Heimili og skóli - 01.08.1953, Síða 19

HEIMILI OG SKÓLI
63
eiga við lestrar- og hegðunarörðug-
leika að stríða.
Aðgerðir til úrbóta á lestrarörðug-
leikum eru margvíslegar, og verður
aðeins bent á nokkrar hér. Aríðandi
er, að lestrarkennslan sé skipuleg.
Eins og lestrarkennslu er almennt hátt-
að, er naumast um að ræða reglulega
skipulegar lestrarnámsbækur nema
þær, sem notaðar eru í fyrsta bekk.
Barn, sem á við lesrarörðugleika að
stríða, má ekki fá sem lestrarnáms-
bók sígilt verk, þar sem hvert orðið
öðru erfiðara rekur annað, orð, sem
barnið þekkir ekki áður, verða að
koma með skipulegu millibili og hef-
ur ameríski sálfræðingurinn Gates,
sem manna mest hefur um þessi mál
fjallað, stungið upp á einu nýju orði
fyrir hver 40 þekkt. Það væri góðra
gjalda vert, ef einhverjir íslenzkir
kennarar vildu athuga lestrarnáms-
bækur okkar nákvæmlega, með hlið-
sjón af þeim rannsóknum, sem gerðar
hafa verið erlendis Að slíkri athugun
lokinni væri hægara að gera tillögur
til úrbóta, hvað lesbækur snertir.
Ég hef áður minnzt á, hversu miklu
máli það skiptir, að börnin hafi eitt-
hvert takmark að keppa að. Sem gott
dæmi þess skal ég nefna tilraun, sem
ameríski sálfræðingurinn O. Brien
gerði, og greint er frá í bók hans Sil-
ent Reading. O. Brien skipti skóla-
börnum í tvo jafnstóra hópa. Áður
en skiptingin fór fram, hafði hann vit-
prófað allan hópinn, svo að liann gat
sett jafngreind börn í hvorn hóp. í
öðrum hópnum voru börnin hvött
mjög til þess að leggja allt kapp á
lestrarnámið, og fengu þau oft í viku
tækifæri til þess að fylgjast með fram-
förum sínum. Hinn hópurinn vissi,
hvað um var að vera.því að sömukenn-
ararnir kenndu honum, en sá hópur
var ekki hvattur sérstaklega til að
beita sér við námið, og hann var ekki
látinn fylgjast með framförum sínum.
Þegar árangurinn var gerður upp eftir
39 skóladaga, var árangurinn sá, að
hópnum sem látinn var fylgjast með
framförum sínum, hafði farið fram
um 58%, en hinum hópnum um 25%.
Dönsku skólasálfræðingarnir, sem
stjórna lestrarbekkjunum, kunna
margar sögur, sem benda eindregið
á, að mjög áríðandi sé að vekja áhuga
barnanna. Carl Aage Larsen, sem ég
minntist á áður, hafði dreng undir
sinni umsjá, sem engum framförum
virtist taka, og ekki hafði neinn
áhuga fyrir námi. Dag nokkurn fór
drengurinn að segja sálfræðingnum
sögu af litlu, bláu bílunum sínum.
Carl Aage notaði strax tækifærið, vél-
ritaði söguna og bjó til úr henni litla
bók, með sérstöku titilblaði. Þama
var þá komin saga, sem drengurinn
liafði samið sjálfur, og hana varð hann
að lesa fyrir vini og vandamenn,
hvenær sem færi gafst. Á þennan hátt
lærði drengurinn þó nokkur orð, en^
hitt skipti þó meira máli, að nú var
hann farinn að hafa gaman af lestri.
Erik Thomsen, forstjóri skólasál-
fræðiskrifstofunnar í Kaupmanna-
höfn, átti lengi í stríði við dreng, sem
alls ekki virtist ætla að verða læs.
Loks komst Thomsen að því, að dreng-
urinn hafði mikinn áhuga fyrir fisk-
um og var þá strax búin til saga
handa honum, sem fjallaði um fiska.
Þá var björninn unninn og drengur-
inn varð læs. '