Helgarpósturinn - 14.12.1979, Side 23

Helgarpósturinn - 14.12.1979, Side 23
23 —helaarpósturinn Föstudagur 14. desember 1979. FRÆGIR MEISTARAR Á KJARVALSSTÖÐUM Um þessar mundir stendur Myndkynning fyrir sýningu að K.iarvalsstöðum á verkum þekktra alþjóðlegra myndlistar manna á tuttugustu öld. Er þetta 4. sýningin sem Mynd- kynning stendur fyrir og senni- lega sú veigamesta, sé þess gætt hve dýrt þetta fyrirtæki hlýtur að vera. Hér er um að ræða litils hóps manna sem áhuga hefur á myndlist, er það okkur gersamlega ofviða að setja upp sýningar á verkum þekktra listamanna. Þær stóru farand- sýningar sem gjarnan flakka milli erlendra stórborga koma þvi aldrei hingað. Eðlilega er þetta mikill og stór galli, sem kemur til af úreltu dreifingar- semdirnar — og svo sem ekki ný i ljóðum Snorra. Það einkenni sem Ijósast visar til fyrri bóka skáldsins er myndvisin og sá hagleikur sem birtist i myndsköpun bókarinn- ar. Þar get ég ekki séð að meistaranum Snorra sé enn far- ið að förlast. Það er meira að segja eins og myndfágun verði meiri þegar ádeilan er ekki eins snör og fyrr. Dæmin má sækja á hverja siðu bókarinnar sem er. Einfaldast er að benda á það ljóðið sem blátt áfram heitir Mynd: Rauð i framrétti hendi fjallsins ársólin. Fleiri orð þarf ekki sá sem kann til fullnustu myndsmið og allan galdur hennar. Hauströkkrið yfir mér er kveðjubók og ber það mjög með sér. Og sæla má sú þjóð prisa sig sem er þess viröi að fá svo fallega kveðju frá fagurkera sinum. HP óheppinn i spilum og ástum. Glerhúsin er skemmtileg bók þar sem á tragikomiskan hátt er dregið fram ýmislegt miður þægilegt i fari nútimamannsins. t þýðingunni tekst vel að skila þessum grátbroslega en þó hóg- væra blæ sem er á bókum Finns Söeborg. ekki eru fjölfölduð, er mögulegt að sýna verk eftir helmsþekkta listamenn hér á landi. Fólk fær þvi einhverja nasasjón af þeim mönnum sem list 20. aldarinnar grundvallast á. A sýningunni á Kjarvalsstöð- um kennir margra ólikra grasa. Segja má að hún sé eins sundur- leit eins og listamennirnir eru margir. Þetta eru einkenni okk- ar aldar og þótt reynt hafi verið að spyrða ýmsa listamenn sam- an i hópa, stefnur eða svokall- aða ,,isma”, eru vinnubrögð innan hverrar hreyfingar afar ólik. Það er einnig einkennandi fyrir þessa sýningu, að blandað er saman mönnum sem verið hafa örlagavaldar nútima- myndlistar, með þeim ægiá- hrifum sem þeir hafa haft á samtið sina,og minni spámönn- um. Má segja að megininntakið i sýningunni sé ,,Parisarskól- inn” i öllu sinu veldi. Ekki hvarflar að mér að fara að kynna allt það sem hér er til sýnis, til þess þyrfti ég ansi marga pistla af þeirri stærðar- gráðu sem ég hef til umráða. Þaðer einnig út i hött að ætla að gagnrýna nokkrar grafikmynd- ir eftir menn eins og Picasso, Miró, Chagall, Appel, Vasarely, Erró eða Dali. t prýðilegri sýn- ingarskrá gerir Björn Th. Björnsson úttekt á lifshlaupi allra sýnenda og er það góð kynning á þeim. Vænt þykir mér að sjá hve Spánverjar eru vel kynntir. Mér hefur oft fundist skorta á undirstrikun mikil- bægis þeirra i listasögunni og þess mikla frumkrafts sem býr i list þeirra. Oft hef- ur verið litið framhjá þvi að Picasso og Miro eru fyrst og fremst spænskír i sinni list. Þarna er og Clavé vel kynntur, cn þessi roskni útlagi hefur i seinni tið sprungið út sem þroskaður og mikilhæfur listamaður. Kannski er það hækkandi sól lýðræðis á Spáni, sem hefur haft áhrif á manninn. Landi hans Tápies hefði mátt eiga hér fleiri myndir, eins skarpur og frumlegur og hann er. Hins vegar hef ég aldrei botnað i þessu Dali-æöi. Þegar ég sé hann hanga i sama sal og Miró, eða ber saman teikningu hans og ætingarmyndir Picass- os úr Lýsiströtu, finnst mér undarlegt að hann skuli vera nefndur i sömu andrá og þeir. Myndir Chagalls eru ákaflega ljóðrænar. Þótt ég hafi aldrei fallið fyrir þessum persónulega listamanni, skil ég vel fólk sem hrifst af honum. Hollendingur- inn Karel Appel finnst mér einna sterkastur á þessari sýn- ingu. Myndir hans eru eins lif- andi eins og myndir Vasarelys eru dauðar. Ungverjinn sem byrjaði svo vel i anda Bauhaus- stefnunnar hefur i gegnum massapródúksjón lent i ein- hverskonar baðflisaiðnaði, sem rúinn er öllu innihaldi og mynd- hugsun fyrri verka. Sannkölluð tragikómisk endalok hæfileika- riks manns. Ég hef þegar hætt mér of langt i þessum pistli inn á það sem ég ætlaði að forðast. Þótt ég hafi ekki tæpt nema á fáum mönnum, eru margir merkileg- ir sem ég hef ekki upp talið. Meðal þeirra eru Erró, Dine, Corneille ofl... Ég hvet því ein- dregið fólk til að fara og sjá með eigin augum þessa sýningu, ef það mætti verða til þess að það fengi ofurlitla innsýn i marg- breytileik myndlistar á 20. öld. Myndlist eftir Halldór Björn Runólfsson ALMENNA BOKAFÉLAGIÐ Svend Ott S. MADS 0G MILALIK Jóhannes Halldórsson islenrkaöi Falleg myndabók og barnabók frá Grænlandi eftir einn bezta teiknara og barnabókahöfund Dana. Hón segir frá börnunum Mads og Naju og hundinum þeirra, Milalik. Vetrarrikió í Grænlandi er mikið og hefói farió illa fyrir Mads og Naju ef Milalik hefói ekki verió með þeim. Grete Linck Grönbeck: Arin okkar GUNNLAUGS Jóhanna Þröinsdóttir islenzkaði Grete Linck Grönbeck listmálarí var gift Gunnlaugi Scheving listmálara. Þau kynntust I Kaupmannahöfn og fluttust sióan til Seyðisfjarðar 1932, þar sem þau bjuggu til 1936 er þau settust aó I Reykjavik. Grete Linck fór utan til Danmerkur sumaríó 1938. Hón kom ekki aftur og þau Gunnlaugur sáust ekki eftir þaó. Megin- hluti bókarínnar er tróveróug lýsing á íslendingum á árum kreppunnar, lifl þeirra og lifnaóarháttum, eins og þetta kom fyrir sjónir hinni ungu stórborgarstólku! Hens Wson Ahimann: í RlKI VATNAJÖKULS Þýðandi Hjörtur Pálsson I RÍKI VATNAJÖKULS segir frá leióangrí höfundaríns, Jóns Eyþórssonar, Siguróar Þórarínssonar, Jóns frá Laug og tveggja ungra Svía á Vatnajökul vorió 1936. Þeir höfðu auk þess meöferóis 4 grænlandshunda, sem drógu sleóa um jökulinn og vöktu hér meóal almennings ennþá meirí athygU en mennirnir. I fyrri hlutanum segir frá strióinu og barn- ingnum á jöklinum. Seinni helmingurínn er einkar skemmtileg frásögn af feró þeirra Jóns og Ahlmanns um Skaftafellssýslu. .Ísland og ekki sizt Skaftafellssýsla er engu ^öóru lík, sem ég hef kynnzt,” seglr prófessor Ahlmann. Sigilt rit okkur Islendingum, nærfærín lýsing á umhverfi og fóiki, næsU ólíku þvi sem vió þekkjum nó, aóeins 44 árum sióar. Magnea J. Matthiasdóttir GÖTURÆSISKANDIDATAR Reykjavikursagan GÖTURÆSISKANDIDAT AR hefói getað gerzt fyrir 4—5 árum, gæti veriö aö gerast hér og nú. Hún segir frá ungrí mennta- skólastúlku sem hrekkur út af fyrírhugaórí lifs- braut og lendir i félagsskap göturæsiskandidat- anna. Þelr eiga þaó sameiginlegt aó vera lágt skrífaóir i samfélaginu og kaupa dýrt sinar ^ánægjustundir. Hvaó veróur i sttkum félagsskap L um unga stúlku sem brotió hefur allar brýr aó baki sér. Á BRATTANN - minningar Agnars Kofoed-Hansens Höfundurínn er Jóhannes Helgi, einn af snillingum okkar í ævisagnarítun með meiru. Svo er hugkvæmni hans fyrir aó þakka að tækni hans er alltaf ný með hverri bók. I þessari bók er hann á/ feró með Agnari Kofoed- Hansen um grónar ævislóóir hans, þar sem skuggi gestsins meó Ijáinn var aldrei langt undan. Saga um undraveróa þrautseigju og þrékraunir meó léttu og^ bráófyndnu ívafi. Guðmundur G. Hagalín ÞEIR VITA ÞAÐ FYRIR VESTAN ÞEIR VITA ÞAÐ FYRIR VESTAN fjallar um þau 23 ár sem umsvifamest hafa orðió I ævi Guðmundar G. Hagattns, fyrst þriggja ára dvöl i Noregi, sióan tveggja ára blaða- mennska I Reykjavík og loks ísafjaróarárin sem eru meginhluti bókarínnar. ísafjörður var þá sterkt vigi Alþýðuflokksins og kall- aóur „rauói bærínn”. Hagattn var þar einn af framámönnum flokksins ásamt Vilinundi Jónssyni, Finni Jónssyni, Hannibal Valdi- marssyni o.fl. Bókin einkennist af Ufsfjörí og kimni, og hvergi skortir á hreinskilni. Indríði G. Þorsteinsson: UNGLINGSVETUR Skáldsagan UNGLINGSVETUR er raun sönn og kimin nútimasaga. Hér er teflt fram ungu fólki, sem nýtur gleói sinnar og ástar, og rosknu fólki, sem lifaó hefur sina gleöi- daga, allt bráöUfandi fólk, jafnt aóalpersónur og aukapersónur, hvort heldur þaó heitir Loftur Keldhverfingur eóa Siguróur á Foss-, hóli. Unglingarnir dansa áhyggjulausir á skemmtistöóunum og bráóum hefst svo Ufs^ dansinn meó alvöru sina og ábyrgó. Sumir stiga fyrstu spor hans þennan vetur. En á þvi dansgólfi getur móttakan orðió önnur en vænzt hafói veríó — jafnvel svo ruddaleg að lesandinn stendur á öndinni. Guðrím Egilsson: MEÐ LÍFIÐ í LÚKUNUM Þessi bók segir frá rúmlega þrjátíu ára starfcferli pianósnillingsins Rögnvalds Sigurjónssonar. Sagan ein i kennist af alvöru Ustamannsins, hreinskilni og viósýni Á og umfram allt af óborganlegrí kimni sem hvarvetna / skín I gegn, hvort heldur listamaóurínn eigrar i heimasaumuóum molskinnsfötum um islenzkar hraungjótur eóa skartar f kjól og hvftu f glæsi- legum hljómleikasölum vestur vió Kyrrahaf eða austur vió Svartahaf. ALMENNA BÓKAFÉLAGIÐ Austurstræti 18 Simar: 16997 grafikmyndir einna 30 þekktra listamanna og eru allar myndirnar til sölu. Sýningin kemur frá sænsku gallerii sem spesialiserar sig i verkum heimsfrægra listamanna. Það er sjaldan sem Islending- ar fá tækifæri á að sjá verk er- lendra listamanna á heimavelli. Vegna fólksfæðar og tiltölulega kerfi og þvi gifurlega peninga- magni sem velt er i listaheimin- um. Fólk á þvi erfitt með að nálgast heimslistina öðruvisi en með ferðalögum og er það þá alldýr skemmtun. óneitanlega er þetta dragbitur á eðlilegt samband við útlönd i þessum efnum og eru islenskir listunn- endur likt og listunnendur ann- arra sma'þjóða nokkuð illa sett- ir. Það er ekki laust við að mað- ur öfundi bókmenntafrömuði og áhugamenn um bókmenntir, sem geta lallað sér i bókabúð og náð sér i það nýjasta i alheims- litteratúrnum án nokkurra erf- iðleika. Hér bætir þó grafikin mjög úr þessum dreifingarvanda. Vegna þess hve hún er meðfærileg og ódýr miðað við listaverk sem G.Ast.

x

Helgarpósturinn

Direkte link

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Helgarpósturinn
https://timarit.is/publication/47

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.