Hrafnista - 01.12.1948, Qupperneq 25

HRAFNISTA
7
Við kipptum líka — spýttum og kipptum, kippt-
um og spýttum, til þess að láta ekki okkar eftir
liggja um að þyrsklingurinn kæmi á færin okkar.
Þannig héldum við áfram þar til komnir voru átta
fiskar á skip, og við þá komnir langleiðina vestur
að Sundi.
Er hér var komið kom upp nokkur ágreiningur
milli þess er stýrði bátnum og annars er var aðal-
róðramaður bátsins. Gekk það svo langt að til
áfloga kom á milli þeirra.
Okkur hinum fór ekki að verða um sel, reyndum
við að sætta þá og fá þá til að hætta áflogunum.
Stafaði þessi sáttastarfsemi okkar af því að við
vorum á glóðum um að bátnum gæti hvolft þá og
þegar. Engu megnaði þó þessi viðleitni okkar —
hér dugðu engin orð, áflogin héldu áfram. Færin
voru því hönkuð upp — en bátinn rak stjórnlaust
og nokkuð farið að líða á daginn. Þar sem góð orð
dugðu ekki lengur var sú ákvörðun tekin að binda
með einu færinu upphafsmanninn er var ráðamað-
ur bátsins svo hinn gæti stýrt inn Sundið. Var það
svo gjört — hann bundinn á höndum og fótum og
svo fleigt fram í barka á bátnum.
Að þessu afreki loknu var haldið til. lands og
gekk það stórslysalaust, en rétt áður en að landi
kom var sá bundni leystur, en þó ekki fyrr en svo
að báturinn kenndi grunns í sandinum um leið og
hann var alveg laus.
Átakalítið tókst að brýna bátnum og „skipta
aflanum" þótt ýfingar væru með köflum.
Þannig fór um sjóferð þá.
Júlíus Ólafsson:
Ég er fæddur árið 1891 á Stórufellsöxl í Skil-
mannahreppi í Borgarfjarðarsýslu. Foreldrar mínir
fluttu alfarnir til Reykjavíkur aldamótarvorið.
Það ég bezt man, kom ég fyrst á sjó þegar flutt
var búferlum sjóleiðis til Reykjavíkur. Farkostur-
inn par fjögurra manna far, sem Guðmundur
Brynjólfsson, bóndi á Kúludalsá átti, og var upp-
sátrið í svokallaðri Skvörup í landareigninni og Ýar
þaðan lagt upp og var Guðmundur formaðurinn.
Mér er þetta minnisstætt vegna þess, að faðir minn
fór þangað upp eftir í tvö sumur til heyskapar og
var ég með í þeim ferðum.
Ég minnist þess ekki að neitt markvert hafi skeð
í ferðinni, enda er langt um liðið og ég aðeins átta
ára. Það er önnur sjóferð, sem mér er hugstæðari.
Það er fyrsta sjóferð mín á skútu, sumarið 1904.
Frá því ég kom til Reykjavíkur og þar til ég fór
á skútuna var ég oft með föður mínum á grásleppu-
veiðum og fiskveiðum á grunnmiðunum. Þess á
milli seldi ég rauðmaga og annan fisk á götum
Reykjavíkur. Að sjálfsögðu hef ég ekki verið hlut-
gengur til að byrja með, ef til vill aldrei náð því
marki. Það er satt, að hugurinn stefndi á sjóinn
hjá mér eins og svo mörgum strákum þá og alla
tíma til þessa dags. Það var ekki auðvelt fyrir tólf
ára stráka að komast á þilskip í þá daga. Þá var
svipaða sögu að segja og nú ef höndla á eitthvert
hnoss, þá verður maður að vera „vinur frúarinnar"
eða hafa sterkan „bakhjall“ til að ná því marki,
sem að er stefnt. Góðir fiskimenn í þá daga voru
beztu stoðirnar fyrir unglinga til að komast á skút-
ur, sökum þess, að þeir voru eftirsóknarverðustu
mennirnir vegna hæfileika sinna. Þá gátu þeir
komið óvaningum með sér í skiprúm. Ég var eng-
um góðum fiskimanni kunnur 1 þá daga og komst
ekki vegna þeirra á skútuna „Golden Hope“, mið-
sumarstúr, árið 1904. Sigurjón bróðir minn var
vinur skipstjórans, Sigurðar Þórðarsonar, sem þá
var með skipið og kom hann mér í skiprúm til
hans.
Miðsumarstúrar byrjuðu um og upp úr Jóns-
messu og tóku um viku af ágúst eða um sex vikna
ferðir. Þennan tíma árs fiskuðu skúturnar venju-
legast út af Vestfjörðum og norður á Húnaflóa.
Ég var ekki burðugri en það, að ég var sjóveikur
fyrstu dagana. Það skánaði og hvarf með öllu. Á
skútunum var skipshöfnunum skipt í vaktir, stjórn-
borðs og bakborðsvökur, og var skipstjóri fyrir
stjórnborðsyöku, en stýrimaður fyrir bakborðs-