við erum, heldur einnig hvaða heil-
brigðiþjónustu við njótum, hvernig skólakerfið er byggt upp og svo
framvegis. Ég held hins vegar að rikið eigi alls ekki að velja hvað
lifir og hvað deyr í atvinnulífinu. Sérstaklega er það vafasöm vinnu-
forsenda sem ráðið hefur stefnunni í byggðamálum að styðja fyrst
og fremst deyjandi starfsemi en gera lítið til að efla uppbyggingu.
Stutt reynsla mín í starfi hjá Eignarhaldsfélaginu hefur reyndar fært
mér heim sanninn um að víða í Evrópu geta fyrirtæki í nýjum iðnaði
fengið 20-40% stofnkostnaðar í styrkjum frá því opinbera. Þess
háttar styrkir bjóðast ekki aðeins í útkjálkabyggðum. Þeir eru í boði
í miðri Evrópu. Ef við viljum ná okkar hlutí uppbyggingu á nýjum svið-
um getur því verið óhjákvæmilegt að beina oþinberum fjármunum í
þessa átt. Það væri helst að ég gerðist talsmaður opinberra styrkja
í þessu samhengi.
MARKAÐURINN ER RÁÐGÁTA
Eignarhaldsfélagið hefur fjárfest talsvert í upplýsingatækni og
líftæknifyrirtækjum, svo eitthvaö sé nefnt. Hverjar eru horfurnar í
þessum fyrirtækjum? Hvernig er staöan? Staðan á hlutabréfamark-
aði er þannig, að það er nánast enginn að kaupa. Markaðurinn er
mjög dræmur. Bréf seljast illa, jafnvel i fyrirtækjum sem ganga vel.
Víða er hins vegar um erfiðleika að ræða. Þannig hafa mörg
hátæknifyrirtæki lent i vandræðum. Það er af sá tími að menn geti
selt væntingar. Nú þarf myndin að vera skýr og ramminn skarpur. í
atvinnulífinu eru menn i kapphlaupi við tímann að laga sig að
breyttum aðstæðum. Eignarhaldsfélagið er reyndar að stærstum
hluta með sína eign í óskráðum félögum sem ekki eru á markaði,
félögum sem við höfum fjárfest í til að byggia upp og betrumbæta.
Mörg þeirra fyrirtækja standa mjög vel og eiga eftir að skila okkur
góðum hagnaði.
Þegar maöur horfir á hiutabréfamarkaðinn, á skráöu bréfin, þá sýn-
ist manni þetta vera ansi órökréttur heimur. Sérö þú einhverja
reglu í þessu? Ég get staðfest það við þig, að ég skil hvorki upp eöa
niður í því hvað ræður markaðnum. Það finnst mér ég ekki segja
með neinni minnimáttarkennd. Ég sé ekki að aörir botni meira í
þessu. Fyrir sjö árum síðan sagði Sigurður B. Stefánsson hjá VÍB
mér það, að rannsóknir erlendis sýndu að þeir hlutabréfasjóðir sem
settu safn sitt saman T grófum dráttum í takt við samsetningu mark-
aðarins, og væru ekki að reyna að eltast við það sem gott væri á
hverjum tíma, skiluðu til lengri tíma betri ávöxtun en þeír sjóðir þar
sem menn væru að reyna að gera þetta af dýpri sérfræði. Ég sá
grein í erlendu blaði fyrir nokkrum vikum þar sem birtar voru tíu ára
tölur hvað þetta snertir í Bandaríkjunum og sú könnun gaf nákvæm-
lega sömu niðurstöðu. Ég held að staðreyndin sé sú að hreyfingar á
hlutabréfamarkaði eru oft hrein hjarðhegðun án rökrétts tilefnis.
Hvaö leggið þið til grundvaliar ykkar fjárfestingum? Við erum hæg-
fara fjárfestir. Við erum ekki athafnasöm í því að kaupa og selja
fram og til baka. Við fjárfestingu í óskráðum fyrirtækjum, sem er
okkar meginviðfangsefni, reynum við að velja okkur þau verkefni þar
sem við höfum trú á því að þátttaka okkar muni byggja fýrirtækið
upp. Stærsta verkefnið sem við erum í núna er Kaupás, sem er með
Nóatúnsverslanirnar, 11-11 og Krónuna. Þar komum við inn með
34% hlut. Við stefnum að því að treysta innviði þess fyrirtækis betur
með traustara skipulagi og koma því síðan á markað með hagnaði.
En þetta gerist ekki með eldingarhraða.
Þú talar um aö markaðurinn sé dræmur. Hver er skoöun þín á sölu
Landssímans? Það er enginn vafi á því að tímasetningin var kolröng.
Fólk var ekki reiðubúið að fjárfesta nema í mjög takmörkum mæli.
Það hefði að mínu mati litlu breytt þótt verðið hefði verið eitthvað
lægra.
MISTÖK í STJÓRN EFNAHAGSMÁLA
Ertu sáttur viö stjórn efnahagsmála á íslandi? Það verður ekki
annað sagt en undanfarin ár hafa verið mikil gróskuár T íslensku
efnahagslífi. Það er hins vegartvennt sem mérfinnst hafa verið gert
rangt. Annars vegar þegar Seðlabankinn fór að hækka gengi krón-
unnar með háum vöxtum til þess að vinna á mðti eftirspurn. Það
fannst mér arfavitlaust ákvörðun. Það var aðgerð sem þrengdi fyrst
og fremst að útflutningsiðnaði, en dró í raun ekkert úr eftirspurn
heldur jók á viðskiptahallann. Það var fyrirsjáanlegt að ef ekkert
annað gerðist myndi sá leikur enda með gengishruni. FHitt atriðið er
að ríkissjóður hefði þurft að skila mun meiri afgangi. Það hefði átt
að taka af hörku á ríkisfjármálunum löngu, löngu fyrr. Það hafa því
verið gerð ákveðin mistök. Við skulum bara vona að menn hafi lært
„Almennt má segja aö stjórnmálaflokkarnir
hafi orðið hálf viðskila við atvinnulífið og
einangrast frá þjóðlífinu."
62 SKÝ LÍFIÐ ER HARÐUR LEIKUR