Helgarpósturinn - 06.04.1979, Blaðsíða 3

Helgarpósturinn - 06.04.1979, Blaðsíða 3
helgarpústurinn Föstudagur 6. apríl 1979 3 sem sdja hass og smygla hér á landi neyta þess Hka.” Kllkurnar erueftir þvl sem best veröur séB tiltölulega afmarkaö- ar en þó eru oftast einhver tengsl á milli. „Viö skulum taka hass- kliku sem dæmi. Klíkan á eitt- hvert efni og þaö er sett I sölu.” segir þessi heimildarmaöur okk- ar. „Þessi „dealer” hefur sinn viöskiptahópoghinn „dealerinn” annan og þannig koll af kolli. Þaö fréttist hins vegar fljótlega á ■ ■ Helduröu aö ég fari aö 'segja þér hvernig efni er flutt inn? Nei, svo vitlaus er ég ekki. Þaö er minnsta próblemiö aö flytja inn t.d. kdk ogsýru, þaöfer ekkert fyrir sliku. Hassiö er meira vanda- mál. Annars er til tilvalin leiö og þaö er farmanna- leiöin. Sjómenn á farskip- um eru enda farnir aö smvgla I stærri stO en áöur. Svo er nauösynlegt ef fljiiga á meö efniö, aö hafa þá menn sem ábyrgö yfirbragð, vel dressaða og viröulega i fasi. Slikir menn skeppa oftast. Menn sem viröast vera aö koma frá einhverri ráö- stefnunni. Gott aö nota slikt lið I svona. 99 milli, ef einhver klikan er meö hass I sölu. Klíkurnar skarast þannig alloft. Hin gullvæga regla um þögnina er nefnilega alltaf einhvers staðar rofin. Hins vegar héldégaö þaöhafi fækkaö nokkuö i þessu liöi, sem var 1 innflutn- ingnum. Margir eru komnir meö dóma á bakiö, enn aörir eru farn- ir ilr landi o.s.frv. Hins vegar kemur maöur I manns staö I þessu eins og ööru. Þó hef ég þaö á tilfinningunni, aö þessi hópur sé minni en áöur — en aftur stórtæk- ari. Þaö eru stærri skammtar fluttir inn en áöur var. Markaöur- inn er líka o/öinn miklu stærri og það þarf aömettaeftirspurnina.” Þess má geta aö verulegur hluti þess magns af fikniefiium sem I umferö er hérlendis hverju sinni er seldur varnarliðsmönnúm á Keflavikurflutvelli, og er sá markaöur eftirsóttur vegna þess sem þar eru dollarar g jaldmiöill- inn. Aðferðir fikniefnalög- reglunnar Þegar fikniefnaneysla hér er borin saman við þaö sem geristá nágrannalöndum okkar, viröist þó sem Islensku flkniefnalögregl- unni hafi oröiö allvel ágengt I starfi sihu. Segja má aö tilkoma hasshundanna hafi aö miklu leyti lokaö fyrir póstaökomuleiöir ffcniefnanna og þaö sem berst hingað sé aö langmestu leyti smyglaö meö farþegum eða, og ekki siður,farmönnum frá útiönd- um. Mest kemur frá Noröurlönd- unum, eins og áöur segir og þá aðallega frá Kaupmannahöfn, en fariö hefur I vöxt aö innkaupin séu gerö I Hollandi og nokkuö er um aömarihuana eða „grasi” sé smyglaö inn frá Bandarikjunum. Fikniefiialögreglunni svipar mest allra deilda löggæslunnar til svokallaörar leynilögreglu, eins og viö þekkjum hana úr saka- málabókum og -myndum. Starfs- menn hennar eru mikið á ferö- inni, þeir halda mikla spjaldskrá, sem geymir nafnallra, sem þeir vita aö hafa stundaö fikniefna- ff feg veit varla hvort bisnessmaðurinn meö stresstöskuna sé kominn inn I dópsöluna og inn- flutning hér á landi. Held þó ekki. Hins vegar frétti ég af einum slikum, nokk- uð þekktum sem átti gras af seðlum og gegndi ábyrgðarmikilli stööu. Hann sýndi einhverja tendensa í þessa átt aö fara aö selja og flytja inn efni. Ég vissi til þess , aö hann fjármagnaði eina innkaupaferð, en efniö held ég aö hafi aldrei komisttil hans. Amk. hef- ur þessi sami náungi haldiö aö sér höndum siö- an. ff neyslu og erumálkunnugir mörg- um úr „klikunum”. Þeir fara þvl á milli og hlera hinn og þennan án þess aö um beinar yfirheyrslur sé aö ræöa. Starfsmenn fikniefnalögregl- unnar vinna einatt á þann hátt, eftir aö þeir hafa komist á snoöir um aö eitthvaö sé af flkniefhum I umferö, aö þeir taka út sömu mennina, flkniefnaneytendur sem hafa veriö lengi I bransanum og þekkja hann út og inn. Þessir menneruoftmjögveikirfyrir svo að litinn þrýsting þarf til aö þeir leysi frá skjóöunni, og segi frá öllu sem þeir vita. Vandamál fíkniefnalögreglunnar er hins vegar oftast þaö, aö þessir sömu menn eru yfirlýstir I klikunum og þess vegna er reynt aö halda frá þeim öllum aöalatriöum ogmikil- vægum leyndarmálum. Lögregl- an hefúr því stundum lítiö upp úr krafsinu nú oröiö. Engu aö slður má lita á þessa menn sem óopin- bera tengiliði lögreglunnar viö flkniefnaklíkurnar. Starfsmönnum flkniefnalög- reglunnar er og vel ljóst hverjir þaöeruinnaneinstakra klika sem hafa bolmagn og kraft I sér til aö standa fyrir stórfelldu smygli og sölu, svo aö þeir eru þá undir sér- stakri smásjá. Ýmis mál blasa því oft viölögreglunni um leiö og hún kemst á sporiö og leysast á svipstundu. Hins vegar stendur ,,Þú þekkir eflaust einhvern sem þú veist aö hefur reykt og hefur samband viö hann. Sá hinn sami þekkir svo....” lögreglan gjarnan varnarlaus gagnvart nýjum aöilum, sem Þyrja sölu og þau mál leysast þá seint og illa. Lögreglan fylgist einnig grannt meö utanferöum góökunningja sinna og er alltitt aö viö heimkomu þeirra blöi fíkniefhalögreglan ' úti á Keflavikurflugvelli, þar sem viö- komandi eru þá berháttaöir og leitaö á þeim yst sem innst. Er- lendlögregluyfírvöld taka oft þátt iþessu ogsenda heim upplýsing- ar um grunsamlegar feröir og háttarlag tslendinga erlendis, sem hyggja á heimferö. ,, Hryllingssögur” Svo sem vænta má rikir litill kærleikur I garö flkniefnalögregl- unnar I röðum fikniefnaneytenda. Einn heimildarmaöur Helgar- póstsins sagöi ýmsar „hryllings- sögur” af fikniefnalögreglunni, svo sem eins og aö starfsmenn hennar heföu eitt sinn þvingaö stúlku til sagna I fikniefnamáli meöþviaöhóta þvi aö barn henn- ar yrði tekiö af henni. Eöa þegar upp komi nafn manns I yfir- heyrslu, þá eigi þeir þaö tál aö hringja I simanúmer viökomandi, heima eöa á vinnustaö.og kynna sig frá flkniefnalögreglunni og séu þar meö búnir aö stimpla þann hinn sama. Guömundur Gigja, yfirlög- regluþjónn fikniefnalögreglunnar visaöi hins vegar báöum þessum ásökunum á bug I samtali viö Helgarpóstinn. „Viö kærum okk- ur ekkert um aö skipta okkur af slikum aðstæðum, einkalifi fólks,” sagöi hann varöandi fyrri ásökunina. „Hins vegar geta aö- stæöur veriö svo slæmar aö okkur finnst óhjákvæmilegt aö eitthvaö sé gert. En viö stundum ekki hót- anir af þessutagi.” Sama gilti um slmhringingarnar, — þaö heyröi til algerra undantekninga ef starfsmenn lögreglunnar kynntu sig i tilfellum sem þessum og þá aöeins ef svo erfiölega gengi aö ná sambandi viö viðkomandi aö- ila aö þaö reyndist. óhjákvæmi- legt. Guömundur staöfesti hins veg- ar aö starfsmenn flkniefnalög- reglunnar heldu Itarlega nafna- skrá. „Þaö segir sig auövitað sjálft aö hvers konar rannsóknar- lögregla hlýtur aö reyna aö halda þeim upplýsingum saman, sem hún aflar sér i starfi sínu. Hins vegar gerum viöokkur fulla grein fyrir þvi aö þær upplýsingar,sem við fáum eru misjafnlega mark- tækar. Stundum tekur fólk vit- laust eftir, stundum geta veriö