Heimili og skóli - 01.04.1955, Blaðsíða 7

HEIMILI OG SKÓLI
27
fyrir að þeir séu ekki alltaf að mæla
greincl fylgikvenna sinna fyrir eina
nótt eða svo, og þar eð eins miklar lík-
ur eru til að börnin erfi andlegt ástand
móður eins og föður, er ekki nema
eðlilegt, að nokkrir fávitar eigi upp-
runa sinn slíkum samböndum að
þakka. Feður, sem ekki gátu tekið iðn-
skólapróf eða meira, voru aðeins 35 af
400, sú tala er a. m. k. ekki óeðlilega
há, því að jafnvel þeir, sem mestri
skuld vilja skella á erfðir, telja þó víst
að 20 prósent eða meira séu fávitar
vegna áfalla.
Þótt greindin sé okkur ásköpuð, þá
er ekki því að leyna, að hún þroskast
misjafnlega vel eftir umhverfi, eru því
til vanvitar, sem kallaðir eru seudode-
bile eða „falskir fávitar“. Með þessu
er átt við börn, sem korna fyrir og jafn-
vel mælast sem fávitar, vegna þess að
líkamlegt ástand þeirra og umhverfi
allt liefur verið svo aumt, að greindin
iiefur ekki þroskast í hlutfalli við
áskapaða möguleika. Cyril Burt kornst
að þeirri niðurstöðu við rannsóknir
sínar í London, að 20 prósent foreldra
fávita lifðu við svo fátækleg kjör, að
þau mættu teljast fyrir neðan viður-
kennt lágmark, sem gera þyrfti til lífs-
kjara. Eftir því sem ég kynntist lífi fá-
tæks fólks í London á sínum tíma, er
þetta ekki lítið sagt, því að aðra eins
neyð og vesaldóm og þar er að finna,
þekkjum við sem betur fer ekki hér á
landi. Atvinna þessara foreldra var
götusala, betl, innbrot og vændi, en
örngg atvinna engin. Þá taldi Burt 38
prósent foreldranna lifa í allmikilli
fátækt, og er þá auðséð í hvaða átt
stefnir livað efnahag fávitaforeldra
snertir. Svefnskortur þjáði rnarga fá-
vita, en slíkt er algengt á litlum heint-
ilum, þar sem mörg börn eru. Má í því
sambandi minna á tilraun ,sem gerð
var í London fyrir nokkrum árum. í
skóla einum voru börnin illa að sér í
reikningi. Var börnunum þá skipt í
tvo hópa, annar hópurinn fékk auka-
kennslu í reikningi, en hinn hópurinn
fékk leyfi til að sofa jafnlangan tíma.
Þegar farið var að athuga árangurinn
af þessu, kom í ljós, að báðum hópun-
um hafði farið talsvert fram, en þeirn
hópnum, sem svaf, þó mun meira. Er
þetta ljóst merki þess, að gefa beri
líkamlegu ástandi barnanna nánan
gaum. Mælingar á fávitum og normöl-
um hafa sýnt, að fávitarnir eru að með-
altali lágvaxnadi, þeir hafa oftar bygg-
ingarskekkjur, veilt hjarta, lélega
heyrn og sjón, bólur á nefi og hálsi,
talgalla o. fl. sjúkdóma. Fyrir hvert
eitt normalt barn, sem stamar, starna
11 vanvitar, beinir sú tala óneitanlega
husranum að tilfinninsraástandi van-
vitanna, því að stam er oft truflun á
tilfinningalífinu að kenna, þótt aðrar
orsakir komi einnig til greina.
Við erum þá í raun réttri komin að
því, Iivað sé hægt að gera fyrir vanvit-
ana. Við skulum hugsa okkur, að við
lítum inn í litla íbúð í bakhúsi stór-
borgar. Segjum sem svo, að íbúðin sé
tvö herbergi og eldhús og börnin 10.
Til þess að gera myndina ekki óþarf-
lega dökka,skulum við hugsa okkur að
faðirinn hafi oftast einhverja vinnu,
en móðirin annist heimilið. Nú er það
ekki líklegt að nokkur kona, sem þar
að auki er lítið gefin, anni'því, svo að
vel sé, að halda öllu í sæmilegu horfi
á díku heimili; má því eins vel búast
við því að margt sé í ólagi þegar heim-