Helgarpósturinn - 02.04.1982, Blaðsíða 25

25
hplgarpn^fl irinn Föstudagur 2. apríl 1982

Fermingar
En hvað finnst kirkjunnar
mönnum um ferminguna?
Bragi Skúlasoner guðfræðinemi
á 5. ári og var hann fús til að
fræða Stuðarann um eðli og
sögulegt yfirlit fermingarinnar.
Og við gefum Braga orðið:
— Fermingin á uppruna sinn i
skirninni frá upphafi kristni. 1
fyrstu kristni voru páskar höf-
uðskirnartiminn. Trúnemar
voru skirðir aðfaranótt páska-
dags, að undangenginni
trúnemafræðslu, sem gat tekið
allt upp i 3 ár. Skimarþegar
voru þá færðir afsiðis, skirðir og
siðan leiddir fram fyrirsöfn-
uðinn, þar sem forstöðumaður
safnaðarins, biskupinn, flutti
bænir, lagði hendur yfir hina
skirðu i krafti postullegs
embættis og siðan kom friðar-
kossinn.
Hin eiginlega konfirmatio-
= fermingrstaðfesting fólsti því
að biskupinn veitti hinum ný-
skirðu möttöku ogstaðfesti fyrir
söfnuðinum, að þeir tilheyröu
söfnuðinum. Að aflokinni ferm-
ingu var hinum nýskirðu heimilt
að taka þátt i heilagri kvöld-
máltið i fyrsta skipti.
Fjöldi sakramenta i kirkjunni
var lengi á reiki og var ástæðan
sú, að orðið sacramentum var
bæði notað um heilaga hluti og
athafnir i kirkjunni. Pétur
Lombardus (d. 1160) varð eink-
um til að takmarka tölu sakra-
mentanna og greina þau i róm-
Lyklinum er snúiö i skránni og
hurðin teymir hann inn i ganginn.
Strigaskómirhendast út I horn og
úlpan lendir á ofninum. Allt er
eins og það á að vera fyrir utan
vélarhljóðið sem berst innan úr
stofunni. Hann stingur hausnum
varlega inn og sér mömmu sína
hamasteinbeitta og kófsveitta við
saumavélina. Stofan er undirlögð
af efnisbútum i margs konar lit-
um sem liggja á vfð og dreif.
— Nei hæ, þú bara kominn. Það
var svo sem ágætt. Ég er að
rembast við að klára þessar
þetta er búið. Heyrðu annars, ég
keypti jakkafötiní morgun, farðu
inn og mátaðu þau til öryggis. Svo
verðurðu að fara að kíkja eftir
einhverjum skóm, það er sko
alveg nóg úrval i bænum... líka á
bifurnar þrnar. Minntu mig á að
láta þig hafa pening..Þú verður
að sýna þessu einhvern áhuga
maður, þetta er nú einu sinni gert
fyrir þig. Annars var ég að rissa
upp lista yfir helstu gestina, þeir
slaga hátt upp i 50 manns. Oh....
við neyðumst vist til að bjóða
þessu föðurfólki þinu þó það kunni
enga mannasiði. Þú verður að
Þú máíar herbergið jþitt
siðan i stil, t.d. annað kvöld,og ef
þú hefur ti'ma á eftir þá geturðu
byrjað að rifa niður veggfóðrið.
Við erum búin með stofuna eins
og þú kannski sérð, eldhúsinn-
réttingin verður sett upp á morg-
un og þá ætti Jómbi að geta flísa-
lagt. Siðan verður allt heila
draslið málað,enda lika kominn
timi til.
Hún dæsti og teygði úr sér...
— Þetta reddast allt, bara verst
að þurfa að vera alveg á fullu.
Off... hvað ég verð fegin þegar
ys
hitteðfyrra — smekkleysið og
niskan er alveg að fara með liðið.
— Elskan mfn góða.... Hún
leit á klukkuna... — Þú ert orðinn
alltof seinn til prestsins... drifðu
þig nú svo þú fáir einhvem lögu-
legan kyrtil, ég ætla mér ekki að
þurfa að horfa á þig eins og
hengilmænu i alltof litlum kyrtli
við altarið.
Úti var rok og hann renndi upp
rennilásnum: — Hvað ætli ég sé
með marga rétta þessa vikuna?
Arnar Þorri Helga Sverrisdóttir
ingar i útvarpsþætti (Súpa) þar
var tekið fyrir hvernig þær væru,
hvernig þær gengju íyrir sig
osfrv. og þá fattaði ég að mig
langaði alls ekkert til að fermast.