gefiiar rangar upplýsingar aö yfirlögöu ráöi, til aö nasér niöri á einhverjum, sem viökomandi er illa viö. En allt, og þar meö talin öll nöfn sem viö teljum vera marktæk eöa einhvers viröi, skráum viö niöur og fjöldinn á þessari skrá skiptir þúsundum. Þaö eitt get ég sagt.” Þvl er einnig haldiö fram af ýms’um, bæöi fíkniefnaneytend- um og lögfræöingum, sem sumir hverjir hafa veriö réttargæslu- menn I fíkniefnamálum, aö fikni- efnadómstóllinn beiti gæsluvarö- haldsúrskuröum ótæpilega viö rannsókn mála af þessu tagi. ABr- ir lögfróöir menn benda hins veg- ar á þaö á móti, aö heimildir til að úrskuröa fólk hér á landi I gæslu- varðhald séu ákaflega viöar og ekki sé hægt að áfellast dómara fyrir aö fara aö lögum I þessum efnum. Spurningin sé þvi fremur hvort þessir tlöu gæsluvarðhalds- úrskurðir samræmist tilgangi laganna, og þannig sé þetta fyrst og fremst löggjafarvandamál, þvl aö enginn geti áfellst dóm- stóla fyrir aö notfæra sér heimild- ir sem þeir hafa. Yfirheyrslur og gæslu- varðhald Venjulega fara starfsmenn flkniefnadómstólsins sér hægt af staö I yfirheyrslum en ef sá sem yfirheyröur er reynist tregur til samstarfs, þá er yfirleitt sagt sem svo: „Jæja, kallinn, þaö er þá best aö hugsir málin uppi”, og er þá átt viö Hverfistein. Sá sem yfirheyröur er þarf ekki endilega aö vera grunaöur um aöild heldur aöeins búa yfir ein- hverjum og jafnvel léttvægum upplýsingum I fikniefnamáli. Halda má fólki i fangelsi einn sólarhring áöur en þaö kemur fyrir dómara, en ef ekki tekst aö hressa upp á minni þess I Hverfi- steini,þá er gæsluvarðhald i SIÖu- múla næsta skrefiö, teljist grun- semdir um að aöild aö máli nægi- lega rökstuddar. „Þeir eru alltaf meö þá hótun á lofti,”segir einn heimildarmanna Helgarpóstsins um gæsluvarö- haldiö. „Og þeir viröast andskoti oft fá gæsluvaröhaldsúrskuröi yfir fólki vegna mála sem ekkert eru. Og geta svo fengiö þá fram- lengda aö því er viröist út I hið óendanlega. Yfirheyrslurnar fara svo mjög gjarnan fram, að þaö er spurt um nöfn og aftur nöfn. Þekkiröu þennan og þekkiröu hinn? Þeir safna nöfnum fólks, eins og aörir safna frlmerkjum.” Guömundur Gígja yfirlögreglu- f f Ég þekki fólk sem byrjar daginn meö hass- pipu. Fær sér kannski 2-3 fyrir hádegi. Eina strax eftir matinn. Og siöan kannski 4 þaö sem eftir er dagsins. Reykir þvi 8 plp- ur daglega. Ég er ekki á þvl að þessi maður, sem svona gerir, sé háöur hassi, hann á aö geta hætt. Sumir reykja um helgar, og viö hátiðleg tækifæri. Svona eins og hinn venjulegi tslending- ur drekkur sitt brennivin. Hassið er mjög gjarnan reykt og létt vin drukkið meö. Oft er reykt áður en farið er i bló. Þaö er æöis- lega gaman að fara ,,stoned”i bló þvi þú filar myndina I botn. f f þjónn fikniefnadeildarinnar þver- tekur hins vegar fyrir þaö aö lög- reglan hafi I hótunum meö gæslu- varöhaldi. „Slikar hótanir væru algerlega út I bláinn. Fyrst og fremst eru þær ólöglegar og þaö vita flestir, svo aö þeir myndu ekki taka neitt mark á sliku. I ööru lagi myndi fólk fljótlega hætta aö taka mark á þeim, þeg- ar iljóskæmiaöekkiyröi neittúr neínu. Þaö kemur hins vegar tyrir, þegar menn eru teknir og allt bendir til sektar þeirra, aö þá sé þeim sagt frá því aö allt stefni I aö þeir veröi úrskuröaöir i gæslu- varWiald. En þaö getur engin kallaö hótun,” sagöi Guömundur. Tengiliðir Ýmsar sögusagnir eru i gangi innan fikniefnaklikanna um aö lögreglan hafi tengiliöi út i klikurnar. „Ég veit þaö ekki en tel þaö alls ekki óllklegt,” sagöi einn af heimildarmönnum Helgarpóstsins^aö koma alltaf upp slikar sögur annaö slagiö. Þaö finnst mörgum skrítiö aö sumt fólk geturreykt, sniffaösig, sprautaö sig og selt út I hiö ó- endanlega, en er aldrei nappaö. Þetta sama fólk er hins vegar mjög oft 1 yfirheyrslu en kemur jafnan samdægurs út. Aldrei sett inn. Það er ekki óeölilegt aö ætla að þetta lið kjafti i lögguna og fái friö fyrir henni I staðinn.” Fikniefnalögreglan sjálf er fá- mál um þetta efni. „Ég vil ekkert um þaö segja hvort viö höfum tengiliöi inn i þessar svokölluöu kllkur. Þaö getur hver sem er sagt sér sjálfur aö viö færum varla aö seg ja frá þvi, þó þaö væri rétt. Lögreglan auglýsir ekki slikt,” sagöi yfirmaöur lögregl- unnar. En verslar hún þá meö sakaruppgjöf gegn upplýsingum? „Þaöeina sem ég get sagt, er aö við förum algjörlega aö lögum,” var þá svariö. Sjúklingar og aðrir neytendur En þegar alls er gætt veröur aö telja aö fikniefnavandamáliö sé ekki yfirþyrmandi hér á landi og flkniefnalögregla hafi allgóö tök á þvi, sérstaklega ef boriö er saman viö ástandiö i þessum efn- um I nágrannalöndunum. Engu aö siður: „Ég vil itreka þaö, aö viö þurfum aö vera vel á veröi, þvi aö þetta er vaxandi vanda- mál,” sagöi Jóhannes Berg- sveinsson, læknir. „Þetta hefur veriö erfitt vandamál erlendis og þaö veitir ekki af þvi aö taka þetta föstum tökum frá upphafi, ef þaö má veröa til þess aö draga úr afleiöingunum.” Menn hljóta aö komast aö á- þekkri niöurstööu af ummælum stúlkunnar, sem áöur er til vitnaö i þessari grein, en hún sagöi: Frá höfuðstöövum flkniefnalög- reglunnar: Brot af þeim birgöum sem lögreglan hefur lagt hald á af fikniefnum. „Annars er langtum stærri hópur dópistahérlendis en fólk gerir sér almennt grein fyrir. Þegar ég tala um dópista, þá á ég viö fólk sem hefur raunverulega látiö á- netjast aö einhverju leyti. Þetta fólk er aöallega i pilludópi. En baö eru lika til raunverulegir „djönkar” hérna, fólk sem er á kafi i morfini.” Þótt þannig sé vaxandi hópur raunverulegra eiturlyfja- sjúklinga á Islandi fer fjölda- neyslan hins vegar fram á kanna- bismarkaönum. Heimildarmenn Helgarpóstsins voru sammála um aöallir mögulegir og ómögu- legir þjóöfélagshópar reyki t.d. hass. „Ég get tiundab nokkra hópa. Vinstri sinnaöir mennta- menn reykja, sjómenn gjarnan. húsmæöur, fulltrúar banka- manna og verslunarmanna reykja og yfirleitt fólk úr öllum starfsstéttum”, sagöi einn þeirra. „Þetta er aðallega yngra fólk þótt þaö sé alls ekki einhlitt. Ég veit til dæmis um einn sjötugar. mannsem setur sig aldrei úr færi ef hann veit um hass á markaön um. Honum þykir gott aö reykja hassog hann gerir þó nokkuö ai þvl. Og er eitilhress, — 70 ára gamall maöurinn”. þú getur tckib bi/ á fikureyri 04 sk/la Ö Aonum / AeyA/a v/A eba. öfugi. °9 5vo jet ég bei/b eff/r þér q. f/ug ye///num á fn/orum sia Knum sem er e/nfa/t og þdeg/Zegt eAA/ saft VW - 1303, VW - sendiferðabílar VW - Microbus - 9 sæta Opel Ascona, Mazda Toyota, Amigo, Lada Topas, Blazer Land Rover 7 og 9 manna Range Rover, Scout Bilaleiga Akureyrar n Akureyri: Tryggvabraut 14 simar 21715 og 23515, box 510 Reykjavik: Siðumúla 33 simi 86915

x

Helgarpósturinn

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Helgarpósturinn
https://timarit.is/publication/47

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.