Bókasafnið - 01.01.2000, Síða 28

Oulu
I Oulu var sett upp nám fyrir bókaverði árið 1988 til þess að
bæta úr brýnni þörf fyrir bókaverði i nyrðri byggðum landsins
og var því komið fyrir innan hugvísindadeildarinnar enda hvorki
félagsfræði né hagfræði kennd við þennan háskóla. Þar eru
nú tveir prófessorar, Mirja livonen og Vesa Suominen, tveir
lektorar og tveir rannsóknarmenn. Skólinn hefur verið virkur í
alþjóðlegri samvinnu og til dæmis var ég kennari þar á vegum
Sokrates áætlunarinnar vorið 1997 og kenndi um skólasöfn
og upplýsingaleikni, Námið fer samt að langmestu leyti fram á
finnsku og mjög lítil sænskukunnátta er i norðlægum byggð-
um Finnlands.
Það hefur verið einkennandi fyrir Finnland að námið er á há-
skólastigi og enginn skóli hefur sýnt meiri virkni í rannsóknum
en FHáskólinn í Tampere. Ábo Akademi er mjög vaxandi stofn-
un og er mikill áhugi á að efla rannsóknir þar. íslendingar eiga
greiða leið í doktorsnám þar ef þeir vilja stunda það innan
Norðurlandanna. Þar sem Ábo Akademi og Háskóli íslands
hafa skrifað undir samvinnusamninga geta íslendingar stund-
að nám við Ábo Akademi og fengið einingar fluttar til Háskól-
ans eða tekið námskeið á íslandi og fengið þau flutt til Ábo.
Noregur
Fjórar stofnanir í Noregi bjóða nú kennslu í bókasafns- og/eða
upplýsingafræði. Stærsta deildin er Högskolan i Oslo, Avdel-
ing for journalistikk, bibliotek- og informasjonsfag. Kennd er
heimildafræði við Háskólann í Tromsö (Institutt for dokumenta-
sjonsvitenskap) í bókmennta- og tungumáladeild skólans. í
Þrándheimi er boðið upp á nám í tölvunarfræði og upplýs-
ingafræði og við Háskólann í Bergen er kennd upplýsinga-
fræði. Auk þess hefur Hogskolen i Nesna hafið kennslu í
samvinnu við Þjóðbókasafnið i Mo í Rana og er fyrst og
fremst um að ræða hagnýtt nám fyrir þá sem starfa í minja-
söfnum og skjalasöfnum auk bókasafna.
Menntun fyrir bókaverði í Noregi hófst árið 1940 eftir langan
undirbúning og umræður. Námið hafði bókavarðanám í
Danmörku og Svíþjóð til hliðsjónar hvað varðaði inntak og
stofnaður var Statens bibliotek- og informasjonshogskole.
Kennt var um sögu safna og bóka, flokkun og skráningu,
bókfræði og hlutverk safna í samfélaginu. Allt frá því 1940
hefur námið veríð að lengjast og frá 1972 hefur það verið til
þriggja ára. Árið 1990 fékk námið viðurkenningu sem „grunn-
studie" sem er nokkurn veginn sambærilegt við B.A.-próf.
Námi til meistaraprófs var komið á 1984 þar sem nemendur
gátu sérhæft sig í tölvunarfræði,
Högskolan i Oslo, Avdeling for journalistikk,
bibliotek- og informasjonsfag
Þessi stofnun varð formlega til árið 1994 með þvi að steypa
saman nokkrum stofnunum í einn skóla og var þá Statens
bibliotek- og informasjonshogskole lagður niður og er bóka-
varðamenntun síðan í deild með blaðamennsku og hvarf þar
með skólinn sem sérstök stofnun. Náminu er skipt í fjögur
svið og innan hvers sviðs eru mismunandi mörg námskeið.
Sviðin eru: Aðferðafræði, bókmenntir og samfélag, upplýs-
ingafræði, og stjórnun og skipulagning.
Haustið 1999 var auglýst fyrsta prófessorstaða í bóka-
safns- og upplýsingafræði við deildina og hefur nú verið
skipað í hana. Það er Ragnar Audunson, sem hefur doktors-
próf í stjórnmálafræði, sem mun framvegis stýra skorinni fag-
lega og þar er nú einnig lögð vaxandi áhersla á rannsóknir.
Tromso
Heimildafræðinám var sett upp við Háskólann í Tromso árið
1996. Heimildafræði er skilgreind sem grein sem rannsakar
og skoðar hvernig þekking verður að heimild og 'hvernig fram-
leiðsla, notkun og miðlun heimilda kemur inn [ þekkingar-
sköpun einstaklingsins. Heimildafræðin er fyrst og fremst
skoðuð sem grein innan mannvísinda, tekur mið af menning-
arlegum og félagslegum aðstæðum fólks og skoðar samspil
manns og þekkingar, Heimildafræðinámið má tengja við aðrar
háskólagreinar, bæði innan félagsvísinda og mannvísinda.
Námið f Tromso hefur sérstaklega beinst að því að mennta
fólk til starfa í þókasöfnum, skjalasöfnum, minjasöfnum, bóka-
forlögum og stofnunum sem fást við fjölmiðlun eða annars
konar miðlun upplýsinga og þekkingar. Grunnfagið er kennt á
tveimur misserum og síðan er gert ráð fyrir að byggja ofan á
þetta nám allt til meistaraprófs,
Námið byggist á námskeiðum um heimildafræði (doku-
mentasjonsvitenskap) og á snertifleti við margar aðrar greinar
svo sem' sagnfræði bókmenntir, málvísindi, hugmyndasögu,
heimspeki, uppeldis- og menntunarfræði, félagsvísindi svo
sem félagsfræði og mannfræði, upplýsingafræði og raun-
vísindi á borð við upplýsingafræði (informatikk). í Tromso er
einn prófessor ( greininni, Niels Windfeld Lund sem upphaf-
lega kemur frá Danmörku og er mannfræðingur að mennt en
auk þess eru þrír til fjórir aðrir kennarar auk stundakennara.
Bergen
Háskólinn [ Bergen starfrækir innan félagsvísindadeildar stofn-
un sem ber heitið Institutt for informasjonsvitenskap og býður
upp á nám í tölvunarfræði og skyldum greinum, Þar eru
námskeið á borð við upplýsinga- og samskiptatækni, upp-
26
Bókasafnið 24. árg. 2000