Helgarpósturinn - 08.04.1983, Blaðsíða 17

17
jpfisturinn- Föstudagur 8. apríl 1983
Vilmundur 18
en einum lista, þá geti hann gert
það, allt upp í tölu kjörinna full-
trúa, og skiptist þá atkvæðið ann-
ars vegar milli þeirra einstaklinga
sem hann hefur kosið, reiknað með
þremur aukastöfum, og hins vegar
milli þeirra lista sem kjósandinn
hefur ákveðið.
Með þessu er verið að leggja til,
'að ef fólk vill kjósa öðru vísi, aðra
einstaklinga eða önnur sjónarmið
en flokkarnir halda að því, þá geti
fólk gert það. Ef flokkarnir, hver
um sig standa fyrir raunveruleg
sjónarmið, þá kemur það væntan-
lega í ljós með því að fólk mun
kjósa þá sem slíka. Ef hins vegar
flokkarnir standa ekki fyrir slík
sjónarmið; ef það, sem þeir sjálfir
halda fram, reynist eintóm blekk-
ing, þá mun það einnig koma í ljós;
þá mun fólk væntanlega í stórum
stíl nota atkvæði sitt til þess að
kjósa á milli flokka, eða á milli
lista.
Þessar hugmyndir eru ofurein-
faldar, og byggja á þvi að flokkarnir
sem slíkir mynda ekki valkosti; þeir
þvert á móti halda þvinguðum
skoðunum að fólki. Vestfirðingar,
sem kjósa Karvel Pálmason, gætu
átt á hættu að kjósa Jón Hanni-
•balsson óvart á þing, þó svo þeir
hafi öndverðar skoðanir í öllum
ungu leikkonunnar, sem bæði
fara vel með lítil hlutverk.
Táknrænn texti
Textinn er kapítuli út af fyrir sig
— upphafinn eins og áður sagði,
ákaflega ljóðrænn og bók-
menntalegur — iðulega byggður á
löngum eintölum í laxness/
meiri háttar málum. Húnvetningur,
sem ætlar að kjósa Pálma Jónsson,
er óvart að kjósa Eyjólf Konráð.
Húsvíkingur sem ætlar að kjósa
Guðmund Bjarnason verður fyrir
því að gera Stefán Valgeirsson að
þingmanni. Atkvæði greitt
Þorsteini Pálssyni er í raun atkvæði
greitt Eggert Haukdal.
Er það ekki augljóst? Þetta kerfi
gengur ekki lengur upp. Að aflokn-
um kosningum situr þjóðinn uppi
með einhvern sundurþykkan hóp
þingmanna sem menn ætluðu alls
ekki að kjósa, en allt byggir það á
flokkakerfi sem heldur sér að fólki,
reynir að halda öðrum frá. - Það er
þetta sem gengur ekki, hvernig sem
á er litið.
Þess vegna leggjum við til nýjar
leiðir, að menn geti valið á milli
persónukjörs og listakjörs. Einfald-
lega vegna þess, að það er hróp-
legasta blekking í heimi að flokka-
kerfið sem slíkt standi fyrir sjónar-
mið, að flokkarnir séu valkostur
hver gegn öðrum,
Lýðræði verður bæði að laða sig
að nýjum sjónarmiðum og laða að
ný sjónarmið. Þess vegna viljum við
nýja kosningaaðferð. En fjór-
flokkarnir - þeir vilja ekki nýja
kosningaaðferð.
Vilmundur Gylfason.
taóískum stíl, svo að það læðist
að manni sá grunur að þarna sé
verið að tákna bókmenntaþjóð-
ina miklu og alltumlykjandi áhrif
nóbelsskáldsins á bókmenntir
okkar tíma. Þessi texti er oft á tíð-
um alveg óháður myndmálinu í
tíma og rúmi. í fyrstu virkar þetta
ákaflega truflandi (og ekki bætir
úr skák að hljóðið er á köflum
ekki alveg í lagi) — en í annarri til-
raun gengur þessi að hálfu alvar-
legi og að hálfu paródíski galdur
upp og breytir býsna miklu um
skilning manns á verkinu í heild.
Hljóðrásin — fjórða víddin —
er oft notuð skemmtilega til
áhrifsauka. Upptaka á samtölum
hefur þó ekki alltaf tekist full-
komlega en Kristín notar tónlist—
aðallega óperutónlist gamalla
meistara og nýrri verk íslenskra
nútíma tónskálda af mikilli hug-
kvæmni en þá ekki síður um-
hverfishljóð úr hinni óblíðu
íslensku náttúru með eftirtektar-
verðum hætti.
Eg minnist þess heldur ekki í
fljótu bragði að búningar og hár-
greiðsla hafi áður sett jafn mikið
mark á heildarsvip kvikmyndar
og hér er. Ég nefni aðeins sem
dæmi um táknræna notkun þessa
tveggja hvernig systirin er jafnan
látin klæðast kald-blárri dragt og
með hárið bundið í hnút meðan
hún stendur í veraldarvafstrinu
innan veggja Alþingis — sem sagt
kona í karlmannslíki. Þegar hún
hefur aftur á móti fundið leiðina
til frelsisins er hún orðið KONA,
hvítklædd með fellt hárið og
breytingin sem orðin er á henni er
enn frekar undirstrikuð með því
að láta hana hitta stallsystur sína,
gráhærða, snöggklipta í grárri
dragtinni, i stigagangi þinghúss-
ins og þær mæla hvor aðra út með
augunum þar sem systirin er á
leiðinni út — í lífið.
