Jökull


Jökull - 01.01.2017, Blaðsíða 24

Jökull - 01.01.2017, Blaðsíða 24
Holocene lavas in Bárðardalur, NE-Iceland ratios of a sample erupted through a young basaltic crust, free from the influence of seawater-alteration, can be expected to be similar to the ratios of its man- tle source (e.g., Sigmarsson et al., 1992; Furman et al., 1995; Sigmarsson and Halldórsson, 2015). Fur- thermore, as at many oceanic islands, it is well estab- lished that the Icelandic mantle displays notable varia- tions in radiogenic isotopes which are almost entirely related to primary variability of the underlying man- tle (e.g., Stracke et al., 2003; Thirlwall et al., 2004). Therefore, when such tracers are coupled to geochem- ically well-characterized eruptive units, they probably represent the most powerful tool available to assign volcanic units to their mantle source, and therefore a likely volcano of origin. Here, we present a geochemical study of early- Holocene large lava flows in the Bárðardalur region. The primary aim is to determine the eruptive site of these lavas and elucidate their petrological context within the NRZ. In order to do this, we compare the chemical and isotopic characteristics of the lavas from Bárðardalur to previously published data from Bárð- arbunga and other volcanic systems of the NRZ. Ad- ditionally, we report chemical and isotopic data for several eruptive units from the region north of Vatna- jökull and from the Bárðarbunga central volcano. The notion that Bárðarbunga has produced large-volume lava flows that travelled vast distances, not only to- wards the south coast of Iceland but also towards the north (Figure 1), needs further testing, not least because of its significance for improving our under- standing of the magmatic history of the NRZ. GEOLOGICAL SETTING AND SAMPLING Northern segment of the Bárðarbunga fissure swarm The eruptive record of the Bárðarbunga-Veiðivötn system indicates that similar to the southern part, the northern part of the fissure swarm has also produced several lava flows of significant volume during the Holocene time period (e.g., Hartley and Thordarson, 2013; Sigmarsson and Halldórsson, 2015). Holocene lava fields in the Dyngjuháls region cover vast areas north of Vatnajökull, reaching from Gæsavötn in the west to Urðarháls in the east (Figure 2) (Sigurgeirsson et al., 2015). The Dyngjuháls lavas are partly cov- ered by younger lavas of the nearby shield volcano Trölladyngja (<4500 years BP; Sigurgeirsson et al., 2015). Owing to the ruggedness of the region, it has not been studied to the same extent as the Veiðivötn region, despite a large number of Holocene eruptions there. The nearby volcanic unit Urðarháls, located to the east of Dyngjuháls (Figure 2), shows evidence of glacier erosion (Sigbjarnarson, 1988), suggesting a pre-Holocene age. The largest and most promi- nent crater row in the region is Gígöldur, situated to the northeast of Urðarháls (Figure 2). The Gígöldur crater field represents a large eruptive unit, made up by tens of fissures, craters and crater rows that are connected in a complex way (Sigbjarnarson, 1988). The craters show signs of explosive eruptions towards the end of the last glacial period, suggesting high rates of volcanic activity around 10 kyr BP. More- over, these craters are the likely source of numerous prehistoric lava flows that disappear under younger lava units (e.g., Trölladyngja) (Sigbjarnarson, 1988; Hansen and Grönvold, 2000). The Krepputunga lava, which covers a substantial area to the E and NE of the crater row, has been suggested to originate from Gígöldur (Sigbjarnarson, 1988; Vilmundardóttir and Kaldal, 1991; Hjartarson and Kaldal, 2004; Hjartar- son, 2004). Hrímalda, situated to the west of Gígöldur (Figure 2), also formed from many eruptions occur- ring towards the end of the last ice age (Sigbjarnarson, 1988). The Holocene lavas of the Bárðardalur region A prominent prehistoric lava field of the NRZ occurs in the narrow Bárðardalur valley (Figure 1), where Holocene lava units can be traced northwards, almost reaching the north coast of Iceland. Earlier studies of these lava units in Bárðardalur are generally de- scriptive geological and petrographic studies (Tómas- son, 1967; Sigbjarnarson, 1988; Vilmundardóttir and Kaldal, 1991; Hjartarson and Kaldal, 2004; Hjart- arson, 2004). Based on field observations and pet- rographic characteristics, Sigbjarnarson (1988) sug- gested the Gígöldur crater row as the eruptive cen- tre of the majority of plagioclase-rich lavas found in Bárðardalur valley. More recent studies conducted JÖKULL No. 67, 2017 19
Blaðsíða 1
Blaðsíða 2
Blaðsíða 3
Blaðsíða 4
Blaðsíða 5
Blaðsíða 6
Blaðsíða 7
Blaðsíða 8
Blaðsíða 9
Blaðsíða 10
Blaðsíða 11
Blaðsíða 12
Blaðsíða 13
Blaðsíða 14
Blaðsíða 15
Blaðsíða 16
Blaðsíða 17
Blaðsíða 18
Blaðsíða 19
Blaðsíða 20
Blaðsíða 21
Blaðsíða 22
Blaðsíða 23
Blaðsíða 24
Blaðsíða 25
Blaðsíða 26
Blaðsíða 27
Blaðsíða 28
Blaðsíða 29
Blaðsíða 30
Blaðsíða 31
Blaðsíða 32
Blaðsíða 33
Blaðsíða 34
Blaðsíða 35
Blaðsíða 36
Blaðsíða 37
Blaðsíða 38
Blaðsíða 39
Blaðsíða 40
Blaðsíða 41
Blaðsíða 42
Blaðsíða 43
Blaðsíða 44
Blaðsíða 45
Blaðsíða 46
Blaðsíða 47
Blaðsíða 48
Blaðsíða 49
Blaðsíða 50
Blaðsíða 51
Blaðsíða 52
Blaðsíða 53
Blaðsíða 54
Blaðsíða 55
Blaðsíða 56
Blaðsíða 57
Blaðsíða 58
Blaðsíða 59
Blaðsíða 60
Blaðsíða 61
Blaðsíða 62
Blaðsíða 63
Blaðsíða 64
Blaðsíða 65
Blaðsíða 66
Blaðsíða 67
Blaðsíða 68
Blaðsíða 69
Blaðsíða 70
Blaðsíða 71
Blaðsíða 72
Blaðsíða 73
Blaðsíða 74
Blaðsíða 75
Blaðsíða 76
Blaðsíða 77
Blaðsíða 78
Blaðsíða 79
Blaðsíða 80
Blaðsíða 81
Blaðsíða 82
Blaðsíða 83
Blaðsíða 84
Blaðsíða 85
Blaðsíða 86
Blaðsíða 87
Blaðsíða 88
Blaðsíða 89
Blaðsíða 90
Blaðsíða 91
Blaðsíða 92
Blaðsíða 93
Blaðsíða 94
Blaðsíða 95

x

Jökull

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Jökull
https://timarit.is/publication/1155

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.