Helgarpósturinn - 29.01.1982, Blaðsíða 4

4
Fostudagur 29. janúar 1982 ’ halrjarþn^h irinh
Sjónvarpið hefur kynnt vinnuáætlun sina fyrir árið 1982. Þar
kemur fram, að áætlað er að Lista- og skemmtideild stefnir að
þvi að senda frá sér sex innlend verk, leikin. Deildin tekur þar
með upp merkið frá þvi áður var og i bili er horfið frá þvi að
leggja alla krafta og fjármuni stofnunarinnar i gerð eins ,,stór-
verks” á borð við myndina um Snorra Sturluson.
Eins og löngum áður, hefur Sjónvarpið sætt harðri gagnrýni,
einkum fyrir innlenda dagskrárgerð sina,og ráðamenn stofn-
unarinnar hafa borið sig upp undan f járskorti og úreltum tækja-
búnaði. Nú virðist svo allt i einu sem andlitslyfting sé framund-
an, Sjónvarpið hafi sett sér að snúa vörn i sókn og leitast við að
sækja sér lifskraft með aukinni framleiðslu innlends efnis.
Helgarpósturinn fékk Hinrik Bjarnason,stjórnanda Lista- og
skemmtideildar, til að ræða málefni Sjónvarpsins i hringborðs-
umræðu, einkum þó þau mál sem snúa að hans deild. Til liðs við
spyril Helgarpóstsins gengu þeir Jón Hjartarson,leikari og for-
maður Leikfélags Reykjavikur,ásamt Þorsteini Jónssyni kvik-
myndaleikstjóra.
Stóraukin innlend framleiðsla
er svarið við vídeó-þróuninni
smekksatriöi hvað er gott andi metnað sem miðar aö íst þegar utanstofnunar-
og hvaö er vont...” þvi að yrkja á mynd- menn koma meö sam-
máli...” starfstillögu til Sjónvarps-
ins...”
Helgarpósturinn efnir til hringborðsumræðu
um innlenda dagskrárgerð sjónvarpsins með
Hinrik Bjarnasyni, dagskrárstjóra LSD,
Þorsteini Jónssyni kvikmyndagerðarmanni
og Jóni Hjartarsyni leikara.
eftir Gunnar Gunnarsson
HP: Sjónvarpiö boöaði fyrir skemmstu,
að nú ætti að snúa aftur til fyrri hátta og
framleiða a .m.k. sex leikin verk á ári, eöa
að minnsta kosti þetta árið, Hinrik?
H: Það má nú hártoga hvaö átt er við
með orðinu „verk”. Það er gert ráð fyrir
að það verði íimm ný leikin verk i vinnslu
að viðbættu einu barnaleikriti og
skemmtiþáttaröð, sem er að igildi meira
en eitt leikrit, þannig aö þetta verður mun
meira. En þetta mun ekki allt falla undir
það að kallast „teater” miðaö viö það sem
er útlent.heldur það sem við getum kallað
„leikiðefni” og þess vegna getum við not-
að skilgreininguna „verk”.
IIP: Hver er stefna Sjónvarpsins varö-
andi samningu þessara þátta eöa verka;
verður leitað til höfunda?
II: Það er löngu ákveöið hvernig það
verður. Það er um að ræða verk sem fell-
ur inn i tiltekinn ramma og hver höfundur
skrifar siðan einn þátt. Undirbúningur
þessa hefur staðið yfir i tvö eða þrjú ár.
HP: Nú hafa menn kvartað undan því,
aö Sjónvarpinu hafi ekki tekist aö laða
fram góð islensk leikrit — reynsla leik-
húsanna er hinsvegar allt önnur — hjá
þeim koma á fjalirnar frambærileg, ný
vcrk svo að segja á hverju ári. Kanntu
nokkra skýringu á því?
H: Nei, ég hef það ekki út af fyrir sig.
Það er smekksatriði hvað er gott og hvaö
er vont. Einum finnst gott það sem öðrum
finnst vont. Sjónvarpið er stærra en leik-
húsinhér og það kemur kannski til dómur
fleiri áhorfenda. Þaö dæmir hver fyrir
sjálfan sig, hvað honum finnst gott og
hvað vont. Ég er ekki sammála þvi, að
Sjónvarpinu hafi ekki tekist að laða fram
góð verk, þó þau hafi ekki öll verið góð.
Það gildir það sama fyrir Sjónvarpið og
leikhúsin hvað þetta snertir.
HP: Stendur til að endurnýja tækjabún-
að Sjónvarpsins — þvi hefur verið haldið
fram að stofnunin væri illa i stakk búin
hvað tækjabúnað snertir?
H: Ég geri ekki ráö fyrir aðáætlanir um
tækjabúnað Sjónvarpsins séu eins viðtæk-
ar og þær þyrftu að vera. Þaðer alveg rétt
að tækjabúnaður Sjónvarpsins stendur
höllum fæti, og það gildir um tæki i öllum
„framleiðslugreinum” sem Sjónvarpið
sinnir.
