Goðasteinn - 01.09.1991, Side 66

Miðvikudaginn í 21. viku sumars lagði ég af stað ásamt Guðmundi
bróður mínum inn á Þóristungur. Sá dagur var árlega ákveðinn brott-
farardagur hjá þeim, sem fóru í lengstu leitir. Guðmundur fór fyrir föð-
ur okkar, en ég fyrir Runólf bróður minn, sem bjó á hinum bænum á
Berustöðum. Lagði hann mér til hesta og nesti úr búi sínu. Við kveðjum
foreldra og annað heimafólk, stígum á bak og lesum ferðabæn. Ekki
verður sagt að við þeysum úr hlaði, því hvor okkar hefur klyfjahest í
taumi. Verður því aðeins farið fót fyrir fót, og nú er þriggja daga bið
fyrir höndum áður en komið er í innsta áfangastað og byrjuð smölun.
Innan stundar hittum við tvo ferðafélaga okkar. sem fara eiga á sömu
slóðir, auk nokkurra annarra gangnamanna, sem eiga að fara í undan-
reið á Holtamannaafrétt, er liggur samhliða Þóristungum. Voru báðar
þessar afréttir notaðar af Áshreppingum og smalaðar á sama tíma.
Undanreiðarmenn voru þeir nefndir, sem lögðu af stað þennan dag og
fóru í innstu leitir. Aðal-gangnamannahópurinn fór svo degi seinna. Það
er prýðilegt veður, menn eru í léttu skapi og hugsa gott til ferðarinnar,
tala um daginn og veginn, nýafstaðnar heyannir, hvernig féð muni líta
út eftir sumarvistina á heiðum uppi o.s.frv. En ef umræðuefni þrýtur,
byrjar einhver „Fjallablærinn frjáls og hreinn,” og hinir taka undir.
Fyrstu nóttina er gist í Merkihvoli, það er allstór skógartorfa við Ytri-
Rangá, um klukkustundar lestaferð fyrir innan Galtalæk, sem er efsti
bær í byggð á þessari leið. Á Merkihvoli var bær til forna. Síðari hluta
átjándu aldar bjuggu þar þrír bræður ásamt móður þeirra Ingibjörgu, er
talin var kvenskörungur mikill. Ekki mun það hafa verið neinum lið-
leskjum hent að stunda þar búskap, því langt var og erfitt til fanga t.d.
með heyskapinn. Var hann meðal annars sóttur bæði inn á svonefndar
Kinnar fyrir norðan Valafell - 5—6 tíma ferð - þar óx melgresi eða
blaðka, eða þá suður í Safamýri, en það var fyllsta dagleið hvora leið.
Þá fóru þeir bræður hvert haust til Veiðivatna að afla silungs, þangað
munu vera um tvær dagleiðir, en ekki er talið að þeir hafi sótt föng að
sjó. Þrátt fyrir þessi erfiðu búskaparskilyrði var afkoman góð. Og vegna
þess hve þeir bræður efnuðust vel, féll sá grunur á, að þeir legðust á fé
bænda til slátrunar. Segir sagan að sá grunur hafi orðið svo sterkur, að
sýslumaður hafi farið þangað snemma sumars að leita þjófaleit. Þegar
sýslumaður gekk í bæinn, lagði íyrir lykt af nýju kjöti, er Ingibjörg var
að sjóða. Þótti honum bera vel í veiði. Vék sýslumaður sér að henni og
64
Goðasteinn