Helgarpósturinn - 30.06.1983, Síða 8

8
sýiiiiM|«irs;ilir
Ásgrímssafn:
Búiö að opna. Opiö daglega kl.
13.30—18 nema mánudaga. Til
ágústloka. Strætó 10 frá Hlemmi.
Árbæjarsafn:
Opið i sumar kl. 13.30—18 alla daga
nema mánudaga. Ásunnudaginn kl.
14 er gönguferö um Elliðaárdal. Lagt
af staö frá safninu.
Gallery
Lækjartorg:
Sýning á verkum eftir Jóhann G. Jó-
hannsson veröur opnuö á laugardag-
inn kl. 14.00. Henni lýkur 10. júlí. Sýn-
ingin er opin daglega kl. 14—18 nema
fimmtudaga og sunnudaga kl.
14—22.
Norræna húsið:
í kjallaranum er sumarsýningin; 40
myndir eftir Ásgrím Jónsson, allar í
eigu Ásgrimssafns. I anddyri hússins
er sýningin islenskir sjófuglar sem
Náttúrufræöistofnunin er meö.
Ásmundarsafn:
Ásmundarsafn við Sigtún er opiö
daglega nema mánudaga frá kl.
14—17.
Kjarvalsstaðir:
„Kjarval á Þingvöllum" er i Kjarvals-
sal. Opin í sumar. 20 listmálarar List-
málarafólagsins sýna í vestursal, á
göngum hússins sýna fimm grafíker-
ar sem útskrifuðust úr Myndlistar-
skólanum i vor og Richard Valtingojer
sýnir litla grafiska bók. Þrjár siðast
nefndu sýningarnar eru opnar til 10.
júli.
Mokka:
ítalski myndlistarmaöurinn Ricardo
Licate sýnir verk sín.
Listasafn Einars
Jónssonar:
Opiö miövikudaga og sunnudaga kl.
13.30—16. Stórfenglegar höggmynd-
ir.
Bogasalur:
Myndir úr íslandsleiööngrum og
fleira nýtt. Opið alla daga kl. 13.30-16.
Sýningin stendur út ágúst.
Gallerí
Langbrók:
Langbrókarmunir til sýnis og sölu.
Opiö virka daga kl. 12-18.
Icikluis
Stúdentaleikhúsið:
Óstöðvandi flaumur er yfirskrift fjög-
urra einþáttunga eftir Samuel Beck-
ett. Tvær sýningar eftir. Fimmtudag-
inn 30. júní og laugardaginn 2. júlí. —
Sjá umsögn Listapósti.
Platero og ég eftir Juan Ramón
Jiménez veröur flutt sunnudaginn 3.
júli. Þetta verk er fyrir upplestur og
gitar og veröur flutt af þeim Johanni
Siguröarsyni og Arnaldi Arnarsyni, en
auk þess spilar Arnaldur þrjú smá-
verk eftlr Isaac Albeniz f útsetningu F.
Tarrégo.
Fimmtudagur 30. júní 1983
fielgai-----
pösturinn.
Nú er tími
til að dansa
Einar Ola/sson:
Augu við gangstétt
Ljóð 102 bls.
Mál og menning 1983.
Einar Ólafsson er í hópi þeirra
skálda sem komu fram um og
uppúr 1970. Á árunum 1971 til
1974 komu út eftir hann fjórar
ljóðabækur. Þær eru ekki sérlega
djúptækar svona eftir á að hyggja
en þó nóg til þess að mér og ef-
laust fleirum fannst á þeim tíma
Einar vera með eftirtektarverðari
skáldum sinnar kynslóðar. Síðan
1974 hefur lítið frá Einari heyrst,
aðeins hafa birst eftir hann eitt og
eitt ljóð í blöðum og tímaritum,
en alls ekki nóg til þess að hægt
væri að átta sig á hvert skáldskap-
ur hans væri að fara.
Það er því með nokkurri for-
vitni sem opnuð er ný ljóðabók
frá Einari Ólafssyni. Ög ekki
veldur hún vonbrigðum. Greini-
legt er að Einar hefur náð sterku
valdi á ljóðforminu og yrkir af ör-
yggi og smekkvísi skálds sem veit
hvað hann er að gera og til hvers.
