Jólaklukkur - 01.12.1943, Síða 10

8
JÓLAKLUKKUR
sambæna með fáeinum leitandi mönnum.
Þeir einir, sem reynt hafa, geta fyllilega
skilið, hvað mikið þakkarefni það er, eink-
anlega þegar jafnframt er auðfundið, að
allt andrúmsloftið er, ef svo mætti segja,
gagntekið af krafti Guðs góða anda.
Norðmenn sögðu margoft um þessar
mundir: „Það er enginn guðleysingi í
Noregi nú“. Áttu þeir þá bæði við áhrif
trúarvakningarinnar, og hitt, að þeim virt-
ist öllum ljóst, að Guð einn gæti bjargað
þjóðinni, ef til ófriðar kæmi við Svía.
Vakningarnar, sú kristilega og sú þjóð-
lega, studdu hvor aðra á ýmsan veg. Sú
fyrri lagði t. d. til fyrirbænir, en hin al-
vöru og ótta.
Frá Osló fór ég „út með firði“, og fékk
að taka þátt í mörgum kristilegum sam-
komum. í Moss kynntist ég ungum aðstoð-
arpresti, séra Wislöff, er síðar varð fram-
kvæmdastjóri heimatrúboðs Norðmanna og
áhrifamikill ferðaprestur. í Horten lágu
herskip Norðmanna albúin til varnar, „ef
Svíar kæmu“. Þar bar mjög á ótta, og ein-
beittni þó, út af ófriðarhættunni.
29. maí var ég hjá séra Thaulow í An-
debu skammt frá Tönsberg.
Tveim árum áður hafði grein frá mér í
norsku sjómannablaði orðið til þess, að
hann fór að safna fé til kristilegs starfs
meðal Norðmanna á Austfjörðum. Hval-
veiðamennirnir voru margir frá Tönsberg
og nágrenni þess bæjar. Hann bað mig svo
að heimsækja Norðmannastöðvar hérlend-
is, en ég hafði öðru að sinna, og benti á
séra Friðrik Friðriksson, sem tók það starf
að sér sumarið 1907.
Við séra Thaulow vorum að tala um
stjórnmálahorfurnar, og hvort Svíakon-
ungur mundi ekki á síðustu stundu sam-
þykkja ræðismannslögin norsku, og kom-
ast með því hjá fullum sambandsslitum
Noregs og Svíþjóðar.
Norðmenn vildu fá sérstaka ræðismenn
erlendis, en hægri menn sænskir voru því
alveg mótfallnir.
í þessu samtali miðju hringdi síminn.
Mágur prestsins, gullsmiður í Tönsberg,
símaði: „Konungur hefir neitað að stað-
festa lögin“. „Það var óttalegt“, svaraði
svo Thaulow.
„Ætli það sé nú ekki samt það bezta“,
sagði gullsmiðurinn.
„Hvað sem um það er, þá verðum vér
nú allir samtaka“, svaraði presturinn.
Ég sat svo nærri símanum, að ég heyrði
þessi orð öll greinilega, og mér urðu þau
minnisstæð, af því að ég þóttist heyra um
leið meginhugsanir vinstri og hægri manna
norskra við sambandsslitin. Margir Norð-
menn hafa síðar tjáð mér, að það hefði
ekki verið misheyrn.
Margt heyrði ég þenna mánuð um bar-
áttu stjórnmálamanna bak við tjöldin og
orðsendingar, sem aldrei komu í blöðunum.
Einnig rak ég mig á þykkju Svía við
Norðmenn, þegar ég kom til Svíþjóðar frá
Noregi. Er ekki ástæða til að rifja það
upp hér.
En af því að ég var orðinn kunnugur
viðhorfi þeirra beggja um þessar mundir,
varð mér mjög kært að fá skömmu síðar
að sjá sigurafl kristinnar trúar gagnvart
alvarlegri þjóðadeilu. —
Um miðjan júní þetta sama vor vorum
við hjónin vikutíma á alþjóðaþingi kristi-
legu í Berlín. Æskulýðsfélögin, sem kölluð
eru „Kristileg viðleitni“, stefndu þar sam-
an fulltrúum frá um 40 löndum. Konan
mín kom frá íslandi, þegar ég kom til
Hafnar frá Svíþjóð, og fór með mér til
Þýzkalands.
Norðurlandabúar voru um 70 á þessu
þingi, 2 Danir, 2 íslendingar, en hinir allir
frá Noregi, Svíþjóð og Finnlandi. Á sam-
bænafundi, sem „Norðanfólkið“ hélt út af