Ný menning - 15.01.1946, Qupperneq 35

NÝ MENNING
35
á herskyldualdri var 9—10 sinnum
hærri.
I-Iin sósíalistiska vélaiðja alls
þjóðarbiiiskaparins, ta.'knin í þeim
frarnkvæmdutn, sem krefjast mikill-
ar vinnu, afnám ýmissa erfiðra
starfa skopuðu alveg ný. vinnuskil-
yrði og höfðu í för með sér rénun
allra. sjúkdómstegunda. Samkvæint
áðurnefndum rannsóknum um þá,
sem kvaddir voru til herþjónustu,
hafði sjiikdómstiifellum fækkað
árið 1935 miðað við 1913 um 80—
95%, Ef við tökmn þann flokk
sjúkdóma, sem hinum.bættu heil-
brigðisskilyrðum í vinnu- og 1 ífs-
kjörunx í Ráðstjórnarríkjunum er
sérjstaklega ætlað að yinna gegn, sjá-
um við líka þar undraverðan árang-
ui' al hinni sósíalistisku skipulagn-
ingu þjóðarbúskapa; ins. Berklar og
aðrir lungnasjúkdómar, sem Kari
Marx sagði, að væru iífsskilyrði
auðvaldsskipuiagsins, voru í Rúss-
landi fyrir byitinguna geysi-út-
breidd veiki. Meðal þeirra, sem
kvaddir voru til herþjónustu, voru
sarnkvæmt hinum opinberu, en alit
of lágt reiknuðu skýrslum rússneska
keisaradæmisins 50—100 sjúklingar
með beikla í öndunarfærum af
hverjum 1000, sem kvaddir voru í
herinn.
Árið 1935 voru aftur á móti í
flestum héruðum Ráðstjórnarríkj-
anna 10—20 sinnum færri berkla-
sjúklingar meðal þeirra, sem kvadd-
ir voru í herinn það ár, en árið 1913.
Berklaveikin á undanhaldi
Um hina miklu rénun berklanna
í Ráðstjórnarríkjúnum bera einnig
vitni þær skýrslur, sem allsherj'ar-
miðstjórn fagfélagabandalaga Ráð-
stjórnarríkjanna hefur látið gera
um þá, sem orðið liafa um stundar-
sakir óvinnufærir vegna berkla síð-
ustu fimm árin, 1930—1935. Þessi
rénun veikinnar gerir enn meira
\rart við sig ineðal kvenna en karla,
■og það í þeim iðngreinum, þdr seni
hin horgaralegu vísindi héidur ao
berklarnir væru atvinnusjúkdómar.
I vélsimðuninn nam f.ckkun
þeirra, sem óvinnufæiir urðu um
lengri eða skcmmii t::ra vegna
lungnaberida árið 1935 miðað vtð
1930 31,4% meðal karla, 51,7%
meðal kvenna, og í málmsieypuind
42,4% meðal karla og (i7,6% með-
ai kvenna; í járnsmíðum 45.5%
meðal karla og 70,7% meðal
kvenna.
1 steinkolaiönaðinum heiur
berklaveikip rénað á san.a (fnm'biii;
Meðal þeirra, er vinna ncðan jarðar,
um 13,3%, meðal þeirra. sem' viuna
ofanjarðár, um 79% (míða! iiokk-
unarmanna) og 57c’ý (nxcðai Huln-
ingamanna).'
í bómuliariðnaðinum, rem hin
borgaralegu vísindi töidu frá fonm
fari háskalegan vegna .berklahættu,
hefur náðzt enn betri árangur i úf-
rýrnihgu veikinnar, .Hurt'draðstal’a
rneðal karla nær í þessari.grein 14 .'.
og meðal kvenna 68,3ýý, þar af‘í
spunaítöðvunum 45,5' .1 tneða!
karla og 77% meðaí iivenna.
Batnand" heilsnfar kvcnn^: -...-
ungbamctdauð! mirmhar
Heilbrigðisástand kvenna í Ráð-
stjórnaarríkjunum hefur batnað
verulega, og er það að þakka því
fullkomna jafnrétti við karlmenn,
sem þeim hefur verið veitý, og víð-
tækri vinnuvernd fyrir konur, víð-
tækum ráðstöfunum tii verndar
móður og barni, og þar á meðai er
ókeypis læknishjálp við barns'fxð-
ingar sérstakiega þýðingarm.ikii. —
Ailí betta sýnir sig í himri ge s:-
miklu rénun k\. nsjúkdóma. í :irað-
iækkandi tölu ami' ;niaf."ó;;!..n o;
ungbarnadauða vegna meöfceddxxr
veiklunar.
Skýrslur um verkakomir, sem um
stimdarsakir uvðu óvinnufærar
ve; na i vensjúkdóma, sýua að rén-
urdn er grciriiegus: í þeirn iðn-
gm iimri,.þar-sem vijman y^r áðuv
uiín.oi' c; bö iýrir komu. Þannig
hei'ur raia þeixra vcrkakvenna, sem
■: i stundarsakir uröu óyinnufærar
a; þe.isum ást;cðum, lækkað’ síðustu
.5 árin um 59% í vélsmíðinni. um
3.7*/(, í steinkdavinnslunni, cn í
bómu.ii.iriðnaöinum 23% á sama
iinuK 'j'.da :-incl\anaf;eðinga í Ráð-
:v j:Vrna ví', j unurn iiam é.ri-ö 1955
: .5 •/) hverj.* !0,.000íbúa, þ.e liún var
3.3 simnin: k.egri cn í Þý/.kalandi,
1 sinnuin lægri en. í Englan'di og
ti4.4 kiandi og 5,3 sinnum iægri en
á Ítiííu. '
lbig!>a' nadauði í Ráöstjórmr-
i.4 ;:iu,i vegtia meðí.æddrar veiki-
uoar ::c'.n nrjög hdur iarið minnk-
ar.d*. r;:■ ii ,irið 1935 7,7' á hverja
10,000 íbúa. þ. e. \ar 2,6
sinnur.i minr.i en í Þýzkaiandi og
4.7 sinum rnimn’en- í Rúmeníu.
Sjúkdóm^r < ag smiiaiidi augu-
■-44. ’ - og !: usiúkdómar. sem
vo: ii mjög út! rciddir meðal verka-
í'.llks í í'ÍMi ‘44:' ; og m.Mningar-
.‘/■’anð i rú-:siieska keisai .idicmi, liafa
réi ið geysilega f Ráðstjórnarríkj*
lU'iim, (tg er buð ,.o j.akka liinum
•4:4'4' uv.ij: v i.m ;> efijalegum
o.'s'■ j";\, rkafólksins, þróun
aui........nnih árlífs í !;orgum og
s. e't ;;m. bjóðernisie ,ri og viðskipta-
íegri endurreisn aiira þjóða Ráð-
sf: i órnarr í k j anna.
■' » ■'
Ví’ (Tu þcirui. scu; kvaddir voru
til lierþjónustu, voru árið 1915
i ■ * ;' : sinnr.m f rrri úrskurpaðir
óf.irir t; 1 -jenpar vegna áður ntfndr-
,:r...*"reik> cn 19Í3.
Ránun kúSsjúkdóma er sérstak
•.■■\i j eim !.''ruðum,'þar sém
:4 •' o ■ i 1 4 4■ t : Ií'a.si: . I liinu
, íðá tal ríí: ; í.ðsi jc nár íiii vjnv
4i s'd v; sjúkiiuga á 11verj i
■l).0;i0 í'-'ú.i 25 siii’n.m, minni árið
tík'J cn árið 1913.