Augu við gangstétt er fjölbreytt
ljóðabók. Þar er bæði að finna
löng og mælsk ljóð og stutt og
hnitmiðuð. Fjölbreytni gætir í
formi og tjáningarmáta, þó að
þau ljóðin séu fleiri þar sem
mælska ræður ríkjum, en þar
kemur á móti að hvergi er skortur
á hugmyndaflugi og hugmynda-
auðgi.
Eitt besta ljóðið í bókinni er
lokaljóð hennar sem er eiginlega
ljóðaflokkur sem heitir Ösku-
tunna. Þar er öskutunna notuð
sem einskonar tákn fyrir það sem
er stöðugt og varanlegt í tilverunni
og tekur möglunarlaust við lífinu
þegar það hefur liðið hjá. Út frá
því tilviljunarkennda dóti sem í
tunnunni lendir leitar skáldið til
baka að notagildi þess og hlut-
verki og verður úr fjölbreyttar
svipmyndir og óvæntar frá því lífi
sem á endanum sameinast í tunn-
unni.
Einar Ólafsson
Oskutunna
þú tekur við lífi okkar
þú tekur við gleði okkar og sorgum
ást og einsemd
þú umlykur líf okkar
svo lítillát
beygluð og ryðguð hér og þar
Ljóð sem hafa að innihaldi
svipmyndir frá því sem kalla má
daglegt líf, hvort sem er frá vinnu-
stað eða einkalífi, eru veigamikill
þáttur þessarar bókar. Ljóðin af
vinnustöðum túlka yfirleitt leiða
og tómleika einhæfrar vinnu og
eru sum einfaldar og skýrar svip-
myndir eða að þau hleypa ímynd-
unaraflinu af stað og tjá mótsögn
einhæfninnar annarsvegar og lífs-
þrárinnar hinsvegar:
I kaffitímanum
orti strákurinn á malbikunarvélinni
um blóm rétt í þá mund
sem þotuflugmaðurinn
kastaði fram stöku um kyrrðina
á leið yfir norðurþólinn
(bls. 21)
Þau ljóð sem eru persónuleg
tjáning skáldsins á tilfinningum
erufullaf lífsþorsta og lífsþrá og
kemur það mjög skýrt fram í upp-
hafsljóði bókarinnar Nu er dagur
til að dansa:
hœ!
nú er dagur til að dansa, hœ!
vélritunarstelþur og frystihúsaþiur
nú er dagur til að dansa, hœ!
strákur í drulluskurði,
nú er dagur til að dansa, plamþaðu með
okkur,
Ástin skipar töluvert rúm í
þessari bók og kemur hún fram á
margvíslegan hátt. Meginviðhorf
til hennar er þó það að hún sé eitt
af því fáa sem verði manni til
bjargar í ruglaðri tilveru, en kraf-
an um ást er ekki aðeins persónu-
leg heldur felst einnig í henni
krafa um frelsi og samstöðu eða
eins og segir í lok ljóðsins Er ástin
snýkjudýr?
Er ástin kannski við öll án hlekkja,
án þreytu, án vonleysis, við öll
saman?
Söguleg ljóð og pólitísk setja
nokkurn svip á bókina og má þar
til nefna ljóð um Febrúar 1848 og
Til verkamanna Parísar 1871 og
öreiga allra landa auk þriggja
ljóða flokks um byltinguna í
Rússlandi 1917. Þessi ljóð eru
nokkuð misjöfn, stundum verður
mælskan of áberandi og nálgast
predikun en á öðrum stöðum
tekst höfundi að tjá þrá sína eftir
betri og bjartari heimi á mynd-
rænan og hrífandi hátt.
Yfir Ijóðum Einars Ólafssonar
liggur ævinlega sterk einlægni og
jafnvel hlýja hvað svo sem hann er
að yrkja um. Þessi eiginleiki
þeirra er nátengdur grundvallar-
viðhorfi sem víðar brýst í gegn en
það er þráin eftir samstöðu
manna á ást, frelsi til handa
mönnunum til að lifa hamingju-
sömu lífi. Lífið er ekki kvöl i aug-
um Einars heldur byggir það á von
sem á sér kannski erfitt uppdrátt-
ar en á sér möguleika þrátt fyrir
allt. G.Ást.
