Jökull


Jökull - 01.01.2017, Blaðsíða 78

Jökull - 01.01.2017, Blaðsíða 78
Society report Upphaf Kröfluelda 1975 Halldór Ólafsson Suðurbraut 2, 220 Hafnarfjörður, hallo@hi.is Veturinn 1974 til 1975 var sett upp skjálftamælinet á Norðurlandi og umsjón með uppsetningu þess höfðu þeir Sveinbjörn Björnsson jarðeðlisfræðingur og Páll Einarsson, sem þá var við nám hjá Lamont jarðfræði- stofnuninni í New York. Þegar gögn frá þessum mæl- um voru skoðuð kom í ljós, að upptök margra skjálft- anna voru í námunda við væntanlega gufuaflsvirkjun í Leirbotnum sunnan undir Kröflufjalli. Það varð því að ráði sumarið 1975 að settir voru upp skjálftamæl- ar við Reykjahlíð og við vinnubúðir Kröfluvirkjunar. Um haustið var svo bætt við mæli í Gæsadal sunn- an Gæsafjalla. Uppsetningu mælanna annaðist Egill Hauksson eðlisverkfræðingur. Útskrift frá mælun- um við Reykjahlíð og Kröflubúðir var komið fyrir í Reynihlíð og hafði bóndinn þar, Jón Ármann Péturs- son, eftirlit með síritunum til að byrja með enda voru þeir í íbúð hans. Gögn úr mælinum í Gæsadal varð að sækja annan hvern dag því ekkert símasamband var þangað. Fljótlega eftir uppsetningu mælanna kom í ljós að skjálftavirkni var óvenju há á Kröflusvæði og fór vaxandi fram eftir hausti. Það kom því mönn- um ekki mjög á óvart þegar eldgos hófst kl. 10:30 laugardaginn 20. desember 1975, á svipuðum stað og Mývatnseldar áttu upptök á sínum tíma. Þennan morgun var ég við jarðarför Kristjáns Geirmundssonar hamskera sem látist hafði nokkru áður. Er ég kom heim eftir jarðarförina biðu mín skilaboð um að koma strax vestur í Jarðfræðahús því gos væri hafið skammt norðan Leirhnjúks. Þegar ég kom vestur eftir var búið að fá Landhelgisgæsluvél- ina til að fljúga með jarðfræðingana Sigurð Þórarins- son, Þorleif Einarsson og Kristján Sæmundsson yfir gossvæðið og var hún komin í loftið kl. 12 á hádegi. Eftir að vélin hafði flogið yfir umbrotasvæðið með vísindamennina, lenti hún með þá á Aðaldalsflugvelli þaðan sem þeir óku upp í Mývatnssveit. Allt starfsfólk Norrænu eldfjallastöðvarinnar hafði verið boðað um hádegi vestur í Jarðfræðahús og var strax hafist handa við að undirbúa rannsókn- arferð norður að eldstöðvunum. Við tæknimennirnir, Sigurjón Sindrason og undirritaður, þurftum í mörg horn að líta áður en hægt væri að keyra norður með aðra vísindamenn og styrkþega. Smala varð saman tækjum og tólum til gassýnatöku, pokum og köss- um undir bergsýni, ásamt alls konar viðlegubúnaði, svo sem svefnpokum, dýnum, bakpokum, tjöldum, mataráhöldum, prímusum, gönguskíðum og mörgu fleiru, því við vildum vera við öllu búnir er norð- ur kæmi. Einnig þurftu leiðangursmenn eitthvað að borða á leiðinni. Við lögðum því ekki af stað norður fyrr en kl. 18:30 um kvöldið. Farartækin voru langur Land Rover jeppi stofnunarinnar og annar stuttur sem leigður var hjá útibúi Bílaleigu Akureyrar í Reykjavík. Með mér í bíl stofnunarinnar voru forstöðumaðurinn Guðmundur E. Sigvaldason, kona hans Ellen Sig- mond, styrkþegarnir Páll Imsland og Jörgen G. Lar- sen og Sigurjón Sindrason tæknifræðingur. Í leigu- bílnum voru jarðfræðingarnir Guðrún Larsen, Gestur Gíslason, Axel Björnsson og Karl Grönvold sem ók. Ferðin norður gekk vel ef frá er talið að ég þurfti að bæta vatni á vatnskassann á 100 km fresti því kæli- vatnsdæla bílsins var míglek. Eftir tíðindalitla ferð að öðru leyti renndum við í hlað hjá Hótel Reynihlíð kl. 08 á sunnudagsmorgni, en á hótelinu beið okkar góður morgunverður sem þeginn var með þökkum. JÖKULL No. 67, 2017 73
Blaðsíða 1
Blaðsíða 2
Blaðsíða 3
Blaðsíða 4
Blaðsíða 5
Blaðsíða 6
Blaðsíða 7
Blaðsíða 8
Blaðsíða 9
Blaðsíða 10
Blaðsíða 11
Blaðsíða 12
Blaðsíða 13
Blaðsíða 14
Blaðsíða 15
Blaðsíða 16
Blaðsíða 17
Blaðsíða 18
Blaðsíða 19
Blaðsíða 20
Blaðsíða 21
Blaðsíða 22
Blaðsíða 23
Blaðsíða 24
Blaðsíða 25
Blaðsíða 26
Blaðsíða 27
Blaðsíða 28
Blaðsíða 29
Blaðsíða 30
Blaðsíða 31
Blaðsíða 32
Blaðsíða 33
Blaðsíða 34
Blaðsíða 35
Blaðsíða 36
Blaðsíða 37
Blaðsíða 38
Blaðsíða 39
Blaðsíða 40
Blaðsíða 41
Blaðsíða 42
Blaðsíða 43
Blaðsíða 44
Blaðsíða 45
Blaðsíða 46
Blaðsíða 47
Blaðsíða 48
Blaðsíða 49
Blaðsíða 50
Blaðsíða 51
Blaðsíða 52
Blaðsíða 53
Blaðsíða 54
Blaðsíða 55
Blaðsíða 56
Blaðsíða 57
Blaðsíða 58
Blaðsíða 59
Blaðsíða 60
Blaðsíða 61
Blaðsíða 62
Blaðsíða 63
Blaðsíða 64
Blaðsíða 65
Blaðsíða 66
Blaðsíða 67
Blaðsíða 68
Blaðsíða 69
Blaðsíða 70
Blaðsíða 71
Blaðsíða 72
Blaðsíða 73
Blaðsíða 74
Blaðsíða 75
Blaðsíða 76
Blaðsíða 77
Blaðsíða 78
Blaðsíða 79
Blaðsíða 80
Blaðsíða 81
Blaðsíða 82
Blaðsíða 83
Blaðsíða 84
Blaðsíða 85
Blaðsíða 86
Blaðsíða 87
Blaðsíða 88
Blaðsíða 89
Blaðsíða 90
Blaðsíða 91
Blaðsíða 92
Blaðsíða 93
Blaðsíða 94
Blaðsíða 95

x

Jökull

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Jökull
https://timarit.is/publication/1155

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.