Freyja - 01.03.1899, Page 8

8
FKtlYJA, MARZ OG APlíIL 1830
vzyj a .
íslenzkt kvennklað g'eiið út af Mrs.
M. J. Benedieteson Selkirk Man.
Kemur út einvisinni í mfinvtði og
kostar:
um árið..................$ 1,00,
um 0 mánuði..............$ 0,50,
am 8 mánuði...............$0,25.
Borgist fyrirfram.
Auglýsinga verð: þumlungur í ein-
fiildum d 'Uki 25 e. á stærri auglýs-
ingum afslátt.ur eftir stærð og tíma-
lengd.
Hvenær sem kaupandi skiftir um
bústað er hann beðinn að láta oss
vita það.
Allar peninga-sendingar eða ann-
að, sem ekki sneitir ritstjórn aðeins,
sendist til Freyju.
Utanáskrift til blaðsins er:
Freyja Selkirk P. O. Man. Canada.
Rit.stj >ri (Editor).
Mrs. M. J. Benedictsson.
Bókafregn.
J. M. Bjarnason: l.jóðmæli.
ý Ijóðabók eftir J.M.Bjarnason
er nýkom:n út.Oss heínr verið
sent eintak af henni og ver
höfum yíirfarið hana fljótlega. Mörg
kvæð:n eru almenningi áður kunn
gegnum llöðin.
Hvernig líkar þér bókin? er
spurningin sem gengur frá manni
til manns. Hið fyrsta atriði í vorutn
augum verður þetta: Er bókin sið-
ferðislegs efnis? Hefur hún betrandi
áhrif á Iesendur sína? Svarið verður
ótviræðlega já. Fri upphafi til enda
bókarinnar má segja að hvergi finn-
ist annað en mannúð og göfgi.
Mannástin og hluttekningin í kjör-
um hinna bágstöddu og undirokuðu
skín út úr nálega hverju kvæði.
Það er eins og skáldið hafi verið al-
staðar þar sem sorgin átti heimaþar
sem mennirnir líða, og hlutekningin
er alstaðar innilega einlæg. Það
virðistsem honun svipi hvað tilfinn-
ingar snertir til þýzka skáldsins
Heine,enda mun hann vera uppáhald
og fyrirmynd þessa unga höfundar.
Það eru tvö kvæði sem sérstaklega
vekja athygli vort fyrir þítð, hversu
snildarlega höfundurinn fer með svo
afar viðkvæmt efni—efni sein svo
mörgum hefur mislukkast að fara
með. Kvæðin eru þessi: „Hún var
íslenzk“ og ,,Við gluggann.“ Bæði
kvæðin eru keimlík að efni. Báðar
áttu stúlkurnar unnusta, báðar höfðu
trúað þeim of vel, og báðar liðu á
svipaðann liátt fyrir það oftraust.
Þriðji partur í síðara kvaiðinu er
sérlega góður; í hohum er þessi vísa:
„Við sama gluggann hún síðar stóð
með sorgina á enninu bjarta,
af baráttu lífins svo mædd og móð,
með margstungið blæðandi hjarta.“
Og enn fremur; „Ilún kvatt hafði
einasta soninn sinn, o- s. frv. Þessi
eina setning skýrir allt ástalíf
hennar. Þar er ekkert óvirðulegt
orð, ekkert sem mann hrylli við.
Það er aðeins mannúðleg hluttekn-
ing, frásaga svo ofur einföld, en
átakanlega viðkvæm og eðlileg, full
af lærdómsríkri viðvörun. Svo kem-
•ur fjórði þátturinn í þessu sama
kvæði; það er ekki gott að segja
hvert af þeim fjórnm vísu-erindum
er bezt; þau eru öll góð.
„Gríinur frá Grund,“er einkenni-
iega þjóðernislegt kvæði. Þar er
skáldið með forn-íslenzkar lyndis-
einkunnir snildarlega framsettar.
En það eitt þykir oss að, er skáldið
segir: „því tíðum var tárvot hans
brá.“ Oss skilst að skáldiðséað lýsa
þrekmanni og dulum aðsama skapi,
en vér lielðum haldið að Isleuding-
ur af þeirri tegund sæist ei „tíðum
með tirvota brá.“
„Smalad.eagurinn,“ „Húðarldár-
inn,“ „Mokarinn," „Fátældingur-
inn,“ „Islenzki sveinninn á sjúkra-
húsinu,*" „Litla stúlkau" og „Hann
langar heim,“ eru livert öðru blíðara
og viðkvæmara. „0 flyt þú hann,
liyt þú hann heim,“ Þráin í þessu
eina vísuorði í kvæðinu „Hann
langar heim“ er óviðjafuanlega djúp
og einlæg, og endurhljómar vafa-
laust í mörgu íslenzku hjarta.
Kvæðið „Til rangeygra ritdóm-
ara,“ er nokkuð teiskt, en ef til
vill, eitt af höfundarins beztu kvæð-
um. I Því felst mikið af skarpri
gagnrýni ogsannleik,—sannleik sem
ungir rithöfundar þekkja svoundur
vel.
Þá er fvrsti parturinn af kvæðinu
„Systir mín“ reglulega skáldlegur.
Og þstóa: „og þeir vita ekki, að til
ertx svíðandi sár, er sífelt blæða inn‘ ‘
í sama kvæði er átalcanlega sagt.
Þær snerta líka viðkvæma strengi í
h jarta hversmannsþessar setningar,
í kvæðinu „Líkfarar-Söngur:“
„Og gangau er þung fram að graf-
ar þró,
þó gitan séekki löng.“
Kvæðin: „Til Jóhannesar Sigurðs-
sonar,“ og „Gestur Oddleifjson,“
eru fornhetjuleg og skál lleg kvæði,
og merkilega góð lýsitig á háð iui
mönnunum.
Það sem vtri búning kvæðanna
snertir, þá ætlum vér að hann hefði
getað verið betri, að minnsta kosti
mjög víða. Það vill til að höfuðstöf-
um er of aukið. Fyrir kemur líka,
að þeir eru á röngum stað, (og ekki
örgrant að þá vanti með öllu) og or-
saka rangar áherzlur,er óneitanlega
lýtir rímið. Einn'g kemur það fyrir
að braglínur eru nokkrum atkvæð-
um of langar, er gjörir kveðskapinn
stirðari og óáheyrilegri. Aftur á
móti eru þau auðskilin, málið er iétfc
og fjarri tilg'erð og óþarfa rembing
og Iætur liöf. jafnan ríiuið víkja
fyrir milinu.
Þessi litla Ijólabók ætti skilið að
vera á hverju heimili sökum hinna
góðu siðferðis'.hrifa sem hennihljóta
að vera samfara.
Vör óskum höfundinum tií lukku,
og þökkum lionum fyrir starf sitt,
einnig óskuin vér að hann hljóti
þi viðurkenningu sem hann á skil-
ið, sem „skáld lijartans11 eins og
einstöku menn liafa þegar kallað
hann.
efur þú lesið ,,Quo Vadis“ —
söguna eftir Iiinn fræga
spánska höfund Henryk
Sienkiewicz? Þannig spyr nálega
hver maður. S igui er historisk, og
fer fram í Róm á dögum Nerós, og
hann gengur gegnum alla söguna.
Flestum mun vera af veraldarsög-
unni kunnugt um hryðjuverk þessa
grimmlundaða keisara, og kynni
því að vera forvitni á að sjá hvernig
skáldinu tekst aðná skaplyndi hans
og sameina hinar sundurleytu lynd-