I 17. himni yfir stríði
U2 — War
hljómsveitinni sinni og hrifist svo
af að honum þótti einskisvert það
sem hann hafði sjálfur verið að
gera. Þessi uppáhaldshljómsveit
Springsteens, kemur frá írlandi
og heitir U2. Er hún einhver allra
vinsælasta hljómsveitin vestan
hafs um þessar mundir, þar sem
platan þeirra War fór m.a. inn á
topp tíu fyrir nokkru.
U2 varð til árið 1978 er nokkrir
strákar tóku sig saman eftir skóla
og æfðu í hljómsveit. Vegna þess
hversu reynslulitlir meðlimir
hljómsveitarinnar voru á tón-
Þær fréttir hafa borist hingað
að Bruce Springsteen hafi verið
tilbúinn með nýja plötu en þegar
gefa átti gripinn út, hætti kappinn
snögglega við, henti böndunum
upp í hillu og hélt á ný inn í stúdíó
til upptöku á nýju efni. Ástæðan
fyrir þessu er sögð sú að hann hafi
heyrt nýja plötu með uppáhalds-
listarsviðinu, reyndist þeim úti-
lokað að leika lög eftir aðra, svo
þeir sömdu sína eigin tónlist. En
þó hljóðfærakunnáttan væri af
skornum skammti í upphafi
höfðu þeir ávallt trú á því að þeir
væru að gera merkilega hluti. Þeir
fóru því áður en langt um leið að
þreifa fyrir sér um plötusamning á
Englandi. Fyrst sendu þeir öllum
meiriháttar tónlistarblöðum
reynsluupptökur sem þeir höfðu
gert og fengu út á það töluverð og
jákvæð skrif. Því næst héldu þeir
i tónleikaferð um England. Fáir
létu þó sjá sig á konsertum þeirra
og það sem verra var að þeir vöktu
engan áhuga hjá hljómplötufyrir-
tækjum. Þeir hættu því við ferð-
ina eftir örfáa tónleika og héldu
aftur heim til írlands. Þar fóru
þeir í tónleikaferð, sem gékk öllu
betur og enduðu þeir hana með
2000 manna tónleikum í Dublin.
Á þeim tónleikum var mættur
„þefari" frá Island hljómplötu-.
fyrirtækinu og fékk hann það til
að gera samning við U2.
Þess má geta að rétt áður en
hljómsveitin gerði samning við
Island, höfðu þeir sent Warner
Bros., sem dreifir m.a. Island plöt-
um í Bandaríkjunum, upptökur.
Þeir fengu þær sendar til baka,
með kurteisislega orðuðu bréfi
þess efnis að enginn áhugi væri
fyrir hendi hjá fyrirtækinu fyrir
hljómsveitinni. En þá gátu U2
sent bréf aftur um hæl þar sem
þeir greindu WB frá því að innan
örfárra mánaða myndi fyrirtækið
samt sem áður gefa út plötu
þeirra, þar sem þeir höfðu þá gert
samninginn við Island.
Þegar fyrsta stóra platan þeirra,
sem heitir Boy, kom út snemma
árs 1981, fóru þeir í hljómleika-
ferð um Bandaríkin og árangur-
inn varð sá að platan seldist í yfir j
200.000 eintökum, sem var mjög
gott þar í landi hjá óþekktri
breskri hljómsveit á þeim tíma.
Undir lok árs 1981 sendu svo
U2 frá sér sína aðra plötu en hún
ber nafnið October. Hún gekk
einnig nokkuð vel, þó ekki bættu
þeir neitt sérlega mörgum nýjum
kaupendum í hópinn.