HP: Mig langar til að vitna hér i fram-
söguræðu sem Hrafn Gunnlaugsson
starfsmaöur Sjónvarpsins hélt á leik-
listarþingi i vetur, þar sem málefni Sjón-
varpsins voru til umræðu. Hann sagði
meðal annars:...Nú er svo komið að það
er strangt tekiö búið að leggja niöur Kvik-
myndadeildina. Eftirað Þórarinn Guöna-
son hætti sem forstööumaður, hefur eng-
inn veriö ráðinn i staðinn. Hinsvegar er
kominn rekstrarstjóri sem hefur allt ann-
að starfssvið. Allir helstu kvikmynda-
tökumenn Sjónvarpsins hafa hætt.
Ástandiöer þvi miður svo alvarlegt, að þó
vilji væri fyrir hendi og þótt fé fengist, er
ég ekki viss um aö Sjónvarpiö gæti tekiö
upp leikna kvikmynd i dag...” — Ertu
sammála þessum ummælum Hrafns?
H: Ég get ekki verið sammála þessu.
Ég veit ekki annað en það standi til að
gera eitt verk i ár sem Hrafn Gunnlaugs-
son leikstýrir og það verður tekiö á filmu.
Hann setur þarna fram sína einkaskoðun.
Að visu er ástandiö i kvikmyndadeildinni
ekkieinsgottogþaö mætti vera. Enég tel
að starfsmenn deildarinnar séu fullfærir
um aðgera leikin verkefni. Hitt er svo rétt
að menn hafa leitað burtu þaðan og á þvi
má leita skýringa, eins og á öðru þvi
brotthvarfi, sem hefur veriö á Sjónvarp-
inu um tima.
HP: Kanntu einhvcrjar skýringar á þvi
brotth varfi?
H: Nei, ég kann ekki aörar skýringar en
þær almennu skýringar, aö þegar is-
lenskri kvikmyndagerð vex fiskur um
hrygg, þá virðist hún geta boðið mönnum
betur en hið opinbera gerir i Sjónvarpinu.
Og það hugsa ég aö hafi oröiö raunin á,
hvaö snertir kvikmyndagerðarmenn hjá
Sjónvarpinu.
ÞJ: getur ekki astæöan lika verið sú, að
verkefnin i Sjónvarpinu hafa ekki verið
næg og ekki verið eins skemmtileg og boð-
ist hafa utan þess — aö Sjónvarpið hefur
litið tekist á við alvarleg verkefni.
HP: Er ckki samstarf milli sjónvarps-
ins og frjálsra kvikmyndagerðarmanna
nauðsynlegt — i svo litlu samfélagi og hér
er? Verður Sjónvarpið ckki að notfæra sér
þessa starfskrafta?
H:Mérfinnst hugmyndin ákaflega eðli-
leg. Mér finnst eölilegt að starfskraftar
utan stofnunarinnarséu kallaðir til, ef svo
mikiðer færst i lang, að starfsmenn stofn-
unarinnar ráði ekki vel við verkið. En ég
er ekki á þeirri skoðun, að það eigi að
veita rjómanum af verkefnum Sjón-
varpsins til utanaðkomandi manna.
ÞJ: Nú gildir samningur milli Félags
kvikmyndagerðarmanna og Sjónvarps-
ins, þar sem talað er um samvinnu þess-
ara aðila og að Sjónvarpiö kaupi verk sem
unnin eru utan veggja stofnunarinnar.
H: Þau verk sem boðin hafa verið til
kaups hafa verið keypt. Ég er ekki frá þvi
að þessi samvinna geti verið meiri, en það
er ekki hægt að kvarta undan þvi að ekki
hafi verið gengiö til samvinnu, þegar
hægt hefur verið. Hún mætti hafa verið
meiri, en þessu heíur verið sinnt eins og
hægt er.
HP En er frumkvæði Sjónvarpsins nóg i
þessum efnum?
H: Þaðer ef til vill ekki nóg.
JH: Mér finnst nú ánægjulegt, ef
Eyjólfur er eitthvaö að hressast og að
framleiðsla þeirra sjónvarpsmanna eigi
að aukast. En ég er þeirrar skoðunar, að
það sem Sjónvarpiö heíur framleitt
undanfarin ár, sé allt of mikið i eins konar
annálsformi. Annálar voru góður og
gildur fjölmiðill fyrir tveimur öldum eða
svo, en fráleitt að beita þeirra aðferð á
okkar timum.
HP: Finnst þér skorta leikið efni?