Akademískur leikur
I bókaskápnum heima er til
Völuspá í útgáfu Sigurðar Nordal
og með skýringum eftir hann upp
á einar 200 blaðsíður. Mynd kvik-
myndafélagsins Völuspár er svo
rík af torræðum táknum og skír-
skotunum að ekki kæmi á óvart
að íslenskir kvikmyndafræðingar
framtíðarinnar ættu eftir að eyða
öðru eins púðri á kvikmyndina Á
hjara veraldar og pundað hefur
verið á Eddukvæðið forna.
Kristín Jóhannesdóttir er líka
kvikmyndafræðingur og þótt hún
hafi að sönnu búið til magnað
listaverk má helst finna það að
Kvikmyndir 7
NÝKOMIN
BELGÍSK RÚM
úr kirsjuberjaviði
JioVtVtatV'a9S'®ÖU
w\o\a'a
\ao9at0
rA A A A A A
uuE'^13
r^Y
Jón Loftsson hf.
OLjnLjTíí
u oaQajjTl
□ uugjj;n,a
m m n u *■ «1 u u n 11H i«i i
HRINGBRAUT 121 - SÍM110600
HÚSGAGNADEILD. SÍMI 28601
sköpunarverki hennar að fræðin
hafi flækst fyrir henni á stundum,
þ.e. að hún hafi gleymt sér svo
stöku sinnum í akademískum leik
og sprelli, að boðskapur myndar-
innar sé ofurliði borinn, þegar
hún er skoðuð í fyrstu atrennu.
Kristínu liggur mikið á hjarta
og boðskapur hennar á fullt
erindi við okkur: Við erum að
virkja ranga krafta. Við erum að
virkja náttúruöflin og ganga á
auðlindir landsins okkar meðan
við ættum fremur að einbeita
okkur að því að virkja
manneskjuna í sjálfum okkur.
Eða eins og sitjarinn á miðils-
fundinum segir: — Fólk kann
ekkert lengur með krafta að
fara... Núna eru aðeins til fáeinir
kuklarar sem rugla saman valdi
og krafti.
Eftir stendur að Á hjara verald-
ar er magnað sveinsstykki —
hreinn galdur í lit og cinemaskóp.
Og eins og allur góður galdur
magnast hann eftir því sem þulan
er höfð oftar yfir.
Líkt og hljómkviðan vinnur á
við hlustun.
Að sönnu óttast maður um
markaðshorfur tormelts verks á
borð við Á hjara veraldar. En það
hefði verið í hróplegri mótsögn
við inntak þessa listaverks, hefðu
markaðshorfur ráðið ferð við
gerð þess.
Þetta er ekki mynd málamiðl-
ana.
Klukkur
sem skrifa!
— fermingargjöfin í ár
Já, þu færö margt skemmtilegf i STUÐ-búðinni.
Þar færð þú t.d.:
* Klistraðar köngulær sem skríða.
* LAST-vökvann sem gerir plötuna betri en nýja.
* Leigöar videospólur (VHS) með Bob Marley,
Black Uhuru, Grace Jones, Joy Division, Ca-
baret Voltaire, Kid Creola, Doors, Madness,
Kate Bush, Siouxie & The Banshees og mörg-
um mörgum fleiri.
* Flestar — ef ekki bara allar plöturnar með:
Stranglers • Doors • Tangerine Dream •
D.A.F. • Art Bears • David Bowie • P.I.L. •
Pere Ubu • John Lennon • Beatles • Rolling
Stones • Brian Eno • Kizz • Mike Oldfield •
Iron Maiden • Mississippi Delta Blues Band •
Work • Killing Joke • Misty • Defunkt •
* Vinsælustu plöturnar frá Skandinavíu:
I ■ Á
4iwnwíi««
DAVE VAN RONK:
Sunday Street
Virtasti blússöngvari heims
meö sína allra bestu plötu.
/MEMltK
RAR’s Greatest Hits
Safnplatan vinsæla meö
Clash, Tom Robinson, Stiff
Little Fingers, Elvis Costello,
Gang of 4 o.m.fl.
til hvers?
fyrir hvern?
urTh^«AbUrlnn er P'öfuklúbb-
Vló b?“bUr^ bæ" Wónustfl
Þa sem aðhyllast framsœkið
rokk.
STUDklúbburJnn er tvrir bá
viHa fylfljas, með þv|- he|sÞa
að 9Sras' a svlðt framsækln-
nar rokktónllstar.
1 STUOklúbbnum fá
refllulega he/msendar upp|ýs-
ingar um hvaða plötur eru á
inn? STUO ' hl'ómP|ö,uverslun-
h^stu hrl væn,anlesar P»'ur.
nelstu hrœnngar i bransanum
O.s.frv.
um aí7a ,éíaaar ' STUDklúbbn-
um afstatt a öllum fáanlegum
vörum iSTUDI, þeim gefs, k7s,u™
aö Mrpanta sjaldflæfar piötur;
p«r fa marflvislegar piötur á
melrlhattar tllboösveröi svo
aðelns fétt eltt sé nefrit.
Velkomin/nl
Laugavegi20 Sími2J670