Fyrir nokkru kom svo platan
War, sem hlotið hefur frábærar
viðtökur, sérstaklega í Bandaríkj- ,
unum. Hins vegar voru gagnrýn-
endur í Englandi ekki neitt sérlega
hressir yfir plötu þessari. Per-
sónulega er ég ekki sammála þess-
um slæmu dómum, en ég þekki
þó fólk sem alls ekki getur þolað
hljómsveitina og finna henni flest
til foráttu. Eina slæma gagnrýnin
sem ég get að nokkru tekið undir
er að ég er ekki sérlega hrifinn af
textum þeirra en það er þó auðvelt
að láta þá ekki fara í taugarnar á
sér, með því einfaldlega að leggja
sig ekki eftir því að hlusta á hvað
þeir fjalla um. Þrír meðlima
hljómsveitarinnar eru trúaðir
mjög og gætir trúar þeirra nokk-
SJOKVAKP
Föstudagur
1. júlí
20.30 Auglýsingar. Það á að banna aug-
lýsingar. Þær eru gjörsamlega ó-
þolandi.
20.50 Steini og Olli. Maöur er bókstaf-
lega að springa úr hlátri... Ha?
21.15 Setið fyrirsvörum. Já, það ereng-
inn miskunn. Nú veröur Steingrimi
Hermannssyni stillt upp við vegg.
Ekki er ráö nema í tima sé tekið.
22.10 Rugguhesturinn. Bresk mynd frá
'49 gerð eftir sögu D.H. Lawrence;
The Rocking Horse Winner. Grah-
amehjónin lifa um efni fram og eyða
timanum í skemmtanir. Paul sonur
þeirra er einmana og saknar for-
eldranna, sér i lagi móður sinnar.
Þá er það að hann fær rugguhest i
jólagjöf. Taka nú hjólin aö snúast...
Laugardagur
2. júlí
20.30 í blíðu og stríðu. Ójá. Ég getekkert
sagt. Eg missi endalaust af..
Skyld'ann vera skondinn?
20.55 Rósa rafvirki. Bandarísk mynd eftir
Connie Field sem lýsir því hvernig
konur i Bandarikjunum gengu aö
karlmannsverkum i hergagnaverk-
smiöjum og skipasmiðastöðvum á
striðsárunum og hvernig þeim var
ýtt af vinnumarkaönum þegar stríð-
inu lauk. Fimm konur segja frá
reynslu sinni. Aha. Gott.
22.00 Ó, þetta er indælt striö. Endursýnd
frá '79. Mynd eftir R. Attenborough
frá '69. Háð um stríösrekstur og
mannfórnir i fyrri heimsstyrjöld.
Með L. Olivier, J. Gielgud og fleir-
um.
Sunnudagur
3. júlí
18.00 Sunnudagshugvekjan kemur frá
Hrisey. Já ég segi Hrisey. Sr. Sig-
urður Arngrimsson flytur.
18.10 Magga í Heiðarbæ. Þefta er nýr
þáttur fyrir börnin. /Eskuminningar
miöaldra konu um samskipti
manna og dýra. Satt!
18.40 Kærir vinir i kóralhafinu. Ein af
þessum náttúrulifsmyndum.
20.50 Blómaskeið Jean Brodie. Nýr
framhaldsmyndaflokkur sem gæti
verið spennandi. Hann er skoskur
og gerist i kvennaskóla i Edinborg
ca 1930 en þangað fer Jean sem
kennari.
21.40 Og enn er dansað. Rudolf Nureyev
rekur sögu Elizabeth Twistington
Higgins sem var þekkt ballettdans-
mær þegar hún fékk lömunarveiki
og likami hennar lamaðist, en
komst til starfa aftur við ballettinn.
HTVAKP
Föstudagur
8.30 Ungir pennar. Já ungir og upp-
rennandi, ungir og friskir. Nýjar
hugmyndir. Þetta er þáttur sem allir
ættu að hlusta á.
10.35 „Mér eru fornu minnin kær“ Já
það má enginn missa af honum
þessum. Ég hlusta alltaf. Einar
Kristjánsson frá Hermundarfelli sér
um þáttinn.
11.05 „Ég man þá tið“ Og nú eru allir til-
búnir í sveifluna með Hermanni
Ragnari Stefánssyni. Við tölum nú
ekkert um gullið, Hermann.
14.00 „Refurinn í hænsnakofanum" -
Þaðermiödegissagan. Húnerbúin
að vera þarna frá þvi ég var ung. Ég
er ennþá ung, en ég var ótrúlega
ung þarna um árið. Róbert Arn-
finnsson les söguna hans E. Kish-
on í þýðingu Ingibjargar Bergþórs-