JH: Mér finnst að Sjónvarpinu beri sú
skylda að reyna meö öllum tiltækum
ráðum aö laða fram þá krafta sem nenna
aðyrkja fyrir myndmál. Ég á þá bæði við
tilraunastarfsemi og svo merkari
skapandi starfsemi. Þetta l'innst mér litið
hafa verið reynt. Það hefur veriö reynt á
alltof einhæfan hátt. Þetta má gera með
samvinnu við kvikmyndagerðarmenn og
aðra. Sjónvarpið á að laða að sér fólk sem
vill og getur skapaö myndir, en ekki
bara dunda sér við aö skrásetja „ferð
yfir Vatnajökul" eða einhverjar svona
landslagslýsingar. Ég vil taka fram,að ég
er ekki eingöngu aö tala um leikið efni,
heldur lika heimildamyndir og hvers
konar myndefni annað.
ÞJ: Ég er alveg sammála þessu. Mér
finnst að Sjónvarpið hafi fyrst og fremst
lagt sig eftir að sýna „reportage”, eða
„skýrslur” teknar á mjög stuttum tima,
sýnt það sem ber fyrir augu i stað þess að
koma með einhvers konar sýn á það efni
sem um er fjallað.
H: Ég er ekki undir það búinn að fjalla
ýtarlega um þetta. Ég svara lika aðeins
fyrir eina deild, Lista- og skemmtideild.
Fræðslumyndir tilheyra annarri deild —
ég geri ráð fyrir að þessar fræðslumyndir
— þær séu þaö sem þú átt við með þessu
annálsformi’.’Að svo miklu leyti sem ég
skil þig, þá skil ég það þannig.
ÞJ: Við erum ekki aðeins að tala um
fræðsluefni. Þegar við tölum um
heimildamyndir, eigum við við myndir
sem hafa skemmtigildi og listrænt gildi.
H:Skiptingin á þessu efni innan Sjón-
varpsins fer auðvitað eftir gerð efnisins.
Hún fer ekki eftir þvi hvort fólki finnst það
á endanum skemmtilegt eða leiðinlegt.
Það veit enginn i rauninni fyrirfram. Það
sem er framleitt hjá Lista- og skemmti-
deildog fólki finnst leiöinlegt, hættir ekki
að vera hjá LSD fyrir það. Við búum við
þá deildaskiptingu sem við höfum, það
gerum við hvort sem okkur likar betur
eða verr og þessar deildir gera skemmti-
legt.eða leiðinlegt efni eftir atvikum.
ÞJ: Niðurstaðan af þessari deildaskipt-
ingu Sjónvarpsins viröist nú vera sú —
eða v irtist mér vera hér áður þegar ég var
að leita eftir samvinnu við Sjónvarpið, en
ég hef gefist upp á þvi íyrir löngu — niður-
staðan varð jafnan eitthvað á þessa leið:
Maður kom með tillögu að heimildamynd
til Fræðsludeildar. Þá voru rökin þau að
tillagan var of dýr, of mikil vinna, of mik-
ið i þetta lagt og jafnvel að það heyrði
undir einhverja aðra deild, LSD eða þá
einhverja deild sem ekki var til. En
Fræðsludeild gæti hinsvegar sinntþessari
hugmynd sjálf meö þvi aö senda einn eða
tvo menn i einn eða tvo daga á staðinn og
filma viðtöl við sveitarstjóra, eöa hvað
það nú var sem um var að ræða hverju
sinni. Ég nefni þetta aöeins sem dæmi um
hvað gerist, þegar utanstofnunarmenn
koma meö samstarfstillögu til stofn-
unarinnar.
HP: Hiiirik, nú ert þú auk þess að vera
dagskrárstjóri Lista- og skemmtideildar,
fulltrúi Félags kvikmyndagerðarmanna i
stjórn Kvikmyndasjóösins. Þú hlýtur að
liafa mikinn áhuga á að efla samstarf
Sjónvarpsins og utanaðkomandi kvik-
myndagerðarmanna?
II: Ég hef mikinn áhuga á þvi,já. Ég
bjóst i upphafi við þvi að það yrði hags-
munaárekstur á milli Kvikmyndasjóðs og
Sjónvarpsins, en hann varð miklu minni
en ég gerði ráðfyrir, þótt þessar stofnanir
stefni hvor i sina átt. En mér vitanlega
hafa þessar stofnanir ekki rekiðsig hvor á
annarrar horn.
JH: Mér finnst aö Sjónvarpið eigi að
setja markið talsvert hátt. Það á i raun
og veru aö vera forystuaðili, vera örvandi
fyrir gerð alls myndefnis i landinu, bæði
kvikmyndagerð og annars konar efni. Og
það á að reyna aö laða til sin þá bestu
krafta sem hverju sinni koma fram. Það
ætti jafnvel aö örva kvikmyndagerð utan
stofnunar, t.d. með þvi að tryggja sér
sýningarrétt á islenskum kvikmyndum
fyrirfram. Ef Sjónvarpiö ætlar ekki að
koðna niður i þessari stórauknu sam-
keppni sem orðin er á markaðnum núna
vegna þessa vídeó-æðis.
HP: Nú, þegar þið ætlið að framleiða
mörglitii vcrk, hafið þið þá þegar fengið
tryggingu fyrir þvi hjá stjórnvöldum að
fjármagn verði til reiðu?