Tækni - 01.06.1943, Síða 23

um komin. Ef sveifaraflið minnkar, vex
hraðinn.
Ef segulmögnun einsnúðsriðilsins er
breytt, mun það ekki hafa nein áhrif á
spennurnar, en fasviksstuðullinn fyrir
strauminn, sem fer gegnum snertihring-
ina, mun breytast. Ef segulmögnunin er
aukin, eykst um leið fasviksstuðullinn. Við
nægilega aukningu af sviðinu mun straum-
urinn gegnum snertihringina og þess vegna
einnig straumurinn í snúðrásinni fara
fram fyrir spennuna. Þessi áframþjótandi
straumur mun auðvitað hafa áhrif á
statorstrauminn í spanhreyflinum á þann
hátt, að fasviksstuðullinn fyrir orkukerf-
ið batnar.
Ef segulmögnun rakstraumshreyfilsins
er breytt, breytist hraðinn.
b. Schrage-hreyfillinn.
Að undanteknu burstagíri og tengingu
burstanna við eftirvafið er bygging
Schrage-hreyfilsins eins og Osmos-hreyf-
ilsins. Forvaf er á snúð og eftirvaf á
stator, en þar að auki er á snúð hjálpar-
vaf, tengt við straumvendi og haft í sömu
nótum og forvafið. f straumvendisvaíinu
myndast rafkraftur af hverfisviðinu í for-
vafinu. Hver fasi af eftirvafinu er tengd-
ur á báðum endum við burstana á straum-
vendi, sjá 8. mynd. Þessir tveir burstar
skipta því rafkraftinum, sem myndast í
straumvendisvafinu milli a og b, og flytja
hann inn í eftirvafið. Það er því hægt að
breyta stærð rafkraftsins, annaðhvort
með því að færa burstana nær hvor öðr-
um eða fjarlægja þá hvor öðrum. Við
þetta er hægt að breyta hraðanum. Með
því að hreyfa báða burstana samtímis í
sömu átt, hringinn í kringum straumvend-
inn, mun hinn skipti rafkraftur fá aðra
faslegu í hlutfalli við rafkraftinn í fasta
eftirvafinu. Með viðeigandi hreyfingum á
burstunum getur maður bæði breytt stærð
8. mynd.
9. mynd.
og faslegu innfærða rafkraftsins og þar
með breytt bæði hraða og fasviksstuðli.
Ef fjarlægðin á milli burstanna er minnk-
uð smám saman, þar til þeir eru fast upp
að hvor öðrum, mun enginn rafkraftur
fara inn í eftirvafið, og hreyfillinn mun
þá vinna eins og venjulegur spanhreyfill.
Ef þeir eru færðir til áfram, þar til þeir
eru í sömu stöðu, eins og sýnt er á 9. mynd,
mun hinn innfærði rafkraftur vera nega-
tívur, og hreyfillinn mun snúast með „yfir-
synkron" hraða.
Með því að hreyfa báða burstana sam-
tímis í öfuga átt er hægt að fá hraðabreyt-
ingu, en við að hreyfa burstana í sömu átt
er hægt að breyta fasviksstuðli.
Það einasta, sem mælir á móti því, að
þessi hreyfill sé almennt notaður, er, að
hann er dýrari vegna straumvendisvaf-
anna.
T Æ K N I
17