Heimili og skóli - 01.02.1959, Blaðsíða 23

HEIMILI OG SKÓLI
17
í bók sinni „Nýjar menntabrautir",
bls. 72, um börn með GV 85—75:
„Mestur hluti þessa hóps eru líkam-
lega heilbrigð börn, en námið sækist
þeim erfiðlega og vekur þeim sjaldan
áhuga.“ Einnig segir hann á bls. 71—
72: „Börn með greindarvísitöluna 75—
50 eru afar tornæm og eiga því erfitt
með allt nám, einkum bóklegt, og öll
flóknari störf.“ Enn segir próf. Matt-
hías Jónasson í sömu bók, bls. 71:
„Greindarvísitalan 50 og lægri sýnir,
að börn þau, sem um ræðir, eru ekki
skólahæf. Þau verða aldrei læs“ . . .
Eins og sést á því, sem tekið hefur
verið upp úr Nýjum menntabrautum,
má skipta þessum vangefnu börnum í
3 flokka, og þarf hver flokkur kennslu
og uppeldi við sitt hæfi:
GV 85—75 Hæf til nokkurs bóknáms.
— 75—50 Lítt hæf til nokkurs bókn.
— frá 50 Ekki skólahæf.
Það er rétt að gera nú tveimur fyrri
flokkunum, sem taldir eru að ofan,
nánari skil, vegna þess að þeir snerta
skólann. Síðasti flokkurinn er ekki
skólahæfur og verður því lítið fjallað
um hann í þessari grein.
Börn sem hafa GV 85—75, hafa
mjög litlar gáfur til bóknáms og falla
því mjög illa inn í það fræðslukerfi,
sem gerir ráð fyrir nær einhliða bók-
námi. Þessi börn eru ekkert afbrigði-
leg í útliti, og hættir foreldrum og
jafnvel kennurum því oft til að kalla
það leti, sem stafar af algjöru getu-
leysi. Viðbrögð foreldra eru þá oft
óánægjunöldur og gagnslausar brýn-
ingar, en keúnarinn beitir eftirsetum
til refsingar. Litið er með vanþóknun
á úrlausnir verkefna, án þess að gengið
sé nægilega vel. úr skugga um, hvort
úrlausnin er í samræmi við getu nem-
andans. Slík framkoma við börn ber að
sjálfsögðu neikvæðan árangur. Börnin
gefast upp og hætta jafnvel að hirða
um að leysa þau verkefni, sem annars
mundu hæfa getu þeirra. Ekkert er
börnum skaðlegra í skólastarfi en upp-
gjöf gagnvart viðfangsefninu, þ. e.
náminu í heild.
Vegna þess að huglæg skoðun, hug-
læg tenging og rökræn hugsun eru
mjög óþroskaðir eiginleikar hjá van-
gefnum börnum, verður að beita öðr-
um aðferðum til þess að ná til hvers
barns. Það verður að sýna eða teikna,
það sem talað er um, handf jatla það og
vinna með því. Vinnan við námsefnið
er aðalatriði. Kennsla, sem byggð er á
frásögn, án verkrænnar þátttöku þess-
ara barna, missir marks. Skynjanir van-
gefinna barna eru mjög ónákvæmar og
þokukenndar. Þau greina ekki auka-
atriði frá aðalatriðum. Margt það, sem
virðist hroðvirkni, byggist á hinni óná-
kvæmu skynjun. Þess vegna er það
höfuðatriði í kennslu þessara barna að
leiða þau nær nákvæmari skynjun með
hógværum ábendingum á göllum
verksins, ásamt því að gleðjast yfir því,
sem vel er gert. Endurtekningar á svip-
uðum handtökum og handbragði eru
nauðsynlegar. Ekki er mikil hætta á,
að þau verði leið á verkefninu vegna
endurtekninga. Því betur sem þau fá
vald yfir verkefninu því ánægðari eru
þau að vinna það, og svo lengi sem
vart verður við framför í verkinu, hef-
ur það þýðingu fyrir börnin.
Af framansögðu sést, að nám þessara
barna sækist mjög seint, þótt réttum
aðferðum sé beitt og þeir hæfileikar
sem börnin ráða yfir, séu nýttir til
hins ýtrasta. Það er mjög áríðandi að
gera ekki tilraun til að kenna annað
eða meira en börnin ráða við. Einnig
verður að gæta þess„ að hraði námsins
sé í samræmi við persónulegan hraða
nemandans.