Svo veitég aðeldribróðir minn sá
mikiðeftir þvi aðhafa látið ferma
sig. Ég tók þessa ákvörðun þvi
alveg upp á eigin spýtur.
— Er enginn utanaðkomandi
þrýstingur?
,,Nei, enginn. Mamma spurði
reyndar hvort ég ætlaði ekki að
ganga til prestsins en ég sagðist
þá ekki vilja fermast. Þau leyfa
mér alveg að ráða þessu. Ég held
að minum jafnöldrum finnist
þetta bara klárt,en þó veit ég að
mörgum eldri krökkum finnst
þetta hálf asnalegt”.
Gjafirnar heilla
— Hvernig lita krakkar al-
mennt á ferminguna?
„Flestum finnst þetta ofsalega
sjálfsagt og pæla yfirleitt ekkert i
þvi — en gjafirnar heilla þau lik-
lega einna mest. Það var reyndar
svolitið erfitt að standast þá til-
hugsun en það tókst þó, enda
gengur þetta sjö sinnum of langt
t.d. allt verslunarbraskið i kring.
Sumar stelpur fá t.d. 3 kápur til
skiptanna á leið úr kirkjunni og
kjól eða dress upp á kr 2000, al-
gjörtklikk. Svo eru sérprentaðar
250 serviettur I veisluna, allt i
gylltu, og skylda að eiga eigin
sálmabók, helst áritaða lika”.
Að græða á Guði
— Þú ferð þó I fermingar vina
þinna?
„Já,auðvitað geri ég það þvi
það er eiginlega ekki hægt að láta
þetta fara fram hjá sér. Það
verður örugglega fyndið að sjá
stelpurnar flissandi og strákana
eins og engla i þessum kyrtlum.
Ég ætla meira að segja að færa
bestu vinunum minum eitthvað
smotteri igjöf eða senda skeyti”.
— Veistu um fleiri sem láta
ferminguna lönd og leið?
„Já, allavega einn strák i
minum bekk sem er sömu skoð-
unar og tvær stelpur sem eru svo
trúaðar að þær segjast ekki vilja
græða á Guði”.
I *
f M i
Umsjón: Hulda Arnljótsdóttir
versk-kaþólsku kirkjunni. Hann
taldi sakramentin vera 7 og
væri fermingin önnur i' röðinni.
Lærdómurinn um sakramenti
fermingarinnar var endanlega
ákveðinn á kirkjuþinginu i
Firenze 1439 með bréfi Evgen
iusar páfa 4.: „Exultete Deo”,
þar sem sérstaklega er byggt á
8. kafla postulasögunnar sem
greinir frá þvi, þegar læri-
sveinarnir i Samariu fengu
Heilagan Anda, er postularnir
lögðu hendur yfir þá. Þvi er
fermingin talin sakramenti
Heilags Anda.
Rómverska kirkjan leggur
áherslu á, að einungis biskup
megi veita sakramenti ferm-
ingarinnar, sem arftaki
postullegs embættis. Þó getur
páfi veitt presti sérstakt leyfi til
þess arna.
Fermingarsakramenti er hin
vigða olia, handayfirlagingin
og orð biskupsins. Af ferm-
ingarsakramentinu styrkist
skirnarþeginn af Heilögum
Anda, sem hann meðtekur með
handaryfirlagningu biskupsins,
smurningu og bæn, svo hann
megi stöðugt játa trú sina og
viðhaldast i henni. Hann er
einnig sleginn til riddara i her
Krists.
Sakramenti Heilags Anda
verður aðeins meðtekið einu
sinni, þvi sálin öðlast óafmáan-
leg einkenni i fermingunni.
Fermingin er ekki nauðsynleg
til sáluhjálpar að rómversk-
kaþólskum skilningi, en að
skeyta ekki um að þiggja það er
synd, þvi þá hirðir viökomandi
ekki um gjöf Heilags Anda, sem
postulunum veittist á hvita-
sunnu. Marteinn Lúther taldi
engin rök fyrir þvi, að fermingin
væri sakramenti. Til þess hefði
þurft sérstakt, guðlegt fyrir-
heit , sem tengdist athöfninni.
Viðhöfum engar heimildir fyrir
þvi, að Kristur hafi veitt slikt
fyrirheit varðandi ferminguna.
Siðbótarmenn töldu að það, að
telja ferminguna sakramenti,
rýrði náð skfmarinnar, sem
og María Gísladóttir
þyrfti engrar umbdtar eða full-
komnunar með.
