Helgarpósturinn - 30.04.1982, Síða 26

26
FÖstudagur 30. aprfi 1982
be/garpósturinn
od er reiður. Hann er
enn í f ullu f jöri þótt hann sé orð-
inn 56 ára en hann er ekki ánægð-
ur með hlutverkin sem honum
hafa boðist mörg undanfarin ár.
Hann var reyndar kjörinn besti
leikarinn á kvikmyndahátíðinni 1
Montreal í fyrra fyrir hlutverk
sitt í kvikmyndinni Hinn útvaldi
(The Chosen) en það var 49. kvik-
myndin sem hann hef ur leikið í.
„Nú er illa komiö fyrir kvikmynda-
iönaöinum”, segir hann. „Ég kenni eng-
um sérstökum um þetta en nú er allt oröiö
svo vélrænt. Nú gildir ekki lengur aö vera
hugmyndarlkur,vera skáldlegur eöa láta
sér þykja vænt um aöra. Nú þykir enginn
maöur meö mönnum nema eiga peninga á
banka, stóran bfl og stórthús. Frjór hugur
og manngæska mega sln einskis lengur.”
Rod Steiger getur trútt um talaö. Hann
hefur oft sýnt i gegnum tiöina aö hann er
gæddur miklum hæfileikum og þvi má
furöu gegna hve fá góö hlutverk hann hef-
ur fengið. Fyrir tæpum þrjátiu árum lék
hann i sjónvarpsmyndinni Marty en hann
fékk ekki hlutverkiö i kvikmyndinni sem
siöar var gerö og hlaut ótal verðlaun. Þaö
hlutverk fékk ErnestBorgnine vegna þess
aö hann var reiöubúinn aö skrifa undir
langtimasamning viö kvikmyndaveriö en
þaö var Steiger ekki.
Um þetta leyti var hann settur á svart-
an lista um stundarsakir vegna þess aö
hann neitaði aö skrifa undir sérstakan eiö
sem kvaö á um hlutleysi. Steiger var beö-
inn aö tala á fundi i félagi leikara þar sem
átti aö fletta ofan af eiönum.
Á fundinum sagöi Steiger: „Ég var i
hernum i fjögur ár og þegar striöinu lauk
var ég 30% öryrki. Ég er enginn kommi.
Ég hef enga sérstaka skoöun á stjórnmál-
um. Þvi ætti ég aö undirrita eiðinn? ”
Þegar hann sá aö ræöa hans haföi engin
áhrif á áheyrendur greip hann hljóðnem-
ann og hrópaöi: „Hér inni er aðeins einn
sem getur kallast maöur og éger farinn.”
Rod hefur tæplega fengiö hlutverk viö
hæfi síöan hann lék lögreglustjórann i
myndinni t hita nætur áriö 1967 en fyrir
það hlutverk fékk hann óskarsverölaun-
in. En hann getur ekki setiö auöum hönd-
um og tekur yfirleitt þeim hlutverkum
sem honum bjóöast. Fyrir bragöiö hefur
hann leikiö i fjölmörgum gersamlega
vonlausum myndum, m.a. Duck You
Sucker, Til hamingju meö daginn, Wanda
June og Ast og kúlur og Amityville hryll-
ingurinn en i þeirri mynd lék hann verst
allra sinna mynda.
Þegar hann er spuröur aö þessu svarar
hann: „Ég er 50, nei 60% dýrlingur og 40%
mella. Þaö veröa menn aö vera i þessum
bransa. Menn lifa ekki á hugsjóninni
einni. Þegar ég lék i Ast og kúlum var ég
nýbúinn aö gangast undir meiri háttar
hjartaaögerð. Ég varö að sanna aö ég
væri enn i fullu fjöri. Ef menn halda i
þessum bæ aö þú sért eitthvaö veill til
heilsunnar ertu búinn að vera.”
Rod Steiger hefur leikiö margvisleg
hlutverk á undanförnum þrjátiu árum.
Hann hefur leikiö Napóleon, A1 Capone,
W.C. Fields, Rúdolf Hess, Mussolini og
Jóhannes páfa 23. svo eitthvað sé nefnt. í
myndinni Þannig á ekki aö koma fram viö
dömu lék hann kvennamorðingja meö
margklofinn persónuleika og kom fram
sem irskur prestur, kynvilltur hárkollu-
meistari, þýskur pipari meö kraftadellu,
veislustjóri og fataskiptingur.
í Ast og kúlum lék hannmafiuforingja
sem stamar. Stamiö var það eina sem
var athyglisvert viö myndina. Þetta er
greinileg afturför siöan hann lék Marty,
siöan hann lék i A eyrinni (1954 )og siöan
hann lék Veðlánarann (1967).
„En þá voru llka erfiðir timar”, segir
hann. „Þaö tók fimm ár aö gera myndina
Á eyrinni. Menn sögöu: „Hver heldurðu
aö hafi áhuga á aö sjá biómynd um ein-
hverja eyrarkarla?” Og hvernig fór?”
Þegar minnst er á Eyrina og leikstjór-
ann, Elia Kazan, rennur Rod mesta reið-
in.
„Gadge Kazan heföi getaö orðiö besti
leikari sins tima ef hann hefði veriö aö-
eins ásjálegri. Hann var ekki síöri en
Brando. Hann ætlaöist til aö hvert atriöi
stæöi fyrir sínu.
Þegar atriöiö var kvikmyndaö þar sem
viö Brando sitjum ibilnum og ræðum mál-
in hagaöi svo til aö ekki var hægt aö
hreyfa myndavélina þar sem viö sátum i
hálfum bil uppi á sviöi. Þetta er langt at-
riöi sem varö aö taka i einu lagi. Ég held
þaöhafi tekist.”
Þarna er hæversklega til oröa tekiö. Fá
atriöi i bandariskum kvikmyndum eru
betri en samleikur þeirra félaga i bilnum.
Þegar þetta atriöi er haft i huga ásamt
leik hans I Veölánaranum og jafnvel söng
hans i Oklahoma! (1955) er reiði hans vel
skiljanleg.
„Þá byrjuöu allir i leikhúsinu”, segir
Rod. Þá uröu menn ekki stjörnur i sjón-
varpsmyndaflokkum á þvi einu aö ganga I
smiöju til Lee Strasbergs.
Nú vill hver guöjón i Hollywood veröa
sjónvarpsleikari. í sjónvarpinu er allt á
hreinu. Þar verður aö gera grein fyrir
hverri sekúndu. Ef menn vilja taka sér
málhvild er æpt: „Heyröu, sekúndurnar
liöa!” og svo fylgir meö hvaö hver
sekúnda kostar. Hvernig er hægt aö leika
vel jafnframt þvi sem maöur hugsar hvaö
hver sekúnda kostar? Svona er þetta nú.
Þetta er mjög erfitt.”
Þegar spyrill ætlar aö kveöja veröa fyr-
ir honum röntgenmyndir af brjóstholi
leikarans.
„Sjáöu þetta,” segir Rod. „Sjáöu þessa
linu hérna. Veistu hvaö þetta er? ”
„Nei.”
„Þetta er epoxi. Já, lím.”
„Ertu limdur saman?”
„Já,” svarar Rod hlæjandi. „Ég er
sterkari en þú. Limt bein er sterkara en
það var áöur. En mér brá dálitiö þegar ég
frétti aö sögin heföi brotnaö I beininu. Þá
rifjast upp sögur af náungum sem vita
ekki aura sinna tal en eru aö deyja úr
krabbameini. Maöur skilur slikar sögur
betur eftir að hafa farið i hjartaaögerö.
Þess vegna veröum viö aö gera eins vel og
viö getum. Viö erum hér aðeins skamma
hriö. Enginn er eftirlæti náttúrunnar. Þvi
verðum viö að gera eins vel og viö getum
sem skemmtikraftar, sem skapandi lista-
menn.”
Á eyrinni. Brando segir Steiger aö hann heföi
getaö orðið hnefaleikameistari.
Steiger hlaut einu óskarsverðlaun sín
fyrir leik sinn I myndinni ,,t hita næt-
ur”.
Steiger leikur rabbina I nýjustu mynd
sinni, „Hinn Utvaldi”.
Rod Steiger
síðasti reiði maðurinn
í Hollvwood