Bókasafnið - 01.01.2000, Page 29

lýsingakerfi, gagnasöfn og gagnakerfi og svo framvegis.
Einnig eru í boði námskeið sem snerta hönnun á kennslu-
búnaði fyrir fjarnám, en ekki nám sem snertir rekstur safna
eða því um líkt.
Þrándheimur
Víð Háskólann í Þrándheimi er stofnun sem ber heitið Institutt
for datateknikk og informasjonsvitenskap og þar eru kenndar
svipaðar greinar og í Bergen. Boðið er upp á nokkur sórsvið
svo sem gervigreind, myndvinnslu (Image Pro-
cessing) og upplýsingastjórnun sem tengist
einna mest bókasafnsfræðinni þar sem um er
að ræða söfnun, vinnslu, stjórnun og notkun á
upplýsingum og þekkingu. Sagt er í lýsingum
að hotaðar séu heimildir í öllu formi, en mest
virðist þó áherslan eðlilega vera á tæknihliðar
málsins enda lesefnið mest um sýndarbóka-
söfn.
Þessir tveir síðastnefndu skólar eru yfirleitt
ekki taldir með þegar fjallað er um bóka-
varðamenntun og forsvarsmenn þeirra mæta
yfirleitt ekki á fundi forstöðumanna bókavarða-
skólanna, en þeir eru hins vegar aðilar að NordlS-NET og því
ekki ástæða til annars en að nefna þá hér.
Svíþjóð
Námskeið fyrir bókaverði hafa verið haldin í Svíþjóð frá 1908
og frá 1926 var sett upp nám sem styrkt var af fræðsluráði
landsins. Frá 1953 var sett upp nám fyrir almenningsbóka-
verði og það var Almenningsbókasafnið í Stokkhólmi sem sá
um það en á sama tíma voru háskólabókasöfnin og Konung-
lega safnið með nokkurs konar meistarakerfi sem sniðið var
að hverjum starfsmanni fyrir sig. Það var svo árið 1972 að
bókavarðaskólinn var stofnaður í Borás, Bibliotekshögskolan -
Biblioteks- och informationsvetenskap (BHS). í Svíþjóð hefur
orðið sprenging í menntamálum bókavarða á síðasta tug
aldarinnar og nýjar leiðir opnast. Lengi vel var eingöngu kennt
í Borás en nú er einnig hægt að stunda nám við háskólana í
Lundi, Umeá og Uppsala.
Borás
Stærstu breytingar á náminu við Bibliotekshögskolan í Borás
urðu árið 1993 þegar bókavarðaprófið (bibliotekarieexamen)
var lagt af og meistaraprófsnám ( bókasafns- og upplýsinga-
fræði var innleitt, Meistarapróf er alls 160 sænskar einingar
eða 8 misseri þar sem 20 einingar eru teknar á hverju
misseri, Þetta nám mundi svara til 120 eininga við Háskóla
íslands eða fjögurra ára náms. Af þessum einingum verður
minnst helmingur að vera í bókasafns- og upplýsingafræði.
Grunnnámið er 40 einingar (tvö mísseri) þar sem kennd eru
fjögur svið: bókasöfn og sarmfélag, skipulagning þekkingar,
maður og bókasafn og rekstur stofnana. Kandidatsnámið er
svo 20 einingar (eitt misseri) til viðbótar við grunnnámið
Þessum hluta er skipt í þrjú svið: kenningar og aðferðafræði,
skipulagning þekkingar og loks lokaritgerð sem er 10 einingar.
Magisternám er svo 40 einingar sem byggja má ofan á að
minnsta kosti grunnnámið, Magisternámið er í
fjórum hlutum: Kenningar og rannsóknar-
aðferðir, skipulagning þekkingar, tvö valfög
upp á 5 einingar hvort og svo ein lokaritgerð
upp á 20 einingar eða tvær á 10 hvor. Nem-
andi verður síðan að gera grein fyrir verk-
efnum sínum á seminari þar sem hann kynnir
verk sitt.
Það fyrirkomulag kom íslendingi alltaf
spánskt fyrir sjónir að í Borás fór öll kennslan
fram, en eini prófessorinn á landinu f faginu
var við Háskólann í Gautaborg og hafði þar
sérstaka stofnun í bókasafns- og upplýsinga-
fræði (Institutionen för biblioteks- och informationsvetenskap)
sem sett var upp 1988. í samvinnu gátu skólarnir þó útskrifað
fólk með doktorspróf og árið 1993 lauk fyrsti nemandinn
doktorsprófi frá Gautaborg. Frá janúar 1999 hafa þessar tvær
stofnanir verið sameinaðar og munu framvegis sjá um bæði
grunnmenntun og rannsóknarþjálfun nemenda. Þrófessorinn
sem áður var í Gautaborg, Lars Höglund, er því fluttur til
Borás. Síðastliðið ár var svo auglýst eftir tveimur prófessorum
við skólann og þar af átti annar að vera kona!
Lundur
Nám hefur verið í boði við Háskólann í Lundi frá 1994.
Menntunin við BIVIL (Biblioteks- och informationsvetenskap i
Lund) er tveggja ára nám sem byggt er ofan á annað tveggja
ára háskólanám í einhverri grein. Námið leiðir til magistergráðu
í bókasafns- og upplýsingafræði, Inntakan eru 33 nemendur
á ári sem eru valdir sérstaklega með viðtali og prófi. Þetta er
eini skólinn í Svíþjóð sem hefur ströng inntökuskilyrði. Námið
hefur haft á sér mjög gott orð þar sem áherslur hafa verið á
upplýsingatækni, stjórnun og markaðssetningu, og þar sem
nemendur fá sérstakan undirbúning fyrir starf á vinnumarkaði.
Litið er svo á að bókasafnsfræðingar þurfi góðan akadem-
ískan bakgrunn til að geta fljótt sett sig inn í nýjar aðstæður,
jafnframt því að vera vel að sér í því sem er að gerast í
umheiminum og hafa á sínu valdi ýmiss konar tækni sem
Bókasafnið 24. árg. 2000
27