Lútherskir menn tóku undir
með Kalvin: uppfræðsla er hin
sanna ferming. Aherslan varð á
kristinni fræðslu i söfnuðinum.
Þessari fræðslu lauk með skrift-
um ásamt prófi i trúarlærdóm-
inum. 1 reformeruðu löndunum
(þar sem Kalvin hafði áhrif)
komst sá siður á, að ljúka
fræðslunni með opinberri
kirkjuathöfn, sem var næstum
þvi sú sama og nú tiðkast.
Lútherska kirkjan fór ekki inn á
þessa braut, þvi hún óttaðist
rómverskan skilning á at-
höfninni.
Marteinn Bucer, prestur i
Strassborg, leitaðist mjög við
að sameina lúthersku og sviss-
nesku siðbótina. Hann er talinn
eiginlegur upphafsmaður evan-
geliskrar fermingar, sem
samanstóð af: játningu
trúarinnar, bæn safnaðar,
handayfirlagningu og neyslu
heilagrar kvöldmáltiðar, vera
að styrkja trúarlif barnsins og
viðhalda þvi. Hann ætlaðist til,
að fermingin yröi andóf gegn
endurskirendum og til eflingar
kirkjuaga. Fá Lúthers kirkju-
félög tóku þó upp ferminguna á
15. og 17. öld.
Bugenhagen samdi evan-
geliska kirkjuskipan fyrir Dan-
mörk/Noreg, sem var
samþykkti Odense 1539. Kirkju-
skipanir hans lögðu áherslu á
trúfræðslu og þýðingu
fræðanna. Hann gerir ráð fyrir
fermingarprófi, en ekki eigin-
legri fermingarathöfn. Þetta
var arfur Norðurlanda i 2 aldir,
þótt Resens biskup, sem vildi
taka upp fermingarathöfn, hefði
einhver áhrif á 17. öld.
Guðbrandur Þorláksson biskup
kom lútherskri fermingu á árið
1596 hérlendis. Verður þetta að
teljast einstakt, þar sem ísland
var á þessum tima, eins og
Noregur.sameinað Danmörku i
eitt konungsriki, en ferming var
ekki viðhöfð i öðrum hlutum
konungsrikisins en hér á landi.
Skirnarsáttmálinn er aðalatr-
iði skirnarinnar.Hann felst i þvi
að við afneitum djö'linum og
öllu hans athæfi. Við trúum á
Guð, Föður, Son og Heilagan
Anda og viljum verða skirð upp
á þessa trú. Guð tekur okkur að
sér sem sin börn fyrir laug
endurfæðingarinnar. Viöbarna-
skirn jála guðfeðgin þaö, sem
játa skal, i stað hins ómálga
barns. Guð þarf ekki að
staðfesta skirnarsáttmálann,
hann heldur öll si'n fyrirheit, en
við þurfum að staðfesta hann,
þegar við höfum öðlast skyn og
meðvitund trúarinnar á Guð.
Við játum með eigin vörum og
hjarta það, sem guðfeðgin
játuðu fyrir okkar hönd. Siðan
göngum við að borði Drottins,
þiggjum gjafir Hans og þaðan I
frá er hafið líf I helgun fyrir
Jesúm Krist.
1 fyrstu kristni var þetta ein
samhangandi heild, svo ekki
var um villst: trúnema-
fræðslan-skirn-ferming-heilög
kvöldmáltíð. Erfiðara hefur þó
sifellt orðiö að greina þessa
heild siðan, þar sem þetta fernt
fer nú fram þannig, aö langur
timi getur liðið á milli og er þá
stórkostleg hætta á aö heildin
rofni i hugum manna. Þá er
nauðsynlegt að undirstrika gildi
fermingarinnar sem hátiðar
kirkjunnar og mættu hátíðir
heimilanna að skaðlausu taka
mið af þvi. Játning með vörum
er einskis nýt ef játning
hjartans skortir. Hafa ber i
huga að ferminging =staðfest-
ingin er játning kirkju, sem nýt-
ur fyrirheita guös og hefur þegið
allt sitt frá Honum eins og sést
berlega i skirnarsáttmálanum,
þar sem Guð heitir manninum
náð sinni og maðurinn játast
Guöi. Þá verður lika að teljast
nauðsynlegt, að þeim, sem til-
heyra kirkju Krists, verði
stöðugt opin leið á hvaða aldurs-
skeiði sem er, til að fermast.
BEZJA _ . cIN ER FRÁ
TRK9140 20W

0HITAcH1
TRK 7800 7 VV