Helgarpósturinn - 08.04.1983, Blaðsíða 4

±________________
texti lilugi Jökulsson
Föstudagur 8. april 1983 -yíncýf/ irihn
myndir Jim Smart
„TÍKALL FYRIR
Ekkert gengur að hala inn aur.

KAFFI”
Helgarpósturinn gerir út betlara
Aðkaliandi þótti að fá hið bráðasta svör við
eftirfarandi spurningum:
1
JL • Hvernig myndu reykvískir góðborg-
arar taka því ef við sendum mann út á götu að
betla? Myndu þeir veita bágstöddum bróður
af gnægtum sínum, ellegar forakta neyð hans
og ganga hjá með yfirlætissvip hins metta?
2
Jm • Hversu árvökul er lögregian hér í
borg? 1 hinni góðkunnu lögreglusamþykkt
Reykjavíkur mun blátt bann vera lagt við
snikjum á götum og strætum; myndu borð-
umprýddir laganna þjónar grípa gæsina hafa
hendur í hári betlarans okkar og setja bak við
lás og slá um ófyrirsjáanlega framtíð?
3
• Myndu þau málalok þýða að einmitt
þessu eintaki Helgarpóstsins yrði alls ekki
dreift um landið endilangt? Maðurinn sem
við sendum niður í Austurstræti til að prófa
gjafmildi og hjartagæsku borgaranna, ekki
síður en viðbrögð lögreglunnar, var nefni -
lega enginn annar en dreifingarstjóri blaðs-
ins, Sigurður Steinarsson, sem lesendur
þekkja líkiega flestir fyrir fórnfúst starf i
þágu ljósmyndalistarinnar. Myndi hann gista
Síðumúlann á næstunni?
Það var einn vondan veðurdag í þessari
viku að við héldum á vit bæjarbúa. Kalt var,
ískalt og vindurinn blés óhroða um göturnar;
allir kragar voru uppbrettir og fólk hraðaði
sér milli húsa í miðbænum; ekkert vor í aug-
sýn enn. Á leiðinni ofan eftir bar okkur ekki
saman um hver áhrif kuldinn myndi hafa á
betl dreifingarstjórans. Sumir töldu að í svona
veðri væri fólk afundið og ekki í skapi til að
leggja lið; aðrir hölluðust að því að akkúrat
vegna kuldans myndi fólki renna vesaldómur
Sigurðar enn meir til rifja en ella, og gefa ó-
sparlega. Við höfðum komið okkur saman
um að hann skyldi jafnan biðja um „tikall
fyrir kaffi“, og að auki var tilbúin „goðsögn“
(þetta er komið úr Smiley-bókunum) ef fólk
færi að spyrja út í erfiðleika hans — hann átti
sem sé að vera atvinnulaus verkamaður úr ál-
verinu I Straumsvík; hafði verið sagt upp
störfum fyrir nokkru og ekki séð krónu með
gati síðan. Þetta fannst okkur harla trúverðug
lýgi, en til þess kom aldrei að hana þyrfti að
brúka. Fólk reyndist ekki vera forvitið um fé-
leysi Sigurðar Steinarssonar, hvort heldur það
gaukaði að honum tíkalli eður ei. Til að full-
komna svo mynd okkar af hinum reykvíska
fátækling lagði Sigurður til hliðar úr sitt, gull-
hring og seðlaveski; þetta þrennt þótti ekki
vænlegt til að auka tiltrú fólks á uppátækinu.
Vont fólk?
Við komum okkur sem sé fyrir í Austur-
strætinu. Klukkan i dómkirkjunni hafði ný-
lega slegið tvö og það voru talsvert margir á
ferli, þrátt fyrir napurleikann. Sigurður stóð í
miðju strætinu, Mr. Smart með Ijósmynda-
apparatið leyndist í anddyri ferðaskrifstof-
unnar Útsýnar, og sjálfur hímdi ég við blaða-
söluna hjá Eymundsson. Það var ekki laust
við efasemdir hjá okkur, en spurningunum
þremur skyldi svarað. Sigurður vatt sér að vel
klæddri konu með hatt og spurði blíðlega:
„Geturðu gefið mér tikall fyrir kaffi?“ — eins
og um hafði verið samið.
Konan sneri upp á sig. „Nei“, og strunsaði
burt.
Frakkaklæddur maður á miðjum aldri:
,,Nei“.
Annar nokkru yngri, ansaði ekki.
Gömul kona hristi bara höfuðið.
„Held nú ekki“, var það eina sem þriðji
karlmaðurinn, ungur og reffilegur, vildi
Ieggja í púkkið.
„Nei“. Þetta var þreytuleg kona með barn.
Og þar fram eftir götunum. Þetta ætlaði
hreint ekki að ganga. Nokkrir brostu dálítið
og litu hissa á betlarann, fleiri settu í brúnir og
hreyttu út úr sér „nei“-inu sínu, og stöku menn
létust alls ekki sjá hinn nauðstadda. Lögreglu-
maður var um hríð á sveimi í Austurstrætinu;
hann tók ekki eftir þessu alvarlega broti gegn
fyrrnefndri samþykkt og fór á endanum sína
leið — sennilega inn á Miðbæjarstöð að sötra
kaffið sem Sigurði virtist meinað að fá. Vont
fólk víðar en á Snæfellsnesi, sýndist okkur.
Eftir tæpt kortér, og eitthvað um tuttugu
árangurslausar tilraunir, var lýst yfir smók-
tæm í betlinu og við leituðum skjóls í anddyri
Reykjavíkurapóteks. Endurnærður og ekki
alveg eins kaldur fór Sigurður að horninu
undir pósthúsinu og þá og þar brá svo við að
uppgrip urðu í betlinu.
Uppgrlp
í betlinu
Fyrsta bar að unga stúlku.
„Áttu tikall fyrir kaffi“ spurði betlarinn
okkar og gerði sig aumlegan í framan.
„Alveg sjálfsagt“, svaraði stúlkan brosandi,
fiskaði tiu krónur upp úr pússi sínu og afhenti
Sigurði. Hér er rétt að vekja athygli á því að
við skiluðum tíkallinum aftur undir eins og
stúlkan tók þessum atburði bara vel.
„Ef fólk er í nauðum statt finnst mér alveg
sjálfsagt að hjálpa því“, sagði hún,Guðlaug
Gísladóttir að nafni. Hún fyllti okkur aftur
trú á mannfólkið og það fór strax að ganga-
betur.
Rúnar Óskarsson var til að mynda ekki
lengi að finna tíkall til að gefa Sigurði þegar
röðin var komin að honum. „Ef manninn
vantar fyrir kaffi, þá munar mig ekkert um tíu
krónur“, sagði hann til skýringar, og enn lyft-
ist á okkur brúnin.
Næst urðu nokkrir til að neita bón betlar-
ans, eða þar til Gerði Bjarklind varð gengið
fram hjá. Hún átti að vísu bara fimmtíukall,
en var á leiðinni til að skipta þegar r\
henni var'sagt satt um þetta. „Nú, P/
Þessi fyllti okkur trú á mannfólkið: Guðlaug Gísla-
dóttir gefúr hrjáðum betlara tíkall.
Óli blaðasali taldi fráleitt að gefa Sigurði tíkall.
hann gaf tuttugu krónur.
Tíkall í viðbót....