Upp í vindinn - 01.05.1999, Side 39

UM SKIPULAG FLUGVALLA
Um skipulag flugvalla
Inngangur
Undanfarið hafa komið fram margar
hugmyndir um nýtt byggingarland í
Reykjavík innan Elliðaánna. Eru þessar
hugmyndir fyrst og fremst til þess að auka
þéttleika og/eða fjölga íbúum á hinu eig-
inlega Seltjarnarnesi í því augnamiði að
lífga upp á gamla bæinn, Kvosina. Tvær
meginhugmyndir eru helstar á lofti, upp-
fyllingar út undir Akurey og víðar með-
fram ströndum nessins og flutningur
Reykjavíkurflugvallar á uppfyllingu í
Skerjafirði og þannig losa land undir
byggingar í Vatnsmýrinni. Ekki eru hug-
myndir þessar nýjar af nálinni og eru t.d.
um aldarfjórðungur síðan borin var upp á
Alþingi þingsályktunartillaga um að
kanna möguleika á flugvallarstæði á upp-
fyllingu í Skerjafirði.
Á árunum 1965 til 1974 var starfandi
nefnd um staðarval flugvallar á höfuð-
borgarsvæðinu. Að því er virtist voru
flestir á þeirri skoðun að flytja ætti flug-
völlinn úr Vatnsmýrinni og finna honum
annan stað, þó ekki langt frá þéttbýlinu.
Um miðjan sjöunda áratuginn var milli-
landaflug ennþá gert út frá Reykjavíkur-
flugvelli og þeirra tíma flugvélar hávaða-
samar mjög. Pegar síðan bættust við þot-
ur í flugflotann var farið að flytja af-
greiðslu millilandaflugs til Keflavíkurvall-
arins og leysti það verulega úr vanda af
hávaða af flugumferðinni á Reykjavíkur-
velli. A.m.k. var um 1970 ekki nema
endrum og sinnum sem gera þurfti hlé á
kennslu í Háskóla íslands vegna hávaða af
flugvellinum.
Nefndin um staðarval nýs flugvallar var
eindregið á þeirri skoðun að leggja skyldi
flugvöllinn í Vatnsmýrinni niður og
byggja nýjan á Álftanesi. Tillagan fékk
ekki hljómgrunn hjá ráðamönnum og
lágu fyrir því tvær meginástæður. I fyrsta
lagi voru á Álftanesi verðmæt bygginga-
svæði og í annan stað hefði líklega þurft
að flytja forsetasetrið frá Bessastöðum og
finna því einhvern friðsælli stað. Það var
því ákveðið af þáverandi samgönguráð-
herra að blása af tillöguna um flugvöll á
Álftanesi.
Nú komu til sögunnar tveir nýir mögu-
leikar, flugvöllur í Kapelluhrauni sunnan
Þorsteinn Þorsteins-
son. Verkfræbipróf frá
HÍ1974. Framhalds-
nám í Þýskalandi og
Noregi. Hjá Verkfræði-
þjónustu Guðmundar
Óskarssonar 1974-
1978. Hjá Kópavogs-
bæ 1982-1985. Skipulagsstofu höfub-
borgarsvæðisins 1985-1988. Eigin rekstur
frá 1989. Kennsla við HÍ frá 1985 og í
hlutastarfi við Verkfræðistofnun frá 1991.
Hafnarfjarðar og flugvöllur á fyllingu í
Skerjafirði. Og eins og áður segir hefur
hugmyndin um flugvöll á uppfyllingu í
Skerjafirði verið endurvakin með stofnun
Samtaka um betri byggð.
Þrjú skipulagsstig eru um flugmál, þ.e.
flugmálaáætlun, aðal- og deiliskipulag
flugvallarsvæðis og síðast er komið að
framkvæmdaáætlun. Til að meta kosti
þess að byggja upp nýjan flugvöll, eins og
Þannig leit skipulagstiilaga sú, sem þeir
Agnar Kofoed-Hansen, flugmálastjóri og
Gústav E. Pálsson, verkfræbingur gerðu
um flugvöll í Vatnsmýrinni 1937. Þab er
greinilegt á uppdrættinum ab mibab er
vib litlar flugvélar. Þab kemur fram í því
annars vegar ab brautir eru stuttar og
hins vegar í því ab brautir eru margar
til ab rába vib vind úr sem flestum átt-
um, en litlar vélar þola lítinn hlibarvind.
tillögur hafa verið uppi um, þarf að hafa
allar þessar áætlanir klárar og gera grein
fyrir þeim áhrifum sem slík framkvæmd
gæti haft.
Flugmálaáætlun
Tillaga að flugmálaáætlun er unnin af
flugráði og flugmálastjóra í samvinnu við
samgönguráðuneytið, allt undir vökulu
auga samgönguráðherra og samgöngu-
nefnd Alþingis. Flugmálaáætlunin byggir
á lögum um slíkar áætlanir frá 1987, en
þar segir að gera skuli áætlunina fyrir
fjögurra ára tímabil og sé með henni á-
kveðin skipting útgjalda til einstakra
framkvæmda. Er flugmálaáætlunin hefur
verið í gildi í tvö ár skal hún endurskoð-
uð og jafnframt samin áætlun til tveggja
ára í viðbót, þannig að ætíð sé í gildi áætl-
un til að minnsta kosti tveggja ára. Þá er í
lögunum um flugmálaáætlun kveðið á
um flokka flugvalla og eru þeir fjórir.
Reykjavikurflugvöllur er einn átta flug-
valla í flokki I, hinir eru á Akureyri, Vest-
mannaeyjum, Egilsstöðum, ísafirði,
Hornafirði, Húsavík og Sauðárkróki.
Keflavíkurflugvöllur er ekki talinn í flug-
málaáætlun, enda gilda um hann sérlög.
Þá gilda Lög um loftferðir nr. 60/1998
og segir þar í 8. grein um hlutverk flug-
ráðs:
Flugráð skal vera samgönguráðherra og
flugmálastjóra til ráðuneytis um flugmál.
Verkefni flugráðs við stjórn flugmála
eru eftirfarandi:
a. Stefnumótun í flugmálum, innanlands
og í millilandaflugi.
b. Framkvæmdaverkefni og gerð flug-
málaáætlunar lögum samkvæmt.
c. Fjárlagatillögur og rekstraráætlanir.
d. Gjaldskrártillögur.
e. Reglugerðir um flugmál.
f. Málefni sem samgönguráðherra eða Al-
þingi sendir flugráði til umfjöllunar.
g. Mál sem flugmálastjóri eða einstakir
flugráðsmenn óska að fjallað verði um.
Sérstaklega ber að staldra við lið a hér
að ofan um það hlutverk flugráðs að
sinna stefnumótun í flugmálum. Ekki er
undirrituðum kunnugt að mikið hafi ver-
ið birt af heildarstefnumótun til langs
tíma í flugmálum, að öðru en þvi er fram
39