Heimili og skóli - 01.08.1953, Side 41

I
HEIMILI OG SKÓLI
verður að laga sig eftir. Og það verður
síðast en ekki sízt að hafa náð þeim
þroska að geta samið sig eftir hinum
einföldustu reglum skólans og vinnu-
aðferðum. Það verður einnig, að vissu
marki, að geta unnið sjálfstætt að
verkefnum, sem því eru fengin, án
beinnar, persónulegrar hjálpar frá
kennaranum, en aðeins eftir óbeinum
leiðbeiningum, sem bekknum eru
gefnar í heild.
En þegar námsþroskann vantar,
skortir venjulega einnig hinn félags-
lega þroska. Og jafnvel ber það oft við,
að börn, sem hafa eðlilegan náms-
þroska, búa ekki yfir samsvarandi
félagsþroska. Einnig þessum börnum
reynist oft erfið hin fyrsta skólaganga.
Og það er einkum þessi tegund barna,
sem truflar vinnufrið bekkjarins og
heimtar sí og æ eftirtekt og aðstoð
kennarans.
Það ber oft við, sem betur fer, að
barnið kemst yfir þetta á nokkrum
mánuðum og lagar sig eftir hinu nýja
umhverfi.
Loks ber að geta þess, að til eru all-
mörg börn, sem haldin eru hömlum á
einhverju vissu sviði, eiga t. d. sérstak-
lega erfitt með að læra að lesa. Önnur
eiga kannske mjög erfitt með að læra
að reikna o. s. frv.
En jafnvel, þótt hægt væri að velja
öll þau börn frá, sem á einhvern hátt
væru óþroskuð, t. d. með greindarmæl-
ingum, myndi samt vera geysilegur
munur á þeim börnum, sem eftir yrðu
innbyrðis, og meðal annars mikill
þroskamunur. Og það er mjög fjarri
sanni að afgreiða öll börn, sem ekki
falla inn í venjulegan 1. bekk með
«einni setningu: Þau hafa ekki náð
85
skólaþroska. Hinu má heldur ekki
gleyma, að það er mjög mikilvægt,
hvernig skólinn leggur námsefnið fyrir
þessi börn.
Hugtakið skólaþroski ber að skilja
þannig, að barnið sé sæmilega þrosk-
að til að geta notfært sér þá kennslu,
sem fram fer í 1. bekk og fullnægt
þeim kröfum, sem þar eru gerðar til
þess. Ef liins vegar eingöngu væri not-
ast við sýnikennslu, farið hægt yfir
og gerðar minni kröfur, myndi skóla-
þroskatakmarkið færast neðar.
Skólaþroski verður helzt glæddur
með verklegum æfingum, svo sem
teikningu alls konar, smáföndri, stafa-
og reikningstækjum, og alls konar
uppeldisleikföngum.
Það er alveg sérstaklega mikilvægt
að hafa samvinnu við foreldrana, þeg-
ar um er að ræða meðferð og kennslu
lítt þroskaðra barna. Það getur valdið
miklu tjóni og raunverulega tafið fyr-
ir þroska barnsins, ef foreldrarnir af
óforsjálu kappi við að koma barninu
áfram, halda að lexíulærdómur og
þululærdómur, með þar til heyrandi
áminningum, eftirrekstri og hótun-
um, geti ýtt undir framfarir barnsins.
En fái foreldrarnir hins vegar leið-
beiningar, geta þeir í smá áföngum
og með tiltölulega litlu efiði hjálpað
barninu (og kennaranum).
Kannske barnið geti fengið lánað
heim með sér eitthvað af þeim tækj-
um og efni, sem unnið er með í skól-
anum, en sem naumast vinnst tími til
að láta barnið vinna með þar, kannske
í fjölmennum bekk. Kannske foreldr-
arnir vilji líka gefa barninu eitthvað
af slíku. Barn í slíkri aðstöðu getur
tæpast fengið betri